Điều đó đánh dấu một bước thay đổi đáng kể so với một năm trước khi các quan chức công khai dự đoán giá cả tăng đột biến trong thời đại đại dịch sẽ sớm biến mất.
Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbank) đã gây bất ngờ với mức tăng 100 điểm cơ bản trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản lần thứ 3 liên tiếp trong cuộc họp kết thúc vào ngày 21/9. Indonesia cũng quyết liệt hơn dự kiến và Việt Nam đã thực hiện một động thái tăng lãi suất hiếm hoi.
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ đã cắt giảm lãi suất, trong khi Brazil và Na Uy cho biết, họ có thể tạm dừng việc thắt chặt chính sách tiền tệ; Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nổi bật trong số các nền kinh tế phát triển bằng cách duy trì lãi suất cực thấp. Nhật cũng can thiệp vào thị trường trong nỗ lực ngăn chặn đà giảm của đồng yên.
Chua Hak Bin, một nhà kinh tế tại Tập đoàn Ngân hàng Đầu tư Maybank ở Singapore cho biết: “Việc thắt chặt chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương còn lâu mới kết thúc. Lạm phát có thể đã lên đến đỉnh điểm khi giá cả hàng hóa giảm, nhưng áp lực chi phí tiền lương vẫn chưa giảm xuống, điều này có thể đồng nghĩa với việc lạm phát dịch vụ và lạm phát lõi dai dẳng và khó khăn hơn”.
Tuy nhiên, lãi suất càng cao thì nguy cơ tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại càng lớn.
“Cũng như các ngân hàng trung ương đã nhìn nhận sai lầm về các yếu tố thúc đẩy lạm phát vào năm 2021, giờ đây họ có thể đang đánh giá thấp tốc độ lạm phát có thể giảm khi nền kinh tế chậm lại”, Maurice obsfeld, một thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết.
Dưới đây là tóm tắt về các quyết định lãi suất trong tuần này và những gì có thể xảy ra tiếp theo:
Mỹ
Sau khi đưa lãi suất quỹ liên bang lên trong khoảng 3%-3,25%, các quan chức Fed đã phát đi một tín hiệu diều hâu hơn dự kiến trước đó bằng cách dự báo sẽ thắt chặt thêm 125 điểm cơ bản nữa khi kết thúc năm nay.
Điều đó đã thúc đẩy Goldman Sachs, Bank of America và những ngân hàng đầu tư khác ở Phố Wall nâng dự báo về các đợt tăng lãi suất của Fed, trong đó có thể có mức tăng 75 điểm cơ bản nữa vào tháng 11 và lãi suất tiếp tục cao hơn vào năm 2023.
Nói về những nỗi đau có thể xảy ra trong nền kinh tế, Chủ tịch Fed, Jerome Powell chỉ ra rằng, các nhà hoạch định chính sách ngày càng sẵn sàng chấp nhận suy thoái như cái giá phải trả cho việc kiểm soát lạm phát. Theo Bloomberg Economics, việc tăng lãi suất lên 4,5% sẽ tiêu tốn khoảng 1,7 triệu việc làm và nếu lãi suất lên 5% sẽ mất đi khoảng hơn 2 triệu việc làm.
Anh
Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản lần thứ hai liên tiếp trong cuộc chiến nhằm giảm lạm phát.
Thụy sĩ
Ngân hàng trung ương Thụy Sĩ đã tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản, nâng chi phí đi vay lên trên 0 lần đầu tiên sau gần 8 năm.
Một số người đã kỳ vọng mức tăng thậm chí còn lớn hơn và Tổng thống Thomas Jordan cho biết: “Không thể loại trừ rằng việc tăng thêm lãi suất chính sách sẽ là cần thiết để đảm bảo ổn định giá cả trong trung hạn”.
Thụy Điển
Sau khi khiến các nhà kinh tế ngạc nhiên, Ngân hàng Riksbank của Thụy Điển cho biết, họ sẽ tiếp tục tăng chi phí đi vay trong nỗ lực ngăn chặn việc tăng giá và bảo vệ niềm tin vào khả năng đưa lạm phát trở lại mức mục tiêu.
Na Uy
Ngân hàng Trung ương Na Uy đã tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản, nhưng báo hiệu rằng việc thắt chặt chính sách có thể sắp kết thúc khi các quan chức nhận thấy nền kinh tế bắt đầu phản ứng với hành động chống lạm phát. Lãi suất chính sách 2,25% hiện là mức cao nhất kể từ năm 2011.
Brazil
Ngân hàng Trung ương Brazil đã giữ lãi suất ở mức 13,75% sau 12 lần tăng lãi suất liên tiếp.
Mông Cổ
Ngân hàng Trung ương Mông Cổ đã tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 5 năm để cố gắng kiểm soát lạm phát nhanh nhất kể từ năm 2017 và ngăn chặn dòng tiền chảy ra.
Philippines
Ngân hàng trung ương Philippines đã tăng lãi suất chính sách lần thứ 5 trong năm nay với mức tăng 50 điểm cơ bản lên 4,25% để dập tắt áp lực lạm phát trong bối cảnh đồng tiền lao dốc và quan điểm diều hâu của Fed.
Indonesia
Ngân hàng Trung ương Indonesia đã đưa ra mức tăng lãi suất lớn hơn dự kiến để ngăn chặn lạm phát và ổn định đồng Rupiah. Thống đốc Perry Warjiyo cho biết, ngân hàng trung ương sẽ thực hiện các bước để đưa giá tiêu dùng trở lại trong mục tiêu từ 2% đến 4% vào nửa cuối năm 2023.
Việt Nam
Trong một động thái thắt chặt hiếm hoi, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tăng lãi suất tái cấp vốn từ 4% lên 5%, lãi suất tái chiết khấu từ 2,5% lên 3,5% sau khi đồng nội tệ giảm xuống mức thấp kỷ lục.
Nhật Bản
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang mắc kẹt với lãi suất cực thấp và Thống đốc Haruhiko Kuroda cho biết, có rất ít triển vọng về một đợt tăng lãi suất trong thời gian ngắn. Ngoài ra, các nhà chức trách đã bước vào các thị trường để hỗ trợ đồng yên lần đầu tiên kể từ năm 1998 sau khi đồng yên trượt giá gần đây so với đồng đô la.
Nam Phi
Ngân hàng Trung ương Nam Phi đã nâng tiêu lãi suất thêm 75 cơ bản cho cuộc họp thứ hai liên tiếp, hủy bỏ hoàn toàn các biện pháp kích thích bất thường trong thời đại dịch và nhấn mạnh rằng họ vẫn sẵn sàng hành động khẩn cấp để kiềm chế lạm phát.
Thổ Nhĩ Kỳ
Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện một đợt giảm lãi suất gây sốc khác, mặc dù lạm phát đang ở mức cao nhất trong 24 năm và với giao dịch đồng lira ở mức thấp kỷ lục.
Ủy ban Chính sách Tiền tệ do Thống đốc Sahap Kavcioglu đứng đầu đã hạ lãi suất từ 13% xuống 12% vào thứ Năm (22/9). Trong một tuyên bố kèm theo quyết định của mình, ngân hàng trung ương cho biết đã có "sự mất đà trong hoạt động kinh tế".
