Lĩnh vực sản xuất tiếp tục mở rộng
Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 1/2021 giảm 3,2% so với tháng trước nhưng tăng tới 22,2% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước có nguyên nhân chính là thời điểm tháng 1 năm ngoái trùng với lịch nghỉ Tết Âm lịch, do đó sản lượng công nghiệp trong kỳ đó đạt mức thấp.
Trong khi đó, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của Việt Nam trong tháng 1/2021 giảm nhẹ xuống 51,3 điểm từ mức 51,7 điểm của tháng 12/2020, tuy nhiên vẫn nằm trên mức 50 điểm cho thấy hoạt động sản xuất tiếp tục được mở rộng trong tháng vừa qua.
Đối với các phân ngành nhỏ hơn, VNDIRECT nhìn thấy một số ngành tăng trưởng tích cực trong kỳ như sản xuất than cốc và sản phẩm dầu mỏ tinh chế (tăng 18,9% so với tháng trước), khai thác than cứng và than non (tăng 6,1% so với tháng trước), sản xuất thiết bị điện (tăng 4,7% so với tháng trước) và sản xuất đồ nội thất (tăng 2,3% so với tháng trước). Ngược lại, các ngành như khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên (giảm 16,6% so với tháng trước), sản xuất xe có động cơ (giảm 11,4% so với tháng trước), sản xuất điện tử (giảm 5,9% so với tháng trước) và sản xuất thực phẩm (giảm 4,2% so với tháng trước) chứng kiến sự suy giảm hoạt động trong tháng 1 năm 2021.
Ngành dịch vụ tiếp tục cải thiện
Ngành dịch vụ được cho rằng khởi động năm mới tương đối tích cực với tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tháng 1/2021 đạt 480 nghìn tỷ đồng, tăng 3,6% so với tháng trước và 6,4% so với cùng kỳ năm trước; nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng trưởng tháng 1/2021 đạt 6,7% so với cùng kỳ (tháng 1/2020 tăng 8,0% so với cùng kỳ). Cụ thể, doanh thu dịch vụ và ăn uống tăng 2,7% so với tháng trước (giảm 4,1% so với cùng kỳ) trong khi doanh thu lữ hành tăng nhẹ 0,7% so với tháng trước (giảm 6,2% so với cùng kỳ).
Đây là những phân ngành dịch vụ chịu tác động lớn nhất từ dịch COVID-19 và ghi nhận mức phục hồi tương đối chậm trong thời gian vừa qua.
Ở chiều ngược lại, bán buôn bán lẻ tiếp tục chứng kiến sự khởi sắc với doanh số tăng 4,1% so với tháng trước và tăng 8,7% so với cùng kỳ trong khi các dịch vụ khác ghi nhận mức tăng 1,1% so với tháng trước và 7,3% so với cùng kỳ 2020.
Chỉ số giá tiêu dùng tiếp tục duy trì xu hướng giảm như dự báo
Chỉ số CPI tháng 1/2021 giảm 1,0% so với cùng kỳ (so với mức tăng 0,2% so với cùng kỳ của tháng 12/2020). So sánh theo tháng, chỉ số CPI chung tăng nhẹ 0,1% so với tháng trước, trong đó, mức tăng 2,3% so với tháng trước của chỉ số giá giao thông trong tháng 1/2021 được bù đắp phần lớn nhờ mức giảm của chỉ số giá nhà ở và vật liệu xây dựng trong kỳ (giảm 2,3% so với tháng 12/2020)
Báo cáo kỳ vọng áp lực lạm phát sẽ duy trì ở mức thấp đến cuối quý 1/2021 trước khi bắt đầu tăng trở lại kể từ đầu quý 2/2021 chủ yếu do dự báo chỉ số giá ngành giao thông sẽ bật tăng mạnh trong quý 2/2021. Cụ thể, VNDIRECT dự báo giá dầu thô bình quân trong quý 2/2021 ở mức 53 USD/thùng, cao hơn 68,3% so với quý 2/2020 trong khi giá dầu thô bình quân trong Quý 1/2021 được dự báo ở mức 55 USD/thùng, chỉ cao hơn 8,2% so với quý 1/2020.
Do đó, nếu tính theo năm, chỉ số giá tiêu dùng ngành giao thông trong quý 2/2021 được dự báo cao hơn nhiều so với mức của quý 1/2021. Tuy nhiên, VNDIRECT vẫn tin rằng, lạm phát sẽ được kiểm soát tốt từ nay tới cuối năm và giữ nguyên dự báo của VNDIRECT về chỉ số CPI bình quân năm 2021 ở mức tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước (thấp hơn mức 3,2% của năm 2020).
Lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh
Theo VNDIRECT, nhận thấy nhu cầu rút và thanh toán bằng tiền mặt tăng mạnh trong những ngày trước Tết, một số ngân hàng đã gia tăng nhu cầu vay vốn trên hệ thống liên ngân hàng nhằm hỗ trợ thanh khoản ngắn hạn, khiến lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh trong những ngày gần đây.
Theo dữ liệu của Bloomberg, lãi suất qua đêm tăng lên mức 0,56% vào ngày 2/2/2021, tương đương tăng 48 điểm cơ bản so với tuần trước đó và 47 điểm cơ bản so với cuối năm 2020.
 |
Nhằm hỗ trợ thanh khoản, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng 23.300 tỷ đồng thông qua thị trường mở trong tuần vừa qua. Việc lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh trong những ngày gần đây tương tự như diễn biến hàng năm trước Tết và VNDIRECT kỳ vọng lãi suất liên ngân hàng sẽ giảm sau kỳ nghỉ lễ do nhu cầu rút tiền và thanh toán sẽ bình thường trở lại.
Tỷ giá phân hóa trong tháng 1 năm 2021
 |
Theo dữ liệu vào ngày 4/2, tỷ giá trung tâm đồng VND/USD ở mức 23.144 VND/USD, chỉ nhích 0,1% so với đầu năm, trong khi tỷ giá liên ngân hàng VND/USD giảm 0,4% so với đầu năm.
Tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do tăng 1,0% so với đầu năm. Do xuất siêu của Việt Nam vẫn cao đạt mức 1,3 tỷ USD trong tháng 1/2021, VNDIRECT cho rằng nguồn cung ngoại tệ trên thị trường vẫn dồi dào và VNDIRECT kỳ vọng tỷ giá sẽ tiếp tục ổn định trong Quý 1.
Yếu tố bất định gia tăng khi làn sóng lây nhiễm thứ 3 xuất hiện
Bắt nguồn từ thành phố Chí Linh (tỉnh Hải Dương) từ ngày 27/1/2021, đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ ba đã lây lan đến hơn 10 địa phương, với hàng trăm trường hợp lây nhiễm. VNDIRECT cho rằng, đợt bùng phát COVID19 mới sẽ làm chậm đà phục hồi của nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là trong hai tháng tới.
Cùng với làn sóng Covid-19 thứ ba, theo VNDIRECT ngành dịch vụ chịu tác động mạnh nhất. Báo cáo từ các công ty du lịch và hàng không cho thấy nhiều du khách đã hủy đặt chuyến bay và đặt phòng khách sạn, hoặc tạm hoãn kế hoạch của họ vì sợ bị lây bệnh khi đi du lịch.
Việc phong tỏa, giãn cách một số khu vực, địa phương và đóng cửa một số dịch vụ không thiết yếu ở các tỉnh, thành phố có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng của một số phân ngành dịch vụ, đặc biệt là phân ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống, du lịch và giải trí.
VNDIRECT kỳ vọng, lĩnh vực sản xuất ít bị ảnh hưởng do làn sóng COVID-19 thứ ba và tin tưởng vào sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế toàn cầu trong những tháng tới nhờ có vắc xin, đem lại nhiều đơn đặt hàng hơn cho các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam.
 |
Dự báo cho năm 2021, VNDIRECT nhận thấy cả tiềm năng tăng trưởng và rủi ro tiềm ẩn của nền kinh tế Việt Nam trong tháng 1 năm 2021, và sẽ cần thêm thời gian để quan sát và định lượng các tác động tiềm tàng đối với triển vọng nền kinh tế.
"Nhìn chung, chúng tôi vẫn tin rằng nền tảng tế vĩ mô của Việt Nam sẽ tiếp tục được củng cố với thặng dư tài khoản vãng lai, thặng dư thương mại lớn, dự trữ ngoại hối tiếp tục gia tăng và áp lực lạm phát giảm; những bước đệm này sẽ giúp Việt Nam đối phó với những rủi ro bên trong lẫn bên ngoài. Do đó, chúng tôi giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của nền kinh tế Việt Nam ở mức 7,1%", ông Đinh Quang Hinh, chuyên viên phân tích của VNDIRECT nhận định.
