Quá trình hình thành Vietcombank
Ngày 6/5/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 15/SL thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam. Sau khi hòa bình được lập lại ở miền Bắc, việc thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ thương mại… với các nước được đặt ra.
Vì vậy, Sở Quản lý ngoại hối thuộc Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập theo Nghị định số 443/TTg ngày 20/01/1955 của Thủ tướng Chính phủ nhằm tham mưu cho Chính phủ về công tác quản lý ngoại tệ, vàng bạc, thực hiện thanh toán mậu dịch, phi mậu dịch giữa Việt Nam và các quốc gia trên thế giới.
TS. Nghiêm Xuân Thành
Ngày 26/10/1961, Chính phủ ban hành Nghị định số 171/CP đổi tên Ngân hàng Quốc gia Việt Nam thành Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trong đó có Cục Ngoại hối, thay cho Sở Quản lý ngoại hối trước đó. Đây là bước phát triển, tạo tiền đề thành lập ngân hàng chuyên doanh và nghiệp vụ ngân hàng đối ngoại sau này.
Để phù hợp với tập quán quốc tế về hoạt động ngân hàng đối ngoại, ngày 30/10/1962, Hội đồng Chính phủ ban hành Nghị định số 115/CP thành lập Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) với nhiệm vụ kinh doanh ngoại hối, thanh toán quốc tế, tín dụng quốc tế, cho vay ngoại thương; tham gia quản lý ngoại hối, góp phần bảo vệ tiền tệ và tài sản nhà nước, tăng cường mở rộng quan hệ kinh tế, chính trị và giao lưu văn hóa với nước ngoài. Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 1/4/1963, Vietcombank chính thức đi vào hoạt động.
Nhiệm vụ cao cả với Tổ quốc và những mốc son chói lọi
Thời kỳ đầu, từ 1963 - 1977, Vietcombank với vai trò độc quyền về hoạt động ngân hàng đối ngoại đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh mà Chính phủ, ngành ngân hàng giao cho, vừa đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho nền kinh tế của hậu phương miền Bắc, vừa làm trọn nhiệm vụ cung ứng ngoại tệ cho chiến trường miền Nam, đóng góp to lớn vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tiêu biểu là hoạt động của Quỹ ngoại tệ đặc biệt - B29.
Cùng với các giải pháp táo bạo thực hiện chiến lược chiến tranh nhân dân do Đảng, trực tiếp là Ban Kinh tế Trung ương Cục miền Nam tổ chức và chỉ đạo, giải pháp thanh toán đặc biệt do B29 thực hiện có ý nghĩa rất lớn trong việc cung cấp cho chiến trường miền Nam một số vật tư kỹ thuật, kể cả vũ khí, đạn dược ngay tại chỗ.
Kết quả, trong các năm cuối của cuộc chiến tranh, B29 đã thực hiện việc thanh toán đặc biệt an toàn cho hàng trăm chuyến hàng trị giá hàng trăm triệu USD. Đây là một chiến công thầm lặng trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc mà Cục Ngoại hối, Vietcombank vinh dự được tham gia.
Trong quá trình tiếp nhận vốn ngoại tệ từ nước ngoài đến khi đưa ngoại tệ chi viện vào miền Nam, B29 đã vận dụng linh hoạt các nghiệp vụ, chuyển đổi ngoại tệ này sang ngoại tệ khác, tranh thủ điều chuyển vốn từ ngân hàng không trả lãi sang ngân hàng trả lãi, ngân hàng trả lãi thấp sang ngân hàng trả lãi cao, nhờ đó đã thu được khoản lãi gần 21 triệu USD, tăng thêm nguồn viện trợ cho chiến trường.
Sau ngày miền Nam giải phóng, bằng nhiều biện pháp sáng tạo, có hiệu quả, Vietcombank nhanh chóng tiếp quản hệ thống ngân hàng của chế độ cũ, thu về cho quốc gia một khối lượng tài sản, vốn lớn nằm ở nước ngoài.
