Theo báo cáo tháng 10 được công bố hôm thứ Hai (2/10), Ngân hàng Thế giới kỳ vọng các nền kinh tế đang phát triển ở Đông Á và Thái Bình Dương sẽ tăng trưởng 5% vào năm 2023. Con số này thấp hơn một chút so với mức 5,1% mà cơ quan này đã dự báo vào tháng 4. Vào năm 2024, Ngân hàng Thế giới kỳ vọng khu vực này sẽ có mức tăng trưởng là 4,5%, giảm so với dự báo 4,8% vào tháng 4.
Ngân hàng Thế giới giữ nguyên dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2023 của Trung Quốc ở mức 5,1%, nhưng hạ ước tính năm 2024 xuống 4,4% từ mức 4,8% trước đó. Cơ quan này trích dẫn “các yếu tố cấu trúc dài hạn”, mức nợ tăng cao ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và sự suy yếu trong lĩnh vực bất động sản là lý do khiến Trung Quốc bị hạ dự báo tăng trưởng.
 |
WB dự báo tăng trưởng GDP khu vực Đông Á và Thái Bình Dương |
Ngân hàng Thế giới cho biết: “Trong khi các yếu tố trong nước có thể ảnh hưởng chủ yếu đến tăng trưởng ở Trung Quốc, thì các yếu tố bên ngoài sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đến tăng trưởng ở hầu hết các nước còn lại trong khu vực”.
Mặc dù các nền kinh tế Đông Á hầu như đã phục hồi sau chuỗi cú sốc kể từ năm 2020, bao gồm cả đại dịch Covid-19, và sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng Ngân hàng Thế giới cho biết tốc độ tăng trưởng có thể sẽ chậm lại.
Mức nợ ngày càng tăng
Ngân hàng Thế giới nhận thấy sự gia tăng đáng kể của nợ chính phủ nói chung cũng như mức nợ doanh nghiệp tăng vọt, đặc biệt là ở Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam.
Ngân hàng Thế giới cảnh báo rằng, mức nợ chính phủ cao có thể hạn chế cả đầu tư công và tư nhân. Nợ tăng cao có thể dẫn đến lãi suất cao hơn, điều này sẽ làm tăng chi phí vay đối với các doanh nghiệp tư nhân.
Theo tính toán của Ngân hàng Thế giới, nợ chính phủ trên GDP tăng 10 điểm phần trăm có liên quan đến sự sụt giảm 1,2 điểm phần trăm trong tăng trưởng đầu tư. Tương tự, nợ tư nhân trên GDP tăng 10 điểm phần trăm có liên quan đến sự sụt giảm 1,1 điểm phần trăm trong tăng trưởng đầu tư.
Ngân hàng Thế giới cũng ghi nhận mức nợ hộ gia đình tương đối cao ở Trung Quốc, Malaysia và Thái Lan so với các thị trường mới nổi khác. Nợ hộ gia đình cao có thể có tác động tiêu cực đến tiêu dùng, vì thu nhập sẽ được sử dụng nhiều hơn để trả nợ, điều này có thể dẫn đến cắt giảm chi tiêu.
Ngân hàng Thế giới cho biết, nợ hộ gia đình tăng 10 điểm phần trăm sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng tiêu dùng 0,4 điểm phần trăm.
Hiện tại, chi tiêu hộ gia đình vẫn thấp hơn xu hướng trước đại dịch ở các nền kinh tế đang phát triển của khu vực Đông Á và Thái Bình Dương.
Ở Trung Quốc, xu hướng bán lẻ hiện nay đang ổn định hơn so với trước đại dịch do giá nhà giảm, thu nhập hộ gia đình tăng trưởng yếu hơn, tiền tiết kiệm và nợ hộ gia đình gia tăng cũng như các yếu tố cơ cấu khác, chẳng hạn như dân số già đi.
 |
WB thay đổi dự báo tăng trưởng GDP một số nền kinh tế ở châu Á |
Khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng
Những dự báo ngày càng tồi tệ cũng phản ánh rằng phần lớn khu vực - không chỉ Trung Quốc - đang bắt đầu bị ảnh hưởng bởi các chính sách công nghiệp và thương mại mới của Mỹ theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) và Đạo luật Chips và Khoa học.
Trong nhiều năm, căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và thuế quan mà Washington áp lên Bắc Kinh đã mang lại lợi ích cho khu vực Đông Nam Á, thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu sang các nước khác trong khu vực, đặc biệt là Việt Nam.
Nhưng việc đưa ra đạo luật IRA và Chips vào năm 2022 – những chính sách nhằm thúc đẩy sản xuất của Mỹ và cắt giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào Trung Quốc – đã ảnh hưởng đến các nước Đông Nam Á. Xuất khẩu các sản phẩm sang Mỹ của khu vực này đã giảm.
“Toàn bộ khu vực này vốn đã được hưởng lợi từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung về mặt chuyển hướng thương mại giờ đây đang phải chịu sự chuyển hướng thương mại từ đó”, Aaditya Mattoo, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới khu vực Đông Á và Thái Bình Dương cho biết.
Theo Ngân hàng Thế giới, xuất khẩu điện tử và máy móc từ Trung Quốc và các nước Đông Nam Á bao gồm Indonesia, Việt Nam, Philippines, Malaysia và Thái Lan sụt giảm sau khi chính sách bảo hộ của Tổng thống Joe Biden có hiệu lực.
Dữ liệu của Ngân hàng Thế giới cho thấy, nhu cầu giảm do tốc độ tăng trưởng toàn cầu chậm lại đang ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia.
Doanh nghiệp Indonesia đã chỉ trích việc loại trừ “không công bằng” các khoáng sản quan trọng của nước này khỏi gói trợ cấp khổng lồ của Mỹ cho công nghệ xanh.
Indonesia nắm giữ trữ lượng niken lớn nhất thế giới, kim loại rất quan trọng để sản xuất pin xe điện. Jakarta đang cố gắng đàm phán một điều khoản giúp xuất khẩu khoáng sản của nước này đủ điều kiện được đối xử tương tự như Canada hoặc Mexico.
