“Xà xẻo” đất cơ sở y tế để kinh doanh, cho thuê

Cho thuê không đúng mục đích

Thanh tra Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng vừa kết luận về việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế Lâm Đồng.

Theo đó, Bệnh viện II Lâm Đồng đã sử dụng tài sản công để thực hiện kinh doanh dịch vụ nhà thuốc bán lẻ (diện tích 35 m2), cho thuê mặt bằng cửa hàng tạp hóa (185 m2), mặt bằng trụ ATM (10 m2), mặt bằng trụ quảng cáo sữa (5 m2) khi chưa được UBND tỉnh phê duyệt.

Đến ngày 9/5/2023, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Quyết định số 923/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công cho hoạt động chuyên môn kết hợp kinh doanh, khám chữa bệnh theo yêu cầu và danh mục tài sản công vào mục đích cho thuê của các cơ sở y tế công lập trực thuộc Sở Y tế.

Theo đó, UBND tỉnh chỉ phê duyệt sử dụng diện tích đất 200 m2 cho các mục đích là căn tin 185 m2, trụ ATM 10 m2, trụ bán nước tự động 5 m2, nhưng không phê duyệt danh mục Trạm BTS (trạm thu phát sóng di động).

Tuy vậy, đối với diện tích 185 m2, đơn vị này lại cho thuê làm cửa hàng tạp hoá và 5 m2 cho thuê mặt bằng trụ quảng cáo sữa. Việc làm này, theo Thanh tra Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng là chưa phù hợp với mục đích cho thuê theo quyết định của UBND tỉnh.

Trung tâm Y tế Đạ Huoai cũng đã xây dựng và trình phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, kinh doanh. Thế nhưng, trong thời gian chờ UBND tỉnh xem xét phê duyệt, do phát sinh nhu cầu của bệnh nhân đến khám, chữa bệnh, đơn vị đã ký hợp đồng cho thuê 50 m2 căn tin và 50 m2 bãi giữ xe. Còn Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng sử dụng diện tích đất 40,32 m2 để cho thuê đặt 3 trụ ATM khi chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Cụ thể, Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng đã xây dựng Đề án số 811/ĐA-BVĐK ngày 24/7/2019 về sử dụng tài sản công của Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng vào mục đích kinh doanh, cho thuê và có Tờ trình số 813/TTr- BVĐK ngày 24/7/2019 về việc xin phê duyệt Đề án để tổ chức triển khai thực hiện gửi Sở Y tế Lâm Đồng; trong đó ghi rõ tổng diện tích đất sử dụng vào mục đích cho thuê là 264,8 m2, bao gồm diện tích đất cho thuê sử dụng làm bãi giữ xe 2 bánh là 200m2; diện tích đất sử dụng để làm bãi đậu xe taxi là 50 m2; diện tích đất cho thuê sử dụng quảng bá thương hiệu với VNPT là 4,8 m2; diện tích đất sử dụng đặt trụ ATM với các ngân hàng là 10 m2.

Tuy nhiên, tại Quyết định số 688/QĐ-UBND, UBND tỉnh đã phê duyệt tổng diện tích đất 265 m2 làm bãi giữ xe, chứ không hề cho sử dụng để quảng bá thương hiệu với VNPT hay đặt trụ sở ATM với các ngân hàng.

Thanh tra Sở Tài chính xác định, việc các đơn vị sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê đặt trạm BTS, trụ ATM để phục vụ việc nghe, gọi điện thoại, giao dịch rút tiền mặt cho đội ngũ y, bác sỹ, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và khách đến liên hệ công tác nhưng không nằm trong đề án được UBND tỉnh phê duyệt là không đúng theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 55 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Tổng số thu từ hoạt động cho thuê Trạm BTS của Bệnh viện II Lâm Đồng là 54 triệu đồng. Trong đó, năm 2022 là 45 triệu đồng; năm 2023 (đến 30/6/2023) là 9 triệu đồng. Tổng số thu từ hoạt động cho thuê đặt trụ ATM của Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng là 135 triệu đồng. Trong đó, năm 2021 là 27,5 triệu đồng; năm 2022 là 74,5 triệu đồng; năm 2023 (đến 30/6/2023) là 33 triệu đồng.

Theo báo cáo của các đơn vị, đối với số tiền thu được từ việc cho thuê đặt trụ ATM, trạm BTS của các năm 2021, 2022, các đơn vị đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, trích và nộp tiền thuê đất). Phần còn lại, các đơn vị để lại quản lý, sử dụng theo quy định của Chính phủ về cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó, Bệnh viện II Lâm Đồng đã trích tiền thuê đất phải nộp nhưng chưa thực hiện nộp tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước do chưa có hướng dẫn cụ thể của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Các khoản thu, chi đã được các đơn vị gộp chung vào nguồn thu của đơn vị và được tổng hợp, trình Sở Y tế quyết toán theo quy định. Vì vậy, việc tách số thu từ hoạt động nêu trên các năm 2021, 2022 không thể thực hiện được.

