VNDirect đánh giá, sau năm 2022 đầy biến động với thị trường chứng khoán, hầu hết các nhà đầu tư đều e ngại cổ phiếu các công ty chứng khoán. Do đó, định giá của ngành này đã bị áp lực đáng kể từ đầu năm 2023.
Hiện tại, định giá của ngành đang ở mức P/B là 1,6 lần, thấp hơn so với mức trung bình trong 3 năm gần đây. Với kỳ vọng thị trường chứng khoán sẽ tăng tốc trong nửa cuối năm 2023 nhờ hỗ trợ chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa mở rộng, VNDirect cho rằng, ngành môi giới sẽ là đại diện tốt nhất cho sự phục hồi của thị trường chứng khoán.
Nhóm phân tích tin rằng, các công ty chứng khoán sẽ có kết quả hoạt động tốt hơn trong nửa cuối năm 2023. VNDirect đưa ra bốn luận điểm đầu tư chính.
Thứ nhất, ngành chứng khoán có nhiều tiềm năng hứa hẹn.
Việt Nam là một trong những điểm đầu tư hấp dẫn nhất đối với lĩnh vực dịch vụ tài chính, được hưởng lợi từ thị trường chứng khoán với mức độ thâm nhập thấp. Tính đến cuối quý II, tỷ lệ số nhà đầu tư trên dân số ở Việt Nam chỉ xấp xỉ 7%, thấp hơn nhiều so với mức 7,5% của Thái Lan và 12,5% của Malaysia.
Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng thu nhập khả dụng của Việt Nam cao nhất trong khu vực. Tỷ lệ thu nhập khả dụng của hộ gia đình Việt Nam ở mức cao hơn 5.000 USD/năm đã liên tục tăng từ 31,5% vào cuối năm 2010 lên 58% vào cuối năm 2022. Khi người dân có nhiều thu nhập khả dụng hơn, họ có nhiều khả năng đầu tư vào các sản phẩm tài chính như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ tương hỗ. Điều này sẽ dẫn đến nhu cầu gia tăng đối với các sản phẩm tài chính cũng như nguồn thu nhập cho các công ty môi giới.
Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam đã cam kết trong việc phát triển lĩnh vực dịch vụ tài chính, chẳng hạn như triển khai hệ thống giao dịch chứng khoán mới do Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX) phát triển, với ngày ra mắt dự kiến là trong vài tháng tới.
Thứ hai, lãi suất tiền gửi thấp sẽ hỗ trợ dòng vốn chảy vào thị trường chứng khoán.
Bắt đầu từ cuối quý II/2023, VNDirect thấy các dấu hiệu tích cực từ dòng vốn vào thị trường chứng khoán. Tổng lượng tiền nhận rỗi của các nhà đầu tư (bao gồm 30 công ty chứng khoán lớn nhất về tổng tài sản) đạt khoảng 61.000 tỷ đồng, giảm 36% so với mức đỉnh cuối quý I/2022, nhưng tăng nhẹ 3,2% so với quý trước. Bên cạnh đó, số lượng tài khoản mở mới trong tháng 6 và tháng 7 tiếp tục đà tăng trưởng lên 150.619 tài khoản nối tiếp đà tăng từ tháng 5.
VNDirect cho rằng, các công ty môi giới chứng khoán có lợi thế trong mảng khách hàng cá nhân và số hoá sẽ tận dụng tốt cơ hội này. Nhóm phân tích tin rằng các công ty môi giới có lợi thế về nhà đầu tư bán lẻ và mức độ số hóa cao sẽ được hưởng lợi, bao gồm: SSI, VND và MBS.
Thứ ba, lãi suất thấp hơn sẽ hỗ trợ hoạt động cho vay margin được cải thiện.
Theo VNDirect, môi trường lãi suất thấp hơn có thể hỗ trợ các công ty chứng khóa có lợi suất tốt hơn. Điều này là do việc hạ lãi suất tiền gửi khiến cho thị trường chứng khoán hấp dẫn hơn, thúc đẩy các nhà đầu tư giao dịch và tận dụng đòn bẩy để nắm bắt cơ hội đầu tư.
Trong 6 tháng cuối năm, nhóm phân tích kỳ vọng lợi suất cho vay của ngành chứng khoán có thể cải thiện đáng kể từ mức 5,6% trong quý II/2023 do lãi suất tiếp tục giảm kể từ khi NHNN cắt giảm lãi suất chính sách lần thứ 4 vào cuối quý II/2023.
Trong tương lai, VNDirect kỳ vọng tổng dư nợ cho vay ký quỹ của ngành sẽ phục hồi mạnh mẽ nhờ sự phục hồi của thị trường chứng khoán và tỷ lệ ký quỹ thấp hơn. Giá trị giao dịch trung bình trong quý II/2023 tại ba sàn chứng khoán đã cải thiện ấn tượng 48,4% so với quý trước, lên 16.500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, tính đến cuối quý II/2023, tổng dư nợ ký quỹ/vốn chủ sở hữu chỉ đạt 0,77 lần, dư địa tăng trưởng cho vay ký quỹ vẫn còn rất lớn vì ngưỡng quy định là 2,0 lần.
Các công ty môi giới có tiềm năng cao cho tăng trưởng cho vay margin và spread cao, cùng với chiến lược không tập trung mở rộng danh mục đầu tư có thể mở rộng thu nhập từ cho vay ký quỹ bao gồm: SHS, AGR, SSI, BSI và MBS.
Thứ tư, thu nhập của toàn bộ thị trường chứng khoán được cải thiện nhờ lãi suất duy trì ở mức thấp, từ đó sẽ giúp cải thiện hiệu quả đầu tư trong danh mục đầu tư của các công ty chứng khoán.
VNDirect nhận thấy, cho vay ký quỹ và đầu tư sẽ là động lực doanh thu chính. Lợi suất cho vay ký quỹ sau khi chạm đáy vào quý II/2022 do áp lực chi phí huy động vốn cao hơn đã có sự phục hồi nhẹ kể từ quý I/2023. Do đó, mức lãi suất thấp hơn hiện tại sẽ giảm bớt gánh nặng chi phí huy động vốn của các công ty dịch vụ tài chính.
Bên cạnh đó, giả định rằng thị trường chứng khoán sẽ nhộn nhịp trong nửa cuối 2023, nhu cầu cho vay ký quỹ sẽ phục hồi, từ đó sẽ thúc đẩy mảng môi giới cải thiện lợi suất cho vay.
Về khả năng sinh lời, lợi nhuận trước thuế của top 30 công ty đạt xấp xỉ 5.500 tỷ đồng (tăng 83% so với cùng kỳ và tăng 61,5% so với quý trước). Hầu hết, các công ty vốn hóa nhỏ đều ghi nhận hiệu quả hoạt động tốt hơn nhiều trong quý II/2023 so với cùng kỳ nhờ sự phục hồi từ lãi hoạt động đầu tư khi thị trường tăng trở lại, điều mà theo VNDirect sẽ khó duy trì trong nửa cuối 2023. Trong khi đó, các công ty môi giới vốn hóa lớn vẫn ghi nhận lợi nhuận trước thuế thấp hơn do hoạt động cho vay ký quỹ vẫn chưa hồi phục về mức quý II/2020.