Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Khối Nghiên cứu đầu tư, Công ty FIDT.
Khó có khả năng Ngân hàng Nhà nước giảm trần lãi suất huy động và cho vay
Hôm qua (6/3/2025), Ngân hàng Nhà nước cắt giảm 0,25% lãi suất trên thị trường mở. Trước đó, cơ quan này cũng đã giảm sâu lãi suất tín phiếu từ mức 4% tháng 2/2025 về mức 3,1% ngày 4/2. Theo ông, Ngân hàng Nhà nước có tiếp tục giảm thêm lãi suất điều hành, đặc biệt là trần lãi suất huy động (kỳ hạn dưới 6 tháng) và trần lãi suất cho vay?
Gần đây, Thủ tướng và Chính phủ liên tục chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng tín dụng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế lên mức 8% trong năm nay và hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo.
Đáp lại chỉ đạo này, Ngân hàng Nhà nước đang tập trung tối ưu các công cụ trên thị trường mở, thể hiện rõ ở việc lãi suất tín phiếu kỳ hạn ngắn (7 ngày) đã giảm từ 4% xuống còn 3,1%, nhằm kéo giảm lãi suất liên ngân hàng.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng nới kỳ hạn một số hợp đồng repo (reverse repo) lên 14-28 ngày với lãi suất giữ nguyên 4%, hỗ trợ ổn định nguồn vốn kỳ hạn dài, qua đó tạo thêm điều kiện thuận lợi để duy trì mặt bằng lãi suất thấp trung hạn và điều kiện thanh khoản dồi dào.
Tôi cho rằng, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều tiết lãi suất và thanh khoản chủ yếu thông qua các công cụ thị trường mở (tín phiếu, reverse repo) nhằm nới lỏng và kiểm soát lãi suất ngắn hạn.
Việc can thiệp mạnh tay vào lãi suất trung, dài hạn như trần lãi suất tiền gửi hay lãi suất cho vay khó xảy ra ngay, bởi cơ quan điều hành mong muốn mức lãi suất này vận động theo quan hệ cung cầu vốn của thị trường. Khi thanh khoản dồi dào và lãi suất liên ngân hàng giảm, các ngân hàng sẽ tự điều chỉnh lãi suất huy động - cho vay xuống mức hợp lý.
Vậy ông cho rằng, lãi suất trên thị trường dân cư có tiếp tục giảm thời gian tới, sau khi Ngân hàng Nhà nước giảm một số loại lãi suất điều hành?
Tôi cho rằng, khó kỳ vọng giảm mạnh hơn nữa ở kỳ hạn dài (12 tháng trở lên) trong ngắn hạn. Vì vậy, chúng ta có thể kỳ vọng lãi suất huy động và cho vay vẫn duy trì ổn định vùng đáy (hoặc giảm nhẹ), nhưng không giảm sâu đột ngột và sẽ phụ thuộc vào cân bằng cung cầu trên thị trường vốn.
Bất động sản và chứng khoán sẽ được hưởng lợi nhiều nhất
Lãi suất giảm, liệu việc huy động vốn của hệ thống để phục vụ mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao thời gian tới có gặp khó khăn gì không? Theo ông, thanh khoản ngân hàng năm nay có gặp áp lực gì không?
Hiện nay, các ngân hàng thương mại đang duy trì hệ số an toàn vốn (CAR) ở mức cao, phần lớn đáp ứng hoặc vượt tiêu chuẩn Basel II, một số còn hướng tới Basel III. Đây là nền tảng quan trọng để có thể mở rộng tín dụng mà vẫn kiểm soát được rủi ro.
Thêm vào đó, thanh khoản của hệ thống được dự báo sẽ dồi dào hơn trong năm nay, bởi có nhiều yếu tố hỗ trợ.
Thứ nhất, cải cách bộ máy nhà nước với quy mô 130.000 tỷ đồng cùng kế hoạch đầu tư công lên đến 900.000 tỷ đồng không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn giúp bơm một lượng lớn tiền vào lưu thông, qua đó bổ sung thanh khoản cho các ngân hàng.
Thứ hai, chu kỳ kinh tế khởi sắc - khi các ngành, lĩnh vực phục hồi mạnh, vòng quay vốn trong nền kinh tế cũng nhanh hơn, lượng tiền luân chuyển tăng, hỗ trợ ngược lại cho hệ thống ngân hàng về nguồn tiền gửi.
Thứ ba, dòng vốn ngoại tiếp tục đổ vào Việt Nam thông qua FDI, FII, kiều hối và thặng dư thương mại. Những khoản ngoại tệ này khi chuyển đổi sang nội tệ sẽ gia tăng cung tiền VND trong hệ thống, giúp các ngân hàng duy trì mức lãi suất cho vay hấp dẫn.
