Dữ liệu của Argus cho thấy, giá dầu diesel đã tăng hơn 40% ở Mỹ và châu Âu kể từ tháng 5, khi việc cắt giảm sản lượng bất ngờ của Ả Rập Xê Út và một số thành viên khác của OPEC+ có hiệu lực. Hợp đồng tương lai dầu Brent và dầu WTI cũng lần lượt tăng 13% và 14% trong cùng khung thời gian.
Sự gia tăng này dẫn đến giá xăng và chi phí vận tải đường bộ cao hơn ở Mỹ và các nơi khác ở phương Tây.
Alan Gelder, phó chủ tịch phụ trách thị trường lọc dầu, hóa chất và dầu mỏ của bộ phận nghiên cứu hàng hóa của Wood Mackenzie cho biết: “Dầu diesel bị ảnh hưởng nặng nề hơn do loại dầu thô đang bị loại khỏi thị trường. Dầu của Ả Rập Xê Út mang lại hiệu suất sản xuất dầu diesel cao hơn so với dầu thô nhẹ hơn. Sự mất mát này làm tăng thêm chi phí cho nền kinh tế”.
Hôm thứ Ba (5/9), Ả Rập Xê Út cho biết sẽ gia hạn mức cắt giảm 1 triệu thùng/ngày hiện tại cho đến cuối năm nay. Thị trường và các nhà phân tích phần lớn đã dự đoán rằng chính sách này sẽ chỉ kéo dài đến tháng 10, do đó khung thời gian kéo dài hơn đã khiến thị trường ngạc nhiên. Phó thủ tướng Nga, Alexander Novak cho biết, Nga cũng sẽ duy trì mức cắt giảm sản lượng 300.000 thùng/ngày cho đến cuối năm 2023.
Châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì các nhà máy lọc dầu của nước này được thiết kế để xử lý nguồn nguyên liệu thô ổn định của Nga. Tuy nhiên, những nguồn cung cấp này phần lớn đã bị cạn kiệt do các lệnh trừng phạt.
Các nhà phân tích cho biết, dầu thô có độ chua trung bình của Nga tương tự như dầu từ Trung Đông, có nghĩa là dầu của