Quần thể danh thắng Tràng An được lượng hóa với giá trị 213 tỷ USD

Việc lượng hóa giá trị của Tràng An là một điều cực kỳ quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hiện nay và đóng góp những điều giá trị trong việc định hướng phát triển bền vững và nâng cao các tác động kinh tế xã hội, các di sản thế giới.

Lượng hóa giá trị di sản

Hội thảo Quốc tế “Lượng hoá giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và Phát triển thương hiệu của điểm đến Di sản thế giới” diễn ra trong 2 ngày 5/3 và 6/3/2025 do Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (ĐHQG Hà Nội) và Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường tổ chức.

Dự Hội thảo có đồng chí Đoàn Minh Huấn Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình; Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh; PGS.TS Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; PGS. TS. Nguyễn Văn Hiệu, Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, ĐHQG Hà Nội; GS.TS Nguyễn Văn Kim, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hoá Quốc gia, thành viên Ủy ban Di sản Thế giới; PGS. TS Nguyễn Hồng Thục, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Chủ nhiệm Đề án Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.

Cùng dự có Giám đốc Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường Nguyễn Văn Trường; các chuyên gia, nhà khoa học; Văn phòng UNESCO Hà Nội; các tổ chức quốc tế; lãnh đạo một số sở, ban, ngành, địa phương có liên quan của tỉnh và đại diện doanh nghiệp kinh doanh du lịch.

Hội thảo Quốc tế “Lượng hoá giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và Phát triển thương hiệu của điểm đến Di sản thế giới”.

Đề án Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An do PGS. TS Nguyễn Hồng Thục, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật làm chủ nhiệm. Lượng giá giá trị kinh tế Di sản Thế giới Quần thể danh thắng Tràng An (Tràng An WHS) là một Đề án nghiên cứu mang tính đột phá, nhằm xác định giá trị thương hiệu qua các đóng góp kinh tế của di sản quan trọng này, hơn nữa, tích hợp các khía cạnh các giá trị lịch sử, văn hóa, thiên nhiên và các quần cư truyền thống vào tổng thể giá trị di sản, trên cơ sở đó đưa ra khuyến nghị chính sách phát triển bền vững.

Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật (VNU-SIS) Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp cùng Tổ chức Santagata về Kinh tế Văn hóa (Ý) và Viện Leibniz về Sinh thái Đô thị và Phát triển Vùng (Đức) đã lựa chọn, áp dụng cách tiếp cận tổng thể và các phương pháp lượng giá phù hợp với Tràng An WHS. Đề án không chỉ đánh giá cả lợi ích kinh tế trực tiếp và gián tiếp mà Di sản Thế giới Quần thể danh thắng Tràng An mang lại, mà còn xem xét cả các yếu tố tác động nghịch đến đời sống kinh tế xã hội của cư dân địa phương.

Nhiều ý kiến giá trị và tâm huyết

Phát biểu tại hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn chia sẻ về mô hình "Đô thị di sản thiên niên kỷ", nhằm bảo vệ các giá trị thiên nhiên, đồng thời giải quyết những thách thức về phát triển đô thị, biến đổi khí hậu và môi trường. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một mô hình đô thị văn hóa, nơi con người sống hòa quyện với di sản và bảo vệ, phát huy giá trị di sản. Tỉnh Ninh Bình đang hướng tới phát triển nền kinh tế xanh, khai thác tài nguyên di sản để tạo ra các ngành công nghiệp sáng tạo, như công viên di sản, công viên giải trí, công viên phim trường, và các ngành công nghiệp thể thao.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình Đoàn Minh Huấn phát biểu tại hội thảo

Phát biểu khai mạc, ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam bày tỏ vui mừng khi được tham gia cùng các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý Việt Nam và quốc tế đối thoại về “Lượng hoá giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và Phát triển thương hiệu của điểm đến Di sản thế giới” nhằm định nghĩa lại cách nhận thức, đo lường và khai thác tiềm năng kinh tế của các di sản thế giới.

