Lừa đảo qua tài khoản facebook
Vụ án được phát hiện vào tháng 5/2017, khi Lê Văn Huy (SN 1997) đã tìm cách chiếm được quyền sử dụng tài khoản mạng xã hội facebook của bà Nhữ Thanh Hằng ở Hà Nội và giả danh bà Hằng nhờ một người khác mua hộ 110 thẻ cào Viettel và Mobifone, mệnh giá 500 nghìn đồng, tổng giá trị 55 triệu đồng.
Người bạn của bà Hằng đã mua thẻ cào và chụp ảnh mã số thẻ, số seri gửi qua facebook cho Huy.
Thẻ cào này được Huy (108 thẻ) và bạn (2 thẻ) nạp vào các tài khoản game Tip.Club đổi lấy tiền game (gọi là Rik). Tiếp đó, Huy bán tiền Rik cho đại lý để đổi lấy tiền mặt.
Từ lời khai của Huy, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh Phú Thọ đã mở rộng điều tra và phát hiện đường dây đánh bạc trên mạng internet qua cổng game bài Rik.vip và Tip.Club.
Phát lộ đường dây đánh bạc nghìn tỷ
Theo cơ quan điều tra, giữa năm 2015, cổng bài game Rik.vip bắt đầu hoạt động trên nền tảng web và thiết bị di động, cung cấp 54 hình thức đánh bạc bao gồm tài xỉu, ba cây, tá lả, xì tố, bài cào, đánh chắn, tiến lên... Các đối tượng đánh bạc sử dụng đồng tiền ảo (gọi là Rik) để tham gia đánh bài trực tuyến.
Đồng tiền Rik có được bằng cách nạp thẻ cào, sử dụng tài khoản thẻ ATM, thẻ thanh toán quốc tế hoặc mua trực tiếp từ các đại lý. Quá trình chơi game, các đối tượng cũng có thể đổi tiền rik thành tiền thật.
Việc cho phép chuyển đổi từ tiền game thành tiền thật là yếu tố quan trọng khiến cho cổng game bài Rik.vip, sau này đổi thành Tip.Club, thu hút được rất đông đối tượng tham gia.
Cụ thể, các đối tượng có thể sử dụng tài khoản thẻ ATM, thẻ thanh toán quốc tế tại các ngân hàng có kết nối thanh toán với một số cổng thanh toán để nạp tiền từ thẻ ngân hàng vào tài khoản game với tỷ lệ 1 VND = 1 Rik.
Cổng game cũng cho phép các đối tượng sử dụng thẻ cào các mạng viễn thông như Viettel, Mobifone, Vinaphone, các loại thẻ game như Gocoin của Công ty VTC online, Vcard của Công ty CNC, Zing của CTCP Vinagame (VNG), Vcoin của Công ty VTC công nghệ và nội dung số (VTC Intecom)... Tỷ lệ quy đổi đối với từng loại thẻ có sự khác biệt nhưng không lớn.
Cổng game còn phát triển hệ thống đại lý, cho phép các đối tượng tham gia chơi bài có thể nạp Rik từ các đại lý và trả bằng tiền mặt hoặc thanh toán chuyển khoản.
Sau khi chơi game, nếu muốn đổi thành tiền mặt, các đối tượng có thể đổi với các đại lý hoặc đổi lấy thẻ cào, hoặc nạp tiền vào điện thoại di động.
Đến tháng 8/2016, để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng, các bị can cầm đầu đường dây đánh bạc qua cổng game trực tuyến gồm Phan Sào Nam và Nguyễn Văn Dương đã thay đổi pháp nhân phát hành game bài Rik.vip, không hạch toán doanh thu chính thức và thực hiện đối soát thanh toán bằng tiền mặt, không có hóa đơn.
Công ty TNHH Đầu tư và thương mại kinh doanh phần mềm Hải Khánh được thành lập để thay thế và phát hành cổng game với tên gọi mới là Tip.Club. Cổng game bài Tip.Club tiếp tục vận hành tương tự cổng game bài Rik.vip.
Đến nay đã đủ căn cứ xác định 2 giai đoạn Rik.vip và Tip.Club có tổng số gần 43 triệu tài khoản tham gia đánh bạc, tổng số tiền doanh thu tổ chức đánh bạc trực tuyến chứng minh được là hơn 9.800 tỷ đồng.
Trong đó, có hơn 8.800 tỷ đồng nạp vào qua thẻ viễn thông, thẻ game; hơn 366 tỷ đồng nạp qua thẻ Gocoin; hơn 466 tỷ đồng tiền Vcard và hơn 186 tỷ đồng qua thẻ ATM của các ngân hàng. Đường dây này bao gồm 25 “đại lý cấp 1”, 5.877 “đại lý cấp 2”.
