Việt Nam sắp có quỹ ETF

 Khoảng cách từ khung pháp lý ban đầu đến thực tiễn Việt Nam có quỹ ETF có lớn hay không, phụ thuộc vào sự đồng bộ của các yếu tố có liên quan đến sản phẩm mới này.

Cả thị trường từng nhìn vào ETF ngoại

Bắt đầu từ năm 2008, TTCK Việt Nam đón nhận sự tham gia của quỹ đầu tư FTSE Vietnam Index ETF, đầu tư theo chỉ số FTSE Vietnam Index do FTSE Group xây dựng từ năm 2007. Tiêu chí lựa chọn cổ phiếu là dựa trên vốn hóa, tính thanh khoản và tỷ lệ sở hữu còn lại cho NĐT nước ngoài. Hiện nay, quy mô của Quỹ khoảng 265 triệu USD.

Quỹ thứ hai, đầu tư vào Việt Nam từ cuối năm 2009, có quy mô lớn hơn là Market Vectors Vietnam ETF (VNM ETF), lên tới 327 triệu USD giá trị tài sản ròng, đầu tư theo chỉ số Market Vectors Vietnam, do Van Eck xây dựng và vận hành. Quỹ đầu tư này hướng đến nhóm cổ phiếu chiếm khoảng 90% vốn hóa thị trường, được điều chỉnh theo số cổ phiếu tự do chuyển nhượng, với ít nhất 25 loại cổ phiếu, nhưng không quá 75 loại cổ phiếu thành phần. Tiêu chí lựa chọn danh mục của quỹ này cũng là vốn hóa, tính thanh khoản và tỷ lệ sở hữu còn lại cho NĐT nước ngoài.

Với quy mô lớn, đầu tư có trọng tâm như trên, nên 2 quỹ ETF này có sức ảnh hưởng không nhỏ đến TTCK Việt Nam . Định kỳ mỗi quý, TTCK Việt Nam lại chờ đợi những công bố mới nhất liên quan đến thay đổi danh mục đầu tư của 2 quỹ chỉ số VNM ETF và FTSE Vietnam Index ETF. Tại các diễn đàn về chứng khoán, một trong những chủ đề được nhiều người quan tâm là dự báo trước những thay đổi trong rổ chỉ số và cơ cấu thành phần các cổ phiếu của 2 quỹ ngoại này. Nhiều NĐT tổ chức và cả NĐT cá nhân đã cố gắng tự tính toán, hoặc tìm hiểu các nguồn tin để dự báo danh mục đầu tư mới của Quỹ ETF, nhằm… đầu cơ theo sự thay đổi của danh mục quỹ.

Hiệu ứng đầu cơ theo danh mục ETF giảm dần

Trong lần rà soát, điều chỉnh danh mục mới nhất, danh mục đầu tư của cả 2 quỹ ETF đều không có biến động lớn. Điều này cũng có nghĩa là, cơ hội đầu cơ của NĐT nội theo danh mục mới của ETF đã không xuất hiện.

Theo ông Lê Chí Phúc, Giám đốc đầu tư, Công ty Quản lý quỹ SGI Capital, cách hành xử của các quỹ ETF đã thay đổi khá nhiều kể từ khi vào Việt Nam, dẫn đến việc đầu cơ cổ phiếu mới đưa vào danh mục, hoặc được tăng tỷ trọng đầu tư không còn hấp dẫn như trước.

“Trước kia, các quỹ có xu hướng mua bán cấp tập những cổ phiếu được tăng tỷ trọng (hoặc mới được bổ sung), nhưng nay, các quỹ đầu tư đã ‘khôn ngoan’ hơn, khi linh hoạt thời gian điều chỉnh danh mục”, ông Phúc nói. Cũng theo ông Phúc, ETF ngoại đã không mua/bán bằng mọi giá. Cách làm này khiến tỷ trọng đầu tư các cổ phiếu trong danh mục có thể không hoàn toàn chuẩn xác theo thiết kế đầu kỳ, nhưng tránh thiệt hại cho cổ đông góp vốn vào quỹ. Tuy nhiên, với nhà đầu tư nội, cơ hội “ăn theo” ETF đang bị giảm dần.

Chờ đợi quỹ ETF nội

Trao đổi với ĐTCK, ông Nguyễn Thành Long, Vụ trưởng Vụ Quản lý quỹ, UBCK cho biết, Bộ Tài chính đã ký ban hành Thông tư 229 hướng dẫn thành lập và quản lý quỹ hoán đổi danh mục ETF. Dự kiến trong tuần này, Thông tư 229 sẽ được công bố chính thức.

Theo tìm hiểu của ĐTCK, hiện có 2 công ty quản lý quỹ có kế hoạch thành lập quỹ đầu tư chỉ số, trong đó CTCP Quản lý quỹ Việt Nam (Vinafund) đã công khai ý định thành lập quỹ mở, đầu tư vào chỉ số VN30.

Khung pháp lý là như vậy, sự sẵn sàng của DN cũng đã có, tuy nhiên, để triển khai được quỹ mở tại Việt Nam , vẫn còn thiếu một số điều kiện. Chẳng hạn, TTCK Việt Nam phải xây dựng được hệ thống hoán đổi danh mục cơ sở thành chứng chỉ quỹ và hệ thống vay mượn chứng khoán, chứng khoán phái sinh, mới có thể tạo điều kiện nền cho hoạt động của quỹ ETF và giúp các công ty quản lý quỹ tối ưu hóa danh mục.

Ngoài ra, với quy định hiện tại, chỉ số cơ sở đầu tư cho ETF phải do Sở GDCK xây dựng, nên nhiều ý kiến cho rằng, trong giai đoạn đầu, quỹ đầu tư chỉ số nội sẽ khó đa dạng sản phẩm.