Đây là nhận định của ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Tổng Công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSD). Hiện tại, VSD đã hoàn tất hệ thống giao dịch đăng ký, lưu ký và thanh toán Trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ (TPDNRL).
Hệ thống sẵn sàng
Chia sẻ thêm về công tác phối hợp với các thành viên lưu ký và ngân hàng thanh toán liên quan đến xây dựng hệ thống giao dịch đăng ký, lưu ký và thanh toán Trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, ông Sơn cho biết, Việc triển khai Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và thông tư 30/2023/TT-BTC hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch TPDN chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước, VSD đã phối hợp cùng với các đơn vị chức năng của UBCKNN, các thành viên thị trường và HNX để hoàn tất việc hệ thống đi vào vận hành.
 |
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch VSD |
Về việc xây dựng và ban hành quy chế, quy trình hướng dẫn hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu riêng lẻ: Ngay sau khi Thông tư 30/2023/TT-BTC được ban hành, VSD đã dự thảo Quy chế đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu riêng lẻ, lấy ý kiến các thành viên thị trường, tổ chức liên quan để hoàn thiện và trình UBCKNN thông qua. Quy chế này đã được ban hành vào ngày 3/7/2023. Trên cơ sở đó, VSD cũng đã xây dựng và ban hành các quy định, quy trình hoạt động nội bộ và quản lý rủi ro hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán trái phiếu riêng lẻ.
Về việc xây dựng hệ thống kỹ thuật, về cơ bản công tác này đã được VSD thực hiện theo đúng phương án tổ chức hoạt động và kế hoạch đề ra, cụ thể, từ tháng 01/2023 đến tháng 3/2023, VSD đã phối hợp với nhà thầu hoàn thành tài liệu phân tích yêu cầu người sử dụng, tài liệu đặc tả kết nối với thành viên và ngân hàng thanh toán, đến tháng 4/2023, hoàn thành phiên bản đầu tiên của hệ thống phần mềm “Xây dựng, bổ sung chức năng đăng ký, lưu ký, thanh toán giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ” cũng như kết nối kỹ thuật với hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ của HNX và thành viên thị trường. VSD đã tiến hành 2 đợt kiểm thử hệ thống và thử nghiệm kết nối với HNX và thành viên.
Trong khuôn khổ chương trình kiểm thử đánh giá việc đáp ứng điều kiện làm ngân hàng thanh toán cho giao dịch TPRL đối với VCB, VSD tiếp tục phối hợp với HNX và 11 thành viên thị trường tổ chức kiểm thử tích hợp giữa hệ thống của HNX, VSD, 11 thành viên và VCB với đầy đủ luồng nghiệp vụ khép kín và tổng thể. Kết quả kiểm thử cho thấy hệ thống của VSD đã hoàn thành về mặt chức năng và tích hợp thông suốt với hệ thống của các bên liên quan. Theo đó, đến nay hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch TPRL của VSD đã sẵn sàng để chính thức đi vào vận hành.
Chủ tịch VSD chia sẻ, mặc dù thời gian chuẩn bị rất ngắn (9 tháng kể từ ngày Nghị định 65/2022/NĐ-CP có hiệu lực), nhưng các mặt công tác chuẩn bị của VSD đến nay đã hoàn tất để sẵn sàng triển khai hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu riêng lẻ theo đúng quy định. Điều này có được là nhờ sự chủ động của VSD trong việc nắm bắt và triển khai các kế hoạch, nhiệm vụ đề ra đồng thời với đó là sự phối hợp hiệu quả với các đơn vị liên quan, nhất là HNX, thành viên lưu ký và Ngân hàng thanh toán VCB.
Giao dịch TPDNRL
Nhà đầu tư phải mở tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký để lưu ký TPDN riêng lẻ tại VSD, và có thể sử dụng lại tài khoản đang có sẵn nhưng phải đăng ký thông tin với thành viên lưu ký để sử dụng cho TPDN riêng lẻ. Thành viên lưu ký phải đăng ký thông tin tài khoản lưu ký của nhà đầu tư cho VSD.
Theo quy định của Nghị định 65/2020/NĐ- CP và Thông tư 30/2023/TT-BTC, doanh nghiệp chào bán TPRL phải đăng ký trái phiếu tại VSD và TPRL phải được lưu ký tập trung tại VSD thông qua Thành viên lưu ký trước khi giao dịch, chuyển quyền sở hữu. Trên cơ sở các nguyên tắc này, Quy chế của VSD đã có hướng dẫn việc thực hiện đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu riêng lẻ.
Cụ thể, đối với việc đăng ký TPRL, các hoạt động đăng ký, thực hiện quyền, điều chỉnh thông tin, chuyển quyền sở hữu TPRL về cơ bản thực hiện tương tự như các hoạt động đăng ký, thực hiện quyền, điều chỉnh thông tin, chuyển quyền sở hữu hiện nay.
Doanh nghiệp phát hành phải thực hiện đăng ký với VSD các thông tin TPRL bao gồm: cung cấp đầy đủ thông tin về loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực hoạt động, thông tin về TPRL, thông tin về người sở hữu TPRL (Thông tin nhà đầu tư chuyên nghiệp/chiến lược, thông tin nhà đầu tư phân theo loại hình tổ chức).
Các trường hợp hủy đăng ký TPRL thực hiện theo quy định tại khoản 13 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và điều chỉnh số lượng TPRL theo phương án phát hành đã công bố theo quy định tại Điều 2 Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và các quy định có liên quan tại Thông tư 30.
Đối với việc lưu ký TPRL, về cơ bản các hoạt động lưu lý, rút lưu ký, chuyển khoản theo yêu cầu của nhà đầu tư, phong tỏa và giải tỏa TPRL cũng được thực hiện tương tự như đối với chứng khoán cơ sở được lưu ký tại VSD hiện nay. Nhà đầu tư có thể sử dụng tài khoản lưu ký hiện có tại các TVLK hoặc mở mới tài khoản lưu ký để thực hiện các nghiệp vụ lưu ký TPRL. Tuy nhiên, tài khoản lưu ký để có thể giao dịch TPRL tại HNX, TVLK cần phải thực hiện đăng ký tài khoản lưu ký TPRL của nhà đầu tư trên hệ thống của VSD trước khi thực hiện đặt lệnh trên HNX.
Công ty chứng khoán, TVLK có trách nhiệm cung cấp thông tin về loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực hoạt động (trường hợp là nhà đầu tư tổ chức), thông tin về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định; chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác, đầy đủ và kịp thời của các thông tin khi đăng ký và cung cấp cho VSD khi mở tài khoản và thực hiện giao dịch cho nhà đầu tư.
Về việc thanh toán giao dịch TPRL, VSD thực hiện thanh toán giao dịch TPRL trên cơ sở kết quả giao dịch nhận được từ HNX với chu kỳ thanh toán T+0 (ngày thanh toán cùng ngày giao dịch) và phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch (giao dịch được thanh toán ngay khi bên mua có đủ tiền, bên bán có đủ TPRL trên tài khoản) trong khung thời gian từ 9h đến 16h ngày giao dịch.
Ngay sau khi VSD hoàn tất thanh toán giao dịch, TVLK có trách nhiệm phân bổ tiền, TPRL cho NĐT và thông báo cho VSD kết quả phân bổ vào cuối ngày. Theo đó, trường hợp được TVLK phân bổ tiền, TPRL trước khi kết thúc phiên giao dịch tại HNX, NĐT mua/bán TPRL có thể thực hiện bán/mua TPRL ngay trong phiên giao dịch.