Vậy ông đánh giá như thế nào về khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế?
Theo tôi, năm nay nhu cầu vay dự kiến mở rộng đáng kể nhờ hàng loạt chính sách kích thích khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản - nơi Chính phủ đang tháo gỡ nhiều rào cản pháp lý để tái khởi động và hoàn thành các dự án dang dở.
Việc lãi suất giữ ở mặt bằng thấp cũng khiến nhiều doanh nghiệp “mạnh tay” hơn trong kế hoạch đầu tư, mở rộng sản xuất.
Đồng thời, khu vực FDI và doanh nghiệp Nhà nước đang đẩy mạnh kế hoạch phát triển quy mô lớn; điều này làm tăng đáng kể nhu cầu tín dụng và tốc độ giải ngân vốn.
Nhìn chung, sự kết hợp giữa nguồn vốn dồi dào trong hệ thống ngân hàng và cầu tín dụng đang dự kiến khi kinh tế hồi phục khiến mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm nay (thậm chí cao hơn vào các năm tiếp theo, khoảng 18-20%) trở nên khả thi. Mức 16% năm nay cũng không quá vượt trội so với giai đoạn 2023-2024 (vốn dao động 14%/năm) nếu xét trong bối cảnh kinh tế hiện tại đã bước vào chu kỳ tăng trưởng mạnh hơn đáng kể.
Tiền sẽ được bơm ra nền kinh tế nhiều hơn trong giai đoạn tới, theo ông, những kênh đầu tư nào sẽ hưởng lợi nhiều nhất?
Khi mặt bằng lãi suất được duy trì ở mức thấp, trong khi lạm phát có dấu hiệu tăng, nhà đầu tư thường ưu tiên đổ tiền vào các tài sản có khả năng sinh lời cao và giúp phòng ngừa trượt giá. Tại Việt Nam, hai kênh hưởng lợi rõ rệt chính là bất động sản và chứng khoán.
Về bất động sản, lĩnh vực này không chỉ được hưởng lợi từ dòng vốn tín dụng giá rẻ, mà còn nhờ các biện pháp tháo gỡ thủ tục pháp lý của Chính phủ. Các dự án “đóng băng” trước đây có cơ hội tái khởi động, nhiều kế hoạch phát triển quỹ đất mới được đẩy nhanh hơn. Đồng thời, xu hướng đô thị hóa mạnh và nhu cầu nhà ở, bất động sản công nghiệp vẫn là động lực tăng trưởng dài hạn. Khi lãi suất vay mua nhà hay đầu tư bất động sản tiếp tục ở vùng thấp, khẩu vị đầu tư vào địa ốc sẽ càng trở nên hấp dẫn hơn.
Một điểm quan trọng nữa là với các quy định pháp lý hoàn thiện sau Luật Đất đai (dự kiến sửa đổi, bổ sung), rủi ro pháp lý vốn phổ biến giai đoạn 2020-2022 sẽ được hạn chế, tạo môi trường minh bạch, ổn định hơn cho nhà đầu tư. Khi những lo ngại về tính pháp lý của dự án giảm dần, dòng tiền đổ vào Bất động sản nhiều khả năng sẽ mạnh mẽ hơn, hỗ trợ phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng cho toàn thị trường.
Về chứng khoán, dòng tiền có xu hướng chuyển dịch từ kênh gửi tiết kiệm (lãi suất thấp) sang cổ phiếu. Tâm lý lạc quan đến từ mức tăng trưởng GDP cao, hoạt động kinh doanh sôi động và các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ. Song song đó, kế hoạch nâng hạng thị trường, cùng dòng vốn ngoại (FDI, FII) tiếp tục đổ vào, giúp nhiều cổ phiếu và nhóm ngành triển vọng thu hút thêm nhà đầu tư trong nước lẫn quốc tế. Ở góc độ doanh nghiệp niêm yết, trong môi trường lãi suất thấp, chi phí vốn giảm sẽ cải thiện lợi nhuận, tạo đà cho giá cổ phiếu và sự phục hồi của thị trường nói chung.
Như vậy, bất động sản và chứng khoán được xem là hai kênh đầu tư hưởng lợi nhiều nhất từ việc bơm thêm thanh khoản vào nền kinh tế. Cùng với quá trình hoàn thiện pháp lý và chính sách vĩ mô theo hướng hỗ trợ, kỳ vọng thị trường sẽ tiếp tục thu hút dòng vốn lớn, nâng cao vòng quay tài sản và góp phần thúc đẩy tăng trưởng trong trung và dài hạn.
