Y Tý - Mùa săn mây

Y Tý hoang sơ

Y Tý tứ bề là núi cao, “vùng đất mù sương” tựa lưng vào dãy núi Nhĩ Cù San cao hơn 2.600m ở huyện Bát Xát (Lào Cai). Nơi này gần như quanh năm được mây mù che phủ, mặt trời đi ngủ từ rất sớm nên hiếm khi người ta thấy có ánh sáng soi đủ cả ngày.

Nếu hơn chục năm về trước, Y Tý chỉ là một cái tên vô danh trên bản đồ du lịch, thì giờ đây lại là điểm đến sôi động của hàng đoàn xe máy là các bạn trẻ mê phượt, ưa dịch chuyển, của các du khách Tây có, ta có, và không thể thiếu cánh nhiếp ảnh gia tụ tập thành từng hàng say sưa ngắm, chụp những cảnh mây bay. Cho dù đã in hằn thêm nhiều vết chân của khách du lịch nhưng Y Tý vẫn đẹp vì giữ lại được những hoang thơ, dại khờ từ thuở sơ khai của mình.

Để đến được miền cổ tích giữa dương gian này, bạn có thể chạy xe từ TP. Lào Cai qua Lũng Pô - nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt, qua thêm A Mú Sung, A Lù là tới Y Tý. Đường tuy dài nhưng với những người đã dành tình cảm chân thật mà trèo đèo lội suối đến đây, Y Tý đều sẵn sàng thết đãi một bữa tiệc mây “lưng chừng núi, lưng chừng đèo” đẹp ngỡ ngàng trong một buổi sớm mai.

 

Y Tý có tới bốn khoảng thời gian thích hợp để tới thăm. Đó là mùa xuân rực rỡ màu hoa từ khoảng tháng 2 cho đến tháng 4. Mùa nước đổ khoảng tháng 5 đến tháng 6, mùa lúa chín vàng e ấp bên bản làng vào khoảng tháng 9 và mùa săn mây từ tháng 10 đến tháng 4 hàng năm.

Tôi lên Y Tý ngày ấy giữa độ tháng Hai như một sự sắp đặt của số phận. Ban đầu tôi chỉ nhận lời mời đến thăm thị trấn Sapa trong buổi sớm sương thôi, nhưng qua lời giới thiệu và rủ rê nao lòng của anh bán hàng người Hà Nhì ngay dưới chân Nhà Thờ, tôi cùng những người khác trong đoàn đã quyết định lên đường.

Tôi ước bạn có thể ở đó với chúng tôi ngày hôm ấy, vì những lời lẽ ngọt ngào tới đâu cũng không đủ để lột tả cho hết vẻ đẹp của Y Tý, của miền cổ tích giữa chốn nhân gian này. Đó là những ngày đầu xuân mưa phùn nhưng sương mù đã không còn dày đặc nữa, gốc mai, gốc mận cũng đang lặng lẽ nhú mầm biếc xanh. Đó là những ngày Thần núi còn chưa tỉnh dậy sau giấc ngủ đông mộng mị và mặt trời giống hệt nhau mỗi buổi bình minh.

Chúng tôi thật may mắn khi đến Y Tý vào lúc thời điểm trời đất giao hòa, là lúc thích hợp nhất để săn mây. Săn mây trên Y Tý là một việc không hề dễ và phải may mắn lắm mới gặp đúng ngày mây nhiều. Mây cũng chỉ xuất hiện dày đặc, xốp mềm chỉ trong một thời khắc ngắn ngủi vì sau đó, trời sẽ mưa hoặc mây bị gió xua hết.

Mọi sự di chuyện đều rất chậm và lặng im. Chúng tôi cứ như quen nghề, ai cũng cầm máy ảnh bấm vội như sợ không nhanh thì cảnh tượng có một không hai này sẽ một đi không trở lại. Chúng tôi ra hiệu cho nhau khi cần thiết vì dường như chỉ cần phát ra một tiếng động nhẹ thôi, những áng mây đẹp kia sẽ biết đến sự hiện diện của con người rồi biến mất.

Đó là những khoảnh khắc kỳ diệu của thiên nhiên vĩnh cửu mà đất trời đã ưu ái ban tặng cho nơi này. Tôi đã phải lòng Ý Tý ngay lần đầu gặp gỡ như vậy. Trên độ cao hơn 2.000m, Y Tý như một điều gì rất bí mật của riêng đất và trời.

