Kiến tạo nền tảng vững chắc
Các cuộc khủng hoảng liên tiếp về thanh khoản, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản và cầu tín dụng thấp trong năm 2023 đã kéo tụt lợi nhuận của nhiều ngân hàng, trong đó có VPBank. Tuy nhiên, đây lại là năm VPBank hoàn tất những bước chuẩn bị quan trọng, trở thành nền tảng để ngân hàng bứt phá trong giai đoạn tiếp theo.
Quá trình chuẩn bị diễn ra ở mọi mặt của VPBank trong năm 2023 và một trong những dấu ấn nổi bật nhất là sự kiện phát hành riêng lẻ 15% cổ phần cho Ngân hàng SMBC (Nhật Bản), giúp gia tăng nền tảng vốn. Với tổng giá trị đạt 1,5 tỷ USD, tổng vốn chủ sở hữu hợp nhất của Ngân hàng được nâng lên gần 140.000 tỷ đồng tại thời điểm cuối năm 2023, tăng 35% so với năm 2022 và xếp thứ 2 toàn ngành.
Không dừng lại ở đó, nửa cuối năm 2023, nền tảng vốn trung và dài hạn của VPBank tiếp tục được củng cố khi Ngân hàng đạt thỏa thuận vay song phương trị giá 300 triệu USD, kỳ hạn 7 năm, do Tập đoàn DFC của Mỹ cấp nhằm thúc đẩy hoạt động tài chính bền vững. Nguồn vốn này được VPBank sử dụng để hỗ trợ doanh nghiệp SME, doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, chuyển dịch danh mục đầu tư sang các hoạt động chống biến đổi khí hậu - công nghệ phát thải carbon thấp.
Bộ đệm vốn của VPBank dày dặn tới mức sau khi ngân hàng sử dụng 8.000 tỷ đồng để chi trả cổ tức bằng tiền mặt cho các cổ đông - lần đầu tiên trong hơn 10 năm qua, tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng vẫn giữ ở mức hơn 17%, cao nhất trong các ngân hàng tại Việt Nam. Đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh chất lượng tài sản ngành ngân hàng suy giảm mạnh và nợ xấu gia tăng.
“Nền tảng vốn vững chắc luôn là điều kiện tiên quyết trong hoạt động ngân hàng, từ đó mới có thể giúp ngân hàng có cơ sở vững chắc để vượt qua thời kỳ khó khăn nhất”, bà Lưu Thị Thảo, Phó tổng giám đốc thường trực, Giám đốc điều hành cao cấp VPBank chia sẻ tại buổi cập nhật kết quả kinh doanh tới các nhà đầu tư hồi đầu năm, đồng thời nhấn mạnh yếu tố vốn chính là lợi thế cạnh tranh của VPBank khi nhiều ngân hàng nội vẫn đang thiếu vốn.
Sức nén của “chiếc lò xo” VPBank đã bắt đầu khai mở ngay trong giai đoạn cuối năm 2023, khi lợi thế nguồn vốn bắt đầu được thể hiện.
Lợi thế vốn mạnh đã giúp VPBank tập trung không ít nguồn lực vào đầu tư cho công nghệ. Những năm gần đây, thanh toán không tiếp xúc, đặc biệt là thanh toán “một chạm” đã trở thành xu hướng nhờ sự tiện lợi, an toàn, nhanh chóng. Nắm bắt xu thế đó, Ngân hàng đã nỗ lực số hóa, mang lại trải nghiệm thanh toán hiện đại, an toàn và thuận tiện cho người dùng. Sự đầu tư mạnh mẽ về nền tảng công nghệ đã đưa VPBank trở thành một trong những ngân hàng đi đầu về các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số.
Ông Phùng Duy Khương, Phó tổng giám đốc thường trực phụ trách phía Nam kiêm Giám đốc Khối Khách hàng cá nhân VPBank cho biết, trong năm qua, VPBank đã triển khai thành công giải pháp công nghệ chạm và thanh toán (Tap & Pay) trên các nền tảng gồm VNPay, Apple Pay, Samsung Pay, Google Pay và Garmin Pay. Có thể nói, VPBank trở thành ngân hàng đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam cung cấp toàn diện và trọn bộ giải pháp thanh toán Tap & Pay trên nhiều nền tảng công nghệ như vậy.
Nhờ đẩy mạnh số hóa xuyên suốt và chiến lược phủ phân khúc toàn diện của mảng ngân hàng bán lẻ, quy mô khách hàng của toàn hệ sinh thái VPBank tính tới cuối năm 2023 đã lên đến hơn 30 triệu người.
Sức nén của VPBank không chỉ giới hạn ở ngân hàng mẹ. Từ năm 2022, ngân hàng này đã chính thức mở rộng hoạt động ra các dịch vụ tài chính khác là bảo hiểm và dịch vụ đầu tư chứng khoán, thông qua việc sáp nhập hai công ty là Công ty Bảo hiểm OPES và Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS). Với kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng mới của VPBank trong tương lai, cả hai công ty này đều đã có những bước chuẩn bị kỹ lưỡng trong năm 2023.
Trong khi OPES dần hoàn thiện, trở thành công ty đi đầu về triển khai các sản phẩm, dịch vụ bảo hiểm trên nền tảng số, thì VPBankS đã tăng vốn lên hơn 15.000 tỷ đồng và trở thành một trong những công ty chứng khoán đứng đầu thị trường về quy mô vốn. Trong năm 2023, lợi nhuận VPBankS mang lại cho VPBank là hơn 1.200 tỷ đồng. Số lượng khách hàng mở tài khoản đạt hơn 250.000, con số khá ấn tượng đối với một công ty chứng khoán còn non trẻ.