Ngoài ra, việc các đơn vị cho thuê đất để đặt trạm BTS, ATM tuy chưa được UBND tỉnh phê duyệt nhưng mục đích là để phục vụ cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị và việc lắp đặt trụ ATM, BTS chiếm diện tích nhỏ nhưng là hoạt động phụ trợ, hỗ trợ trực tiếp cho cán bộ, viên chức, người lao động của đơn vị, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân.

Khoản thu 54 triệu đồng của Bệnh viện II Lâm Đồng và 135 triệu đồng của Bệnh viện Đa Khoa Lâm Đồng là khoản thu được từ việc sử dụng tài sản công không đúng quy định phải thu hồi nộp ngân sách theo quy định tại điểm b, Khoản 3, Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 2/11/2016 của Thủ tướng Chính.

Tuy nhiên, khoản thu trên các đơn vị đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệ, trích và nộp tiền thuê đất). Phần còn lại, các đơn vị để lại quản lý, sử dụng theo quy định của Chính phủ về cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập và đã quyết toán với ngân sách nhà nước.

Do đó, Đoàn Thanh tra Sở Tài chính không kiến nghị thu hồi đối với số tiền đơn vị đã thu được từ việc cho thuê không đúng quy định từ năm 2022 trở về trước và chỉ kiến nghị Sở Y tế chỉ đạo Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng, Bệnh viện II Lâm Đồng nộp toàn bộ số tiền thu được từ 1/1/2023 đến tháng 6/2023 do sử dụng tài sản công không đúng quy định vào ngân sách nhà nước, số tiền 42 triệu đồng (trong đó, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng 33 triệu đồng; Bệnh viện II Lâm Đồng 9 triệu đồng) và tiếp tục nộp ngân sách các khoản thu theo hợp đồng cho đến khi Đề án được UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh, bổ sung.

Thanh tra Sở Tài chính cũng kiến nghị Sở Y tế chỉ đạo Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng và Bệnh viện II Lâm Đồng lập Đề án bổ sung đối với việc cho thuê đặt trụ ATM, trạm thu phát sóng (BTS) trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét, cho ý kiến thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt bổ sung.

Trường hợp không được UBND tỉnh phê duyệt phải chấm dứt các hợp đồng cho thuê đã ký với các cá nhân, tổ chức có liên quan. Bệnh viện II Lâm Đồng phảo thực hiện việc điều chỉnh việc cho thuê làm cửa hàng tạp hoá, mặt bằng trụ quảng cáo sữa theo đúng mục đích cho thuê theo quyết định của UBND tỉnh (căn tin, trụ bán nước uống tự động).

“Trốn” nộp tiền thuê đất

Theo Thanh tra Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng, đối với diện tích đất hoặc tài sản gắn liền với đất mà các đơn vị sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ, cho thuê theo Quyết định số 688/QĐUBND ngày 13/4/2020 và Quyết định số 2987/QĐ-UBND ngày 28/12/2020 của UBND tỉnh thì các đơn vị phải nộp tiền thuê đất theo quy định.

Tuy nhiên, qua kiểm tra, chỉ có 1 đơn vị là Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng đã thực hiện nộp đầy đủ tiền thuê đất năm 2022 theo đúng quy định tại khoản 2 Điều 42 Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ.

Đối với các đơn vị còn lại, tại thời điểm thanh tra, các đơn vị đã thực hiện tính toán xác định tiền thuê đất phải nộp nhưng chưa thực hiện nộp tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước do chưa có hướng dẫn cụ thể của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo quy định, việc xác định diện tích và đơn giá thuê đất của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê thuộc trách nhiệm của cơ quan tài nguyên và môi trường, Văn phòng đăng ký đất đai và cơ quan thuế.

Bên cạnh đó, việc các đơn vị ký hợp đồng cho thuê tài sản công là sân bãi, nhà không thông qua hình thức đấu giá là không đúng theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 57 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Một số đơn vị (Trung tâm Y tế Lạc Dương; Trung tâm Y tế Đạ Tẻh, Trung tâm Y tế Cát Tiên) xây dựng đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê trong đó có sử dụng phần diện tích sân bãi, nhà, công trình, quầy thuốc để kinh doanh, cho thuê nhưng thực tế không triển khai cho thuê, kinh doanh.

Nguyên nhân do số lượng bệnh nhân còn ít, các bệnh nhân không có nhu cầu sử dụng dịch vụ, không có cá nhân, tổ chức đấu giá để thuê, do đơn vị không đủ nhân lực, không có bệnh nhân đăng ký. Do đó, chưa đảm bảo tính hiệu quả trong việc thực hiện Đề án, chưa tận dụng tài sản công còn nhàn rỗi để khai thác hết công suất cho mục đích kinh doanh, cho thuê nhằm tăng hiệu quả, hiệu suất sử dụng tài sản công.