Tổng số tiền doanh thu được phân chia cho các công ty phát hành thẻ, các công ty trung gian thanh toán, các đại lý phân phối thẻ...
Sau khi trừ chi phí trả thưởng cho các đối tượng đánh bạc, chi phí quản lý, trả lương, nộp thuế... thì các cá nhân được hưởng lợi 4.713 tỷ đồng.
Trong đó, Phan Sào Nam hưởng lợi 1.475 tỷ đồng, Nguyễn Văn Dương là 1.655 tỷ đồng, Lê Văn Kiên (đang bỏ trốn) là 1.574 tỷ đồng và một số cá nhân khác.
Thanh toán không tiền mặt và rủi ro liên quan hành vi phạm pháp
Để cổng game bài vận hành trơn tru, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các đối tượng đánh bạc tham gia, hai bị can Phan Sào Nam và Nguyễn Văn Dương cùng các nhân viên cấp dưới đã có các hợp đồng, giao dịch, hợp tác với rất nhiều doanh nghiệp.
Bản Kết luận điều tra của Cơ quan an ninh điều tra tỉnh Phú Thọ đã liệt kê 10 nhóm/đơn vị doanh nghiệp có liên quan trong vụ án.
Theo đó, riêng nhóm các công ty viễn thông phát hành thẻ cào bị liên quan với số tiền rất lớn, tổng cộng 1.232 tỷ đồng. Trong đó, Viettel là 913 tỷ đồng, Mobifone là 171 tỷ đồng, Vinaphone là 147,9 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra xác định đây là số tiền được hưởng từ hoạt động phạm tội tổ chức đánh bạc thông qua các hợp đồng chấp nhận thanh toán cho game bài Rik.vip/Tip.Club.
Việc này đã vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 10 Nghị định số 25/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật Viễn thông, theo đó, thẻ thanh toán dịch vụ viễn thông là hàng hóa viễn thông chuyên dùng.
Nhóm 33 ngân hàng phát hành thẻ ATM hưởng lợi 965 triệu đồng, nhóm các công ty phát hành thẻ game được hưởng lợi 14,6 tỷ đồng, các đại lý phân phối thẻ được hưởng lợi 117 tỷ đồng, nhóm các công ty cho thuê máy chủ cung cấp dịch vụ tin nhắn quảng bá cho thuê tên miền, cho thuê đầu số chăm sóc khách hàng hưởng lợi 12 tỷ đồng.
Theo quy định tại Điều 57 Bộ luật hình sự về tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm, việc tịch thu sung ngân sách được áp dụng với công cụ, phương tiện dùng vào việc phạm tội.
Như vậy, những số tiền liên quan đến tội phạm sẽ bị tịch thu. Do đó, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh Phú Thọ kiến nghị tịch thu số tiền hưởng lợi sau khi trừ đi các khoản tiền đã nộp vào ngân sách của các pháp nhân nói trên.
Riêng với 3 nhà mạng Viettel, Vinaphone, Mobiphone, trên cơ sở giải trình của các nhà mạng đối với việc sử dụng số tiền được hưởng, Cơ quan an ninh điều tra đề nghị trừ thêm cho các nhà mạng số tiền đã chiết khấu cho đại lý. Tạm tính 3 nhà mạng bị đề nghị tịch thu 372 tỷ đồng (Viettel là 274 tỷ đồng, Vinaphone là 60 tỷ đồng; Mobifone là 38 tỷ đồng).
Tuy nhiên, ngoài vấn đề tịch thu sung công quỹ với số tiền được hưởng từ hành vi đánh bạc, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh Phú Thọ cho rằng, vụ án có tính chất rất phức tạp và sẽ tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật ở giai đoạn 2 đối với các cá nhân, tổ chức có dấu hiệu liên quan hành vi tổ chức đánh bạc, đánh bạc, rửa tiền, mua bán trái phép hóa đơn, đưa và nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và các hành vi khác vi phạm pháp luật.
Tới đây, khi tòa án xét xử, sẽ có nhiều lời giải trình từ phía các doanh nghiệp nói trên. Các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét các chứng cứ có trong hồ sơ tài liệu của vụ án với lời khai được thẩm định tại phiên tòa để xác định trách nhiệm của cá nhân, cũng như các đơn vị.
Tuy nhiên, vụ án cũng là cảnh báo cho các doanh nghiệp trước những rủi ro pháp lý khi tham gia vào các lĩnh vực kinh doanh mới.