Ngân hàng đấu tranh với các ngân hàng nước ngoài trong việc chuyển các tài khoản đứng tên Ngân hàng Quốc gia Ngụy quyền Sài Gòn vào tài khoản đứng tên Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ở nước ngoài và sau khi bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ đã thu về hàng trăm triệu USD, góp phần vào công cuộc khắc phục hậu quả sau chiến tranh, phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Khẳng định vị thế ngân hàng chủ đạo trong giai đoạn đổi mới
Bước vào thời kỳ đổi mới, từ những năm đầu thập niên 90, cùng với việc ra đời các pháp lệnh về ngân hàng, sau này là Luật Ngân hàng Nhà nước và Luật Các tổ chức tín dụng, Vietcombank đã tiên phong trong việc xây dựng và thực hiện tái cơ cấu nhằm đổi mới toàn diện tổ chức, hoạt động ngân hàng.
Danh mục đầu tư của Vietcombank được chuyển đổi theo hướng tập trung và phục vụ cho các dự án lớn, trọng điểm, hỗ trợ tích cực cho các thành phần kinh tế đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh, góp phần không nhỏ cho tăng trưởng kinh tế đất nước.
Quán triệt tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX là “chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế”, Vietcombank từng bước thoát khỏi tư duy bao cấp, vượt qua những rào cản cơ chế để tiếp cận, hội nhập với thị trường tài chính - tiền tệ thế giới; đi đầu trong việc thực hiện vai trò hỗ trợ xuất khẩu cho các doanh nghiệp trong nước, gương mẫu trong thực thi chính sách của Ngân hàng Nhà nước, góp phần ổn định tiền tệ, kiềm chế lạm phát, điều hành tỷ giá và tăng cường dự trữ ngoại tệ quốc gia.
Vietcombank tham gia thị trường tiền tệ thế giới, gia nhập Tổ chức SWIFT, thành viên của Hiệp hội Ngân hàng châu Á, tổ chức thẻ quốc tế và là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam phát hành các loại thẻ tín dụng quốc tế như Master Card, Visa. Bên cạnh đó, Ngân hàng tăng cường đầu tư, hiện đại hoá, nâng cao trình độ công nghệ, đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ, mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực khác bằng việc thành lập các công ty liên doanh, các công ty trực thuộc. Với lợi thế về nguồn vốn, đặc biệt là vốn ngoại tệ, Vietcombank đã tham gia tài trợ vốn cho nhiều dự án thuộc các lĩnh vực then chốt phục vụ các dự án trọng điểm phát triển của quốc gia như điện lực, dầu khí, hàng không, viễn thông.
Không chỉ đảm bảo an toàn, hiệu quả cho hoạt động của Ngân hàng, trong những thời điểm khó khăn của ngành ngân hàng Việt Nam, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, Vietcombank còn tham gia vào việc chấn chỉnh, củng cố, kiểm soát và xử lý một số ngân hàng thương mại cổ phần. Với sự hỗ trợ hiệu quả của Vietcombank về nguồn vốn, nhân lực cũng như các giao dịch nghiệp vụ, các ngân hàng này đã vượt qua được những thời điểm khó khăn nhất để từng bước ổn định và vươn lên.
Trong suốt quá trình hoạt động, Vietcombank luôn xác định rõ và hướng tới việc xây dựng một ngân hàng hoạt động chuẩn mực, tuân thủ các quy định của pháp luật và bắt nhịp với các thông lệ quốc tế, đảm bảo hoạt động an toàn, bền vững. Uy tín, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Vietcombank không chỉ được bạn bè và khách hàng trong nước đánh giá cao, mà còn được cộng đồng quốc tế ghi nhận.