Trong khi đó, công ty tài chính tiêu dùng FE CREDIT sau quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ từ quý II/2023 cũng ghi nhận các tiến triển tích cực nhờ chuyển đổi mô hình quản trị, áp dụng chiến lược cho vay thận trọng hơn, trong khi tiếp tục cải tiến quản trị rủi ro và thu hồi nợ.
 |
Sẵn sàng bứt phá
Có thể thấy, bất chấp môi trường vĩ mô không mấy khả quan trong năm 2023, bộ máy vận hành của VPBank vẫn hoạt động hết công suất, tạo tiền để để ngân hàng thực hiện các mục tiêu kinh doanh trong năm 2024, hướng tới phát triển bền vững trong trung - dài hạn.
Sức nén của “chiếc lò xo” VPBank đã bắt đầu khai mở ngay trong giai đoạn cuối năm 2023, khi lợi thế nguồn vốn bắt đầu được thể hiện. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất quý IV/2023 của ngân hàng đạt 2.708 tỷ đồng, tăng tới 96% so với cùng kỳ năm 2022. VPBank là một trong những ngân hàng có mức tăng trưởng cao nhất trong quý cuối cùng của năm 2023.
Giám đốc điều hành cao cấp Lưu Thị Thảo lý giải với các nhà đầu tư rằng, lợi nhuận tăng trưởng đột biến trong quý IV/2023 khi VPBank ghi nhận chi phí vốn giảm rõ nét. Chi phí vốn trong quý IV chỉ ở mức 5,6%, thấp hơn nhiều so với mức 6,4% quý trước đó. Chi phí vốn giảm mạnh là yếu tố quan trọng giúp NIM của ngân hàng cải thiện tích cực trong quý IV, đạt mức 6,2% so với mức 5,6% của 2 quý liền trước.
Công ty Chứng khoán MB (MBS) dự báo, chi phí vốn của VPBank sẽ tiếp tục giảm trong năm 2024 khi các ngân hàng liên tục giảm lãi suất huy động và hiện đã thấp hơn mức đáy của giai đoạn dịch Covid-19. Điều này sẽ giúp mặt bằng lãi suất cho vay toàn thị trường giảm theo, kích cầu tín dụng, nhưng sẽ giúp NIM của VPBank phục hồi mạnh mẽ hơn.
“Chúng tôi cũng dự báo mảng cho vay khách hàng cá nhân và cho vay tiêu dùng sẽ tăng trưởng mạnh trở lại kể từ nửa sau năm 2024, giúp lợi suất tài sản của VPBank gia tăng”, MBS viết trong một báo cáo gần đây.
Bên cạnh sự hưởng lợi về chi phí vốn giảm, Công ty Chứng khoán Bản Việt cho rằng, sự mở rộng hoạt động kinh doanh sang phân khúc khách hàng doanh nghiệp FDI, với sự hỗ trợ của cổ đông chiến lược SMBC, cũng sẽ tạo ra sức bật mạnh cho VPBank trong năm 2024.
Kể từ tháng 3/2023, sau khi VPBank và SMBC ký thỏa thuận trở thành đối tác chiến lược, ngân hàng “xanh lá” đã thành lập ngay trung tâm FDI để tiến vào phân khúc được cho là màu mỡ này. Đây là bước đi thức thời trong bối cảnh Việt Nam đang nổi lên là một điểm đến hấp dẫn với dòng vốn đầu tư nước ngoài. SMBC đã có sẵn nguồn khách hàng FDI dồi dào ở trong và ngoài nước, VPBank có thể tận dụng lợi thế này để mở rộng danh mục cho vay một cách hiệu quả. Sự hợp tác này thực tế mang lại lợi ích cho cả hai bên, bởi nhiều khách hàng của SMBC cũng yêu cầu các dịch vụ do ngân hàng nội địa cung cấp. Nhờ vậy, cả SMBC và VPBank đều có thể mang lại sự hài lòng cao hơn cho khách hàng. Chiến lược hợp tác này đã giúp VPBank thu hút hơn 250 khách hàng doanh nghiệp FDI, tính tới cuối năm 2023.
Sự tăng trưởng trở lại cũng đang được kỳ vọng sẽ xuất hiện ở FE CREDIT sau thời gian tái cơ cấu, cải thiện chất lượng tài sản và bắt đầu có lãi liên tiếp hai quý gần đây nhất.
“Chúng tôi cho rằng, việc FE CREDIT ghi nhận mức lợi nhuận trước thuế dương trong 2 quý liên tiếp và chất lượng tài sản có dấu hiệu tạo đáy cho thấy áp lực trích lập trong những quý tiếp theo sẽ giảm dần. Ngoài ra, đà giảm của tăng trưởng dư nợ bắt đầu chậm lại và tạo đáy trong quý III/2023 cũng gia tăng thêm kỳ vọng FE CREDIT có thể lấy lại đà tăng trưởng dương trong năm 2024 và đóng góp đáng kể vào khả năng sinh lợi của VPBank”, MBS nhận định, đồng thời đưa ra dự báo dư nợ của FE CREDIT có thể đạt 16,1% trong năm 2024.
Với dự báo tăng trưởng khả quan của ngân hàng mẹ và công ty con, 2024 được kỳ vọng sẽ là năm khởi đầu cho một giai đoạn bật lên mạnh mẽ của VPBank.