Y Tý đâu chỉ mang một màu đơn điệu

Sau Tết Nguyên đán, Y Tý rực rỡ sắc màu, tràn trề nhựa sống như cô thôn nữ bừng tỉnh sau giấc ngủ ngàn năm. Hoa mơ, hoa mận, hoa đào phải nở hết mình cho tới tận bông cuối cùng. Những bộ váy xòe đủ màu được các cô gái dân tộc Hà Nhì khéo léo phơi trên những mỏn đá khoe sắc cùng màu hồng, màu đỏ, màu trắng trong ngần của thiên nhiên. Tôi đã nhầm khi cho rằng thiên nhiên hoang sơ Y Tý trước đây chỉ là mây và chỉ có mây. Y Tý đâu chỉ mang một màu đơn điệu như vậy.

Qua mùa săn mây, Y Tý bắt đầu vào mùa nước đổ, khởi đầu cho một mùa cày cấy ấm no. Những thửa ruộng bậc thang loang loáng nước dưới cái nắng tháng Năm đẹp như tranh thủy mặc. Nắng của trời hòa quyện với nước dưới mặt đất, đan hòa vào nhau. Trên bức tranh ấy, một vài cô gái cặm cụi cấy lúa trên thửa ruộng nửa vuông nửa tròn của mình, đứng giữa làm nét gạch nối cho đất và trời.

 

Nếu đến đây vào mùa lúa chín bạn sẽ được tận mắt chứng kiến Y Tý chìm trong “biển vàng”. Màu vàng tích tụ từ những vạt nắng bát ngát sau những đợt sương mờ. Màu vàng chắt lọc từ đất từ đá dâng lên.

Lúc trời hửng nắng mây cuốn sương đi để lộ cả cánh đồng lúa chín, hạt vàng to và chắc mẩy, khỏe khoắn, rắn rỏi, vạm vỡ như da như thịt con người phải vạt đá, vạt rừng tạo nên những thửa ruộng mênh mang. Hút tầm mắt đâu đâu cũng là ruộng bậc thang uốn lượn gối lên nhau, đi mãi không thấy chân trời, và khiến người ta ngắm mãi thì không biết chán. Suốt từ Ngải Thầu dọc theo dốc xuống Sín Chải, hút tầm mắt xuống phía cầu đá Thiên Sinh, tất cả ửng lên một màu vàng ấm áp.

Những ngôi nhà tranh nằm lột thỏm giữa rừng núi, khói đốt rơm bay cao khiến trong lòng chúng tôi dâng lên một cảm giác thanh bình, thân thương khó tả.

Miền đất đáng đến khi bạn còn trẻ

Sau chuyến phượt lên Y Tý đầy ngẫu hứng ấy, tôi chẳng thiết tha mua gì làm quà ngoài mang về một nhành lúa chín vàng trĩu hạt - biểu tượng cho cuộc sống no nê, đủ đầy của Y Tý. Và cứ mỗi lần gió đưa mùi lúa chín thơm quyện mùi khói bếp ngập tràn căn phòng, tôi bỗng sững người vì nỗi nhớ quay quắt.

Nhớ cái ánh nắng hiu hắt cuối ngày len qua từng kẽ tay đan vào nhau, nhớ sắc hoa đào hồng rực trên mọi nẻo đường và cả những nụ cười người dân xứ này vội trao cho tôi trên khắp các ngả đường.

Đường lên Y Tý ngày ấy chỉ toàn đường mòn chạy xuyên rừng già, rừng thảo quả, khó khăn và gian khổ không thể nào tả xiết. Nhưng bây giờ, mọi thứ đã đổi thay và tốt đẹp hơn rất nhiều. Người ta làm cả đường nhựa để vào tận tới chân mây.

Những con đường khang trang ấy chưa kịp hình thành thì người miền xuôi đã vội lo sợ cho những cảnh đẹp thiên nhiên còn hoang sơ, cho những hòn ngọc xứ Tây Bắc sẽ phải nhường chỗ cho các dịch vụ du lịch.

Nhưng hỡi vị khách đường xa, nếu một lần tới đây và lăn lộn trên những con đường nhầy nhụa bùn đá, trên những con đường bỗng dưng bị cuốn trôi ngay trước mặt vì trận lũ quét rùng rợn đêm qua, chắc hẳn bạn cũng phải ánh lên cái nhìn đầy hy vọng. Con đường mở ra hôm nay, để hành trình cõng ngô, cõng lúa xuống bản của người dân ngắn lại, để cái chữ lên nương bớt nhọc nhằn.

Chớ có vội lo cho những con người hạ giới sống ở “cõi trời” này. Vì cuối cùng, tôi hiểu rằng, chúng ta ai cũng cần một góc trời cho riêng mình. Một nơi ta có thể ngồi xuống trong yên lặng, dừng lại để cảm nhận cuộc sống vẫn đang trôi qua thật bình yên.