Vietcombank trong mắt khách hàng, cổ đông, nhà đầu tư là một ngân hàng hiện đại, tin cậy, chuẩn mực, chuyên nghiệp, có khả năng đáp ứng một cách tổng thể các dịch vụ với chất lượng tốt nhất, là ngân hàng luôn minh bạch thông tin, hoạt động an toàn, hiệu quả và được quản trị theo các thông lệ quốc tế. Nói đến Vietcombank cũng là nói đến một ngân hàng có hạ tầng công nghệ hiện đại, có đội ngũ cán bộ lành nghề, tận tâm, gần gũi và luôn sẵn sàng sẻ chia.
Bên cạnh đó, Vietcombank được biết đến là doanh nghiệp tiêu biểu trong các hoạt động cộng đồng với nhiều chương trình an sinh xã hội có ý nghĩa lớn, được cộng đồng xã hội đánh giá cao, thương hiệu Vietcombank nhờ đó càng trở nên gần gũi với các doanh nghiệp, dân cư và cộng đồng xã hội.
Những đóng góp của Vietcombank đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận bằng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý, được cộng đồng tài chính thế giới tôn vinh với danh hiệu “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam” liên tục trong nhiều năm qua.
Những bước chuyển mình lịch sử và định hướng tương lai
Vietcombank vinh dự được lựa chọn là đơn vị tiên phong trong ngành ngân hàng thực hiện chủ trương cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước của Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Ngày 26/12/2007 đã trở thành một dấu mốc đáng nhớ của hệ thống Vietcombank khi đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) đạt kết quả thành công hơn mức kỳ vọng, cổ phiếu VCB đã nhanh chóng trở thành cổ phiếu hàng đầu trong các cổ phiếu ngân hàng kể từ đó đến nay.
Tháng 9/2011, Vietcombank tạo một bước ngoặt quan trọng thông qua việc ký kết Hợp đồng cổ đông chiến lược với Mizuho Corporate Bank thuộc Tập đoàn Tài chính Mizuho - tập đoàn tài chính lớn thứ ba tại Nhật Bản và lớn thứ 20 trên thế giới. Việc bán cổ phần chiến lược của Vietcombank đã trở thành thương vụ M&A lớn nhất khu vực trong năm 2011, là minh chứng cho niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào tiềm năng và tương lai phát triển của thị trường tài chính Việt Nam nói chung, Vietcombank nói riêng.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập (1963 - 2013), Vietcombank công bố hệ thống nhận diện thương hiệu mới với thông điệp “Chung niềm tin, vững tương lai”, khẳng định sự đổi mới toàn diện của Ngân hàng cả về hình ảnh và chất lượng hoạt động để tiếp tục phát triển bền vững, giữ vững vị thế là ngân hàng hàng đầu trong nước và từng bước vươn xa trên trường quốc tế, khẳng định cam kết luôn sẵn sàng đồng hành cùng khách hàng trên con đường hướng tới tương lai.
Trang sử mới tô đượm Vietcombank
Giai đoạn 2013 - 2018 ghi nhận dấu ấn chuyển mình, bứt phá ngoạn mục của Vietcombank khi Ngân hàng có sự tăng trưởng ấn tượng về quy mô và hiệu quả kinh doanh. Quy mô, tốc độ tăng trưởng vốn điều lệ, tổng tài sản, nguồn vốn huy động, dư nợ cho vay và đầu tư tăng trưởng cao. Cùng với đó, Vietcombank vừa tập trung triển khai hiệu quả Đề án tái cơ cấu theo chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, vừa triển khai đồng bộ, có hiệu quả nhiều dự án nâng cao năng lực quản trị, hoạt động nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo nền tảng vững chắc cho một giai đoạn phát triển mới và hội nhập quốc tế.
Năm 2017, cùng với sự thành công to lớn của ngành ngân hàng về điều hành chính sách tiền tệ, hoạt động kinh doanh của Vietcombank tiếp tục tạo nên nhiều dấu mốc mới. Tổng tài sản tăng trưởng mạnh mẽ, vượt qua mốc 1 triệu tỷ đồng, về đích trước 2 năm so với đề án. Lợi nhuận tăng trưởng ấn tượng với mức tăng gần 3.000 tỷ đồng, tương đương tăng 33% so với năm 2016, là ngân hàng đầu tiên chinh phục đỉnh cao lợi nhuận trên 10.000 tỷ đồng (đạt 11.341 tỷ đồng).
Nợ xấu được Ngân hàng kiểm soát một cách thực chất sau khi đã xử lý thành công toàn bộ nợ xấu tại Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) trước đó. Toàn hệ thống Vietcombank đã xử lý nợ xấu hiệu quả, đưa nợ xấu nội bảng về mức 1,1%, mức thấp nhất so với các tổ chức tín dụng lớn khác.
Điều quan trọng nhất và tài sản lớn nhất là quy mô khách hàng gia tăng nhanh chóng và uy tín, hình ảnh, thương hiệu của Vietcombank được nâng cao mạnh mẽ ở trong nước và quốc tế với những đánh giá nổi bật như: Tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế Moody‘s đánh giá Vietcombank là ngân hàng có chất lượng tài sản tốt nhất; The Asian Banker đánh giá Vietcombank có khả năng sinh lời cao nhất; Forbes xếp hạng Vietcombank là ngân hàng có thị giá lớn nhất; Vietcombank là ngân hàng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp lớn nhất; Vietcombank là ngân hàng duy nhất có mặt trong Top 10 và giữ vị trí dẫn đầu danh sách trong khối ngân hàng về doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất Việt Nam theo đánh giá của Anphabe và Nielsen.
Khẳng định một niềm tin vươn xa
Đề án cơ cấu lại hệ thống Vietcombank đến năm 2020 đã được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phê duyệt với tầm nhìn và sứ mệnh trở thành ngân hàng số 1 Việt Nam, một trong 100 tập đoàn tài chính ngân hàng hàng đầu khu vực; một trong 300 tập đoàn tài chính ngân hàng lớn nhất thế giới và được quản trị theo các thông lệ quốc tế tốt nhất. Vietcombank đã xây dựng 4 tiểu đề án, 4 chương trình hành động để hiện thực hóa sứ mệnh này.
Cùng với việc cấu trúc lại mô hình tổ chức, triển khai nhiều dự án chuyển đổi để phát triển bền vững theo chuẩn mực quốc tế, Vietcombank chuyển dịch hoạt động kinh doanh tập trung vào 3 trụ cột chính là hoạt động bán lẻ, kinh doanh vốn, dịch vụ; đồng thời kiểm soát chặt chẽ và nâng cao chất lượng tài sản, chuyển dịch cơ cấu thu nhập, tăng cường kiểm soát chi phí, đặc biệt là chuyển dịch mạnh mẽ sang ngân hàng số.
Năm 2018, năm bản lề của giai đoạn chuyển đổi với dấu mốc lịch sử 55 năm phát triển, tiếp tục phương châm hành động “Chuyển đổi - Hiệu quả - Bền vững” và quan điểm điều hành “Đổi mới - Kỷ cương - Trách nhiệm”, Ban lãnh đạo Vietcombank tin tưởng, toàn hệ thống sẽ nỗ lực cao nhất để hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu, kế hoạch kinh doanh, chinh phục các đỉnh cao mới, sớm hiện thực hóa tầm nhìn và mục tiêu chiến lược đã đề ra.
55 năm dựng xây, phát triển và cống hiến không chỉ tạo nên một thương hiệu lớn mang tên Vietcombank, mà còn tạo dựng nên một văn hoá Vietcombank, một cốt cách Vietcombank rất đáng tự hào với những đặc trưng: tin cậy, chuẩn mực, sẵn sàng đổi mới, bền vững và nhân văn. Truyền thống, thương hiệu, văn hóa và nguồn nhân lực chất lượng chính là những nhân tố đã tạo nên sức mạnh, giúp Vietcombank vượt qua những bước thăng trầm cùng lịch sử và chinh phục những đỉnh cao mới, vươn ra biển lớn.