"Kể từ khi công bố dự án định giá kinh tế Tràng An vào tháng 10 năm 2024, chúng tôi đã có những bước tiến đáng kể trong việc biến tầm nhìn này thành hành động. Nghiên cứu này xem xét những đóng góp kinh tế của Tràng An trên 4 khía cạnh chính, giúp hiểu rõ hơn về vai trò của di sản trong việc hỗ trợ sinh kế của người dân địa phương, sử dụng đất bền vững và khả năng phục hồi kinh tế lâu dài. Những phát hiện này không chỉ mang tính lý thuyết mà còn định hình tích cực các chính sách và chiến lược không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của Tràng An mà còn đóng góp vào cuộc thảo luận toàn cầu về việc tích hợp bảo tồn di sản với phát triển bền vững", ông Jonathan Baker chia sẻ.

Ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo.

“Chúng ta có mặt ở đây không phải để khẳng định lại những gì chúng ta đã biết; chúng ta ở đây để tái định hình tương lai. Con đường phía trước của Tràng An, cũng như tất cả các di sản đang tìm kiếm sự cân bằng tinh tế giữa bảo tồn và phát triển, phụ thuộc vào nghiên cứu bền vững, đổi mới chính sách bao trùm và cam kết chung của tất cả những người làm việc hướng tới tương lai của di sản”- Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, ông Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh ghi nhận, đánh giá cao sự hợp tác của các nhóm chuyên gia liên ngành hàng đầu trong nước và các tổ chức uy tín quốc tế đã thực hiện Đề án quan trọng này theo các quy chuẩn quốc tế. Hội thảo quốc tế “Lượng hoá giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và Phát triển thương hiệu của điểm đến Di sản thế giới” nhằm tiếp tục nhận diện đầy đủ hơn về giá trị lịch sử, văn hoá, kinh tế, thương hiệu của di sản Tràng An, từ đó có những đề xuất giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy hiệu quả, góp phần phát triển du lịch di sản bền vững, khẳng định vị thế của Di sản Tràng An, của Hoa Lư-Ninh Bình trong hệ thống các đô thị di sản thế giới. Ninh Bình cũng là một trong những tỉnh tiên phong trong việc hiện thực hóa kinh tế di sản. Thực hiện lan tỏa thương hiệu di sản thế giới hỗn hợp Quần thể danh thắng Tràng An.

Ông Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu chào mừng Hội thảo.

Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh về những tiềm năng khác biệt, lợi thế nổi trội về thiên nhiên, lịch sử, văn hóa, địa lý đã được người dân Hoa Lư gìn giữ, bảo vệ, trao truyền qua các thế hệ để kết tinh thành một Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An với những giá trị nổi bật toàn cầu, được UNESCO ghi danh vào tháng 6 năm 2014. Hơn một thập kỷ qua, với sự vào cuộc quyết liệt, quyết tâm, trách nhiệm và cách làm bài bản, sáng tạo, phù hợp, hiệu quả của chính quyền, cùng sự đồng thuận, tham gia tích cực của người dân và cộng đồng doanh nghiệp Ninh Bình, Danh thắng Tràng An được UNESCO đánh giá là một trong những mô hình mẫu mực tiêu biểu nhất trên thế giới về sự kết hợp thành công giữa sự phát triển kinh tế và du lịch bền vững.

Đặc biệt, với sự hình thành của thành phố Hoa Lư trên cơ sở hợp nhất thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư - Nơi di sản Tràng An đóng vai trò trái tim của đô thị di sản thiên niên kỷ đã minh chứng rõ nét cho xu hướng tất yếu, đó là kết nối du lịch di sản liên tỉnh, liên vùng, xa hơn nữa là liên quốc gia, nhằm tạo dựng giá trị và thương hiệu độc đáo của di sản. Tràng An ngày nay đã và đang tạo dựng thêm những giá trị mới.

Vì vậy, Đề án “Lượng giá giá trị kinh tế của Quần thể danh thắng Tràng An” được thực hiện nhằm hiểu rõ đặc điểm và giá trị tổng thể của Hệ sinh thái di sản thiên niên kỷ Quần thể danh thắng Tràng An. Kết quả Đề án được công bố quốc tế về mặt khoa học tạo cơ sở để UNESCO kết nối các tổ chức quốc tế có uy tín, cùng công bố giá trị tổng thể của di sản theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

213 tỷ USD và mười nhóm giá trị cốt lõi

Sau hai ngày làm việc tích cực với 3 phiên với 17 tham luận chuyên sâu, Hội thảo đã thành công tốt đẹp với một số kết quả nổi bật.

Trong đó đã thông qua được phương pháp lượng giá giá trị kinh tế tổng thể của di sản (TEV) của khu Di sản thế giới Quần thể danh thắng Tràng An có tổng giá trị ước tính 213 tỷ USD, bao gồm mười nhóm giá trị cốt lõi.

Đó là: 1.Giá trị giải trí; 2. Giá trị hệ thống karst; 3. Giá trị đa dạng sinh học; 4. Giá trị khảo cổ; 5. Giá trị rừng đặc dụng Tràng An; 6. Giá trị văn hóa đình, đền, chùa; 7.Giá trị văn hóa lễ hội; 8. Giá trị văn hóa nghệ thuật biểu diễn dân gian; 9. Giá trị đất ở có tác động mạnh mẽ từ di sản trong khu vực vùng lõi di sản. Bên cạnh đó, đề án cũng có tính toán, và xem xét đánh giá giá trị đất do tác tác động từ di sản trong khu vực vùng đệm ước tính khoảng 20 tỷ USD.

Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản Văn hoá và Thiên nhiên thế giới, nơi hội tụ những giá trị đặc sắc về thiên nhiên và văn hóa trên phạm vi toàn cầu

Tác động của di sản đến kinh tế du lịch và công nghiệp văn hóa: Kết quả lượng giá xác nhận rằng du lịch di sản là động lực kinh tế quan trọng, đóng góp đáng kể vào việc tạo việc làm, doanh thu kinh doanh và sự phát triển của các ngành tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, sản xuất nông nghiệp và công nghiệp văn hóa. Trong đó, khẳng định về Mô hình ‘Di sản dẫn dắt phát triển kinh tế’ là phù hợp với đặc thù của Trang An WHS.

Tác động đến định cư và sinh kế bền vững địa phương: Sự hiện diện của Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới (với qui mô chiếm hơn 70% diện tích Thành phố Hoa Lư) khẳng định tác động to lớn của di sản này lên giá trị của Di sản định cư và đất nông nghiệp. Giá trị này đã được lượng giá và khuyến nghị chính sách phát triển đô thị hóa tương lai tại khu vực vùng lõi và vùng đệm của di sản.

Ký kết thông qua Thông cáo chung về Đề án Lượng giá giá trị kinh tế Di sản thế giới Tràng An

Kịch bản phát triển kinh tế di sản: Nghiên cứu cũng đã đưa ra khuyến nghị chính sách dựa vào tiềm năng to lớn của di sản, như một nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bền vững, cân bằng giữa bảo tồn và phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa, đồng thời đảm bảo lợi ích, sự công bằng hưởng thụ di sản lâu dài cho các cộng đồng địa phương.

Kết quả này gắn liền với khuyến nghị chính sách bảo tồn di sản như một nền tảng phát triển thành phố di sản thiên niên kỷ Hoa Lư theo đặc thù của Đô thị di sản thiên niên kỷ và Thành phố sáng tạo của tỉnh và của vùng, đặc biệt còn là trung tâm du lịch quốc gia, quốc tế. Từ những kết quả đó, các mô hình được khuyến nghị áp dụng tại Ninh Bình: 1. Không gian phát triển Đô thị di sản cảnh quan văn hóa thiên niên kỷ Hoa Lư; 2. Mô hình di sản dẫn dắt công nghiệp văn hóa trong phát triển kinh tế tương lại; 3. Mô hình du lịch di sản mang tính bản địa bền vững; 4. Mô hình đất ở và đất nông lâm nghiệp cộng sinh với sinh kế và bảo tồn Di sản định cư truyền thống; 5. Mô hình bảo tồn các Di sản thế giới mang đặc thù châu Á, bối cảnh đô thị hóa bền vững.

Hội thảo khép lại với việc ký kết thông qua Thông cáo chung về Đề án Lượng giá giá trị kinh tế Di sản thế giới Tràng An. Đây không chỉ là tổng hợp của những kết quả nghiên cứu, kinh nghiệm thực tiễn và khuyến nghị chính sách mà còn là cam kết chung trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của Quần thể Danh thắng Tràng An theo hướng bền vững; là nền tảng để các bên liên quan tiếp tục hợp tác, thúc đẩy những chính sách thực tiễn, biến nghiên cứu thành hành động.