Pháp lý với nhà thầu EPC - điểm nghẽn để thoái vốn
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã xử lý dứt điểm tranh chấp pháp lý với nhà thầu EPC tại Nhà máy xơ sợi Ðình Vũ (PVTex), với kết quả là PVN không phải thanh toán các chi phí lên tới 23 triệu USD, từ đó tạo cơ sở để thực hiện định giá, kiểm toán kết quả định giá nhà máy và cơ cấu lại PVTex.
Tuy nhiên, điểm sáng trong xử lý vướng mắc pháp lý với nhà thầu EPC tại PVTex không dễ dàng thực hiện tại các nhà máy, dự án còn lại, nhất là Nhà máy đạm Ninh Bình và dự án mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2.
Tổng giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel) Nguyễn Ðình Phúc cho biết, Tổng công ty không đàm phán được với nhà thầu MCC vì điều kiện tiên quyết của nhà thầu này là phải tăng vốn đầu tư thêm 100 triệu USD nhằm hoàn thành dứt điểm dự án. Hiện nay, Tổng công ty Thép đang chờ ý kiến của Bộ Tư pháp để xử lý.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu cho rằng, VNSteel phải tiếp tục làm rõ các vướng mắc với nhà thầu, cáo bạch thực trạng của dự án để xử lý theo hướng có lợi hơn cho Tổng công ty.
Với Nhà máy đạm Ninh Bình, ông Hiếu cho biết, công ty luật đề xuất chưa khởi kiện nhà thầu mà tiếp tục đàm phán. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp nhận thấy, nhà thầu EPC tại dự án này có nhiều vi phạm và Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đang gặp một số hạn chế về nghĩa vụ tài chính, dù không nhiều.
“Nhiều khả năng phải tiến hành khởi kiện, bởi đây là phương án khả thi hơn trên cơ sở đã bàn bạc với Tập đoàn Hóa chất”, ông Hiếu cho biết.
Ví các vướng mắc pháp lý như vấn đề “hóc xương”, Phó Thủ tướng Vương Ðình Huệ cho rằng, phải xử lý được những điểm nghẽn này mới có thể tiếp tục thực hiện các thủ tục bán, thoái vốn khỏi các nhà máy, dự án. Nếu khó đàm phán với nhà thầu EPC, Phó Thủ tướng đồng tình với Bộ Tư pháp về cách thức “đưa ra tòa xử lý”, đồng thời giao cơ quan này nghiên cứu phương án thoái vốn khỏi các nhà máy ngay cả khi chưa giải quyết được vướng mắc pháp lý.
Cụ thể hơn, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các tập đoàn, tổng công ty nhanh chóng báo cáo việc Nhà máy Ethanol Quảng Ngãi sẽ thoái vốn hay sáp nhập với Công ty Lọc hoá dầu Bình Sơn? Nhà máy Ethanol Phú Thọ lựa chọn phương án phá sản hoặc sớm thoái vốn; xử lý Nhà máy bột giấy Phương Nam thận trọng, bảo đảm nguyên tắc tách ra khỏi Tổng công ty Giấy để áp dụng đấu giá tài sản thanh lý và tồn kho.
Với nhà máy Ethanol Bình Phước, Phó Thủ tướng đề nghị PVN phối hợp với doanh nghiệp nắm cổ phần chi phối khởi động nhà máy để thoái vốn nhà nước. Trong khi đó, Bộ Công Thương chuyển giao Tổng công ty Thép về Tổng công ty Ðầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) quản lý, xử lý dứt điểm hợp đồng EPC và giải chấp bảo lãnh của Tổng công ty Thép trước khi cổ phần hoá.
“Các bộ, cơ quan liên quan chủ động triển khai nhiệm vụ được giao, xử lý theo thẩm quyền và báo cáo kịp thời tới Ban chỉ đạo các vướng mắc”, Phó Thủ tướng Vương Ðình Huệ yêu cầu.
Ðiểm sáng xử lý dự án yếu kém
Bên cạnh những điểm vướng mắc, trong thời gian qua, việc xử lý các nhà máy, đại dự án thua lỗ đã đạt được những bước tiến tích cực. Cụ thể, trong số 6 nhà máy trước đây có hoạt động sản xuất kinh doanh thì tới nay có 2 nhà máy bước đầu có lãi là Nhà máy Phân bón DAP 1 Hải Phòng và Thép Việt - Trung. 4 nhà máy còn lại tiếp tục từng bước khắc phục khó khăn để ổn định sản xuất và giảm dần mức độ thua lỗ, trong đó có Ðạm Hà Bắc giảm lỗ 226,2 tỷ đồng, DAP 2 Lào Cai 288,5 tỷ đồng, Ðạm Ninh Bình 10 tỷ đồng...
Trong số 3 nhà máy dừng sản xuất kinh doanh, hiện đã có 2 dự án vận hành ổn định trở lại là Nhà máy xơ sợi Ðình Vũ (PVTex) và Ethanol Quảng Ngãi. Dự án Ethanol Bình Phước đang xây dựng kế hoạch và xác định thời điểm vận hành sản xuất phù hợp với điều kiện thị trường.
Theo Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinachem Nguyễn Phú Cường, năm 2018, Nhà máy DAP số 1 Hải Phòng đạt lợi nhuận 195,55 tỷ đồng (tăng 180,767 tỷ đồng so với năm 2017). 2 tháng đầu năm 2019, phong độ này được giữ vững với lợi nhuận ước đạt 12,047 tỷ đồng.
Ông Cường kiến nghị Ban chỉ đạo đưa DAP 1 Hải Phòng ra khỏi danh sách các doanh nghiệp, dự án yếu kém vì đã hoạt động ổn định trong 3 năm liền, bảo đảm được các tiêu chí mà Bộ Công Thương đang dự thảo.
