Những đợt phát hành quy mô lớn
Thông tin ngày 13/3 tới sẽ là ngày đăng ký cuối cùng của đợt phát hành trả cổ tức bằng cổ phiếu của Ngân hàng Vietcombank là thông tin nóng trên thị trường chứng khoán các phiên cuối tuần qua, tác động không chỉ tới xu hướng của riêng cổ phiếu VCB mà còn tới cả VN-Index.
Trước đó, Hội đồng quản trị Vietcombank đã phê duyệt phương án phát hành cổ phiếu để trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021, theo tỷ lệ 49,5%. Với gần 5,6 tỷ cổ phiếu đang lưu hành, dự kiến nhà băng này sẽ phát hành gần 2,8 tỷ cổ phiếu mới để trả cổ tức. Qua đó, quy mô vốn điều lệ của Vietcombank sẽ tăng thêm 27.666 tỷ đồng, lên 83.557 tỷ đồng.
Nguồn vốn tăng thêm, theo Vietcombank, nhằm bổ sung cho hoạt động kinh doanh, đầu tư phát triển, chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn CAR theo Basel III.
Tương tự, VietinBank dự kiến dùng toàn bộ lợi nhuận còn lại của năm 2023, với khoảng hơn 12.500 tỷ đồng, để chia cổ tức bằng cổ phiếu cho cổ đông. Trước đó, lãnh đạo Ngân hàng cho biết, phần lợi nhuận giữ lại trong các năm 2022, 2021, 2016 cũng được sử dụng để tăng vốn điều lệ thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu cho cổ đông.
Tương tự, BIDV cũng dự kiến trình đại hội cổ đông thường niên 2025 (tổ chức vào ngày 4/4 tới) phương án trả cổ tức năm 2024 với tỷ lệ 20% bằng cổ phiếu. Mới đây, BIDV đã hoàn tất đợt phát hành gần 1,2 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 21%, qua đó, tăng vốn điều lệ thêm gần 11.971 tỷ đồng. Sau đợt phát hành trên, vốn điều lệ của nhà băng này đã tăng từ 57.004 tỷ đồng lên hơn 68.975 tỷ đồng.
Ngày 27/2 vừa qua là ngày đăng ký cuối cùng để chốt danh sách trả cổ tức đợt 2/2023 bằng cổ phiếu theo tỷ lệ 11% của SHB. Với tỷ lệ trên, SHB dự kiến phát hành thêm hơn 402,8 triệu cổ phiếu mới, qua đó, nâng vốn điều lệ lên gần 40.660 tỷ đồng. Đợt phát hành này là một phần trong kế hoạch trả cổ tức năm 2023 với tổng tỷ lệ 16%, gồm 5% bằng tiền mặt (đã tạm ứng từ tháng 8/2024) và 11% bằng cổ phiếu.
Năm qua, SHB ghi nhận 11.543 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 25% so với năm liền trước, vượt kế hoạch đề ra và là mức lãi cao nhất trong lịch sử hoạt động. Tổng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên bảng cân đối kế toán của SHB đã đạt xấp xỉ 15.000 tỷ đồng, trong tổng quy mô vốn chủ sở hữu gần 58.000 tỷ đồng.
Tương tự, 3 ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước chi phối đã niêm yết (gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV), với kế hoạch chia cổ tức tỷ lệ cao kể trên đều là những nhà băng có kết quả lợi nhuận thuộc tốp đầu hệ thống. Năm 2024, Vietcombank đạt 42.236 tỷ đồng lợi nhuận (tăng 2%); VietinBank đạt 31.758 tỷ đồng (tăng 27%) và BIDV đạt 31.383 tỷ đồng (tăng 14%)…
Nâng cao bộ đệm vốn
Không chỉ dự kiến chia cổ tức ở mức cao, đầu tháng 2 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận cho BIDV tăng vốn điều lệ thêm 1.238 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu riêng lẻ.
Theo nghị quyết được Hội đồng quản trị BIDV thông qua trước đó, nhà băng này sẽ chào bán 123,8 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp, với mức giá được xác định là 38.800 đồng/cổ phiếu (thấp hơn mức thị giá hiện tại là 39.400 đồng/cổ phiếu), tương đương dự thu hơn 4.805 tỷ đồng. Đợt chào bán dự kiến triển khai trong quý I/2025. Cổ phiếu chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp sẽ bị hạn chế chuyển nhượng 1 năm kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.
Danh sách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp dự kiến tham gia đợt chào bán gồm 5 tổ chức; trong đó, Vietnam Enterprise Investments Limited (VEIL) đăng ký khối lượng lớn nhất với gần 59 triệu cổ phiếu, chiếm 47,7% tổng lượng chào bán. Một số quỹ đầu tư khác tham gia đợt chào bán này là Hanoi Investments Holdings Limited, với mức đăng ký mua 15,7 triệu cổ phiếu; DC Developing Markets Strategies Public Limited Company là 8,5 triệu cổ phiếu; Samsung Vietnam Securities Master Investment Trust (SSMIT) với hơn 1,9 triệu cổ phiếu và Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) với 38,7 triệu cổ phiếu.
BIDV cho biết, số tiền thu về từ đợt chào bán sẽ được sử dụng để bổ sung cho hoạt động tín dụng (4.084 tỷ đồng); hoạt động đầu tư (481 tỷ đồng); đầu tư cơ sở vật chất, công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của mạng lưới kinh doanh (240 tỷ đồng).
Bên cạnh việc chia cổ tức bằng cổ phiếu, Vietcombank cũng có kế hoạch phát hành riêng lẻ 6,5% vốn cho nhà đầu tư tổ chức (tương đương 1,3 tỷ USD). Đợt phát hành này dự kiến sẽ được hoàn tất trong nửa đầu năm 2025 nếu điều kiện thị trường thuận lợi...
Thực tế cho thấy, việc tăng vốn không chỉ cần đối với khối ngân hàng tư nhân, mà ngay cả khối ngân hàng có vốn nhà nước cũng đòi hỏi tăng thêm vốn, để đảm bảo CAR.
Dự kiến sau đợt phát hành cổ phiếu trả cổ tức để tăng vốn điều lệ lên 83.557 tỷ đồng, Vietcombank không chỉ là ngân hàng lãi cao nhất mà còn là ngân hàng có quy mô vốn điều lệ lớn nhất hệ thống. Nhưng tính đến thời điểm hiện tại, quy mô vốn của Vietcombank vẫn xếp sau một số ngân hàng thương mại cổ phần khác. Trong đó, VPBank đang duy trì vị trí số 1 về quy mô vốn điều lệ, với 79.339 tỷ đồng; Techcombank xếp thứ hai, với 70.648 tỷ đồng.
Trong nhóm Big4, BIDV là ngân hàng có quy mô tài sản và dư nợ cho vay lớn nhất thị trường, song vốn điều lệ của nhà băng này hiện chỉ xếp thứ 3 toàn thị trường, với 68.975 tỷ đồng. Trong khi đó, Vietcombank chỉ xếp thứ 4, với quy mô vốn điều lệ đạt 55.890 tỷ đồng. VietinBank đứng thứ 4 về quy mô vốn điều lệ, với 53.670 tỷ đồng. Các vị trí tiếp theo thuộc về MBBank với 53.063 tỷ đồng; Agribank (51.616 tỷ đồng), ACB (44.666 tỷ đồng), SHB (38.073 tỷ đồng) và HDBank (35.101 tỷ đồng).
Theo SHB, việc liên tục tăng vốn điều lệ có ý nghĩa quan trọng, giúp nâng cao năng lực tài chính, tăng khả năng cạnh tranh của Ngân hàng, đồng thời đáp ứng các lợi ích kỳ vọng của cổ đông.
Còn với Sacombank, sau 9 năm không chia cổ tức, với khoản lợi nhuận giữ lại gần 28.500 tỷ đồng sau một năm lãi kỷ lục, các cổ đông đang kỳ vọng kế hoạch chi trả cổ tức sẽ được Hội đồng quản trị đưa ra đại hội cổ đông năm nay. Song theo Sacombank, nếu như hoàn được vốn đầu tư của chủ sở hữu, Ngân hàng sẽ hoàn thành tái cơ cấu năm nay và lúc đó mới có thể chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng thêm vốn điều lệ.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng, với chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức 16%, dư địa tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng, đặc biệt là nhóm ngân hàng quy mô lớn trong năm nay là rất cao. Điều này đòi hỏi các nhà băng phải có bộ đệm vốn đủ lớn để đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu khi tín dụng tăng trưởng cao. Khi đó, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp các ngân hàng tích lũy vốn tự có, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) và tăng khả năng mở rộng tín dụng.
Đáng chú ý, Ngân hàng Nhà nước vừa công bố dự thảo Thông tư quy định về tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (tổ chức tín dụng). Dự thảo Thông tư được xây dựng theo hướng đưa tỷ lệ CAR lên mức 10,5% so với mức 8% theo quy định hiện hành (bắt đầu nâng dần từ năm 2030 và đạt mức 10,5% vào năm 2033), trong đó đảm bảo vốn cấp 1 tối thiểu 6%, vốn lõi cấp 1 là 4,5%. Tổng vốn cấp 1 và vốn cấp 2 là 8%, vốn đệm bảo toàn vốn là 2,5%.
Tỷ lệ này nhằm ngăn ngừa sự suy giảm của nền kinh tế. Đồng thời, tỷ lệ này cũng linh hoạt trong từng thời kỳ do Ngân hàng Nhà nước quyết định, với mức dao động trong khoảng 0 - 2,5%, tăng lên trong thời điểm thị trường tăng trưởng nóng và giảm khi thị trường hoạt động trong điều kiện ổn định. Trường hợp các ngân ngân hàng thương mại không đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8% sẽ không được chia cổ tức tiền mặt. Do vậy, trả cổ tức bằng cổ phiếu dự kiến sẽ là phương án được các nhà băng tiếp tục ưu tiên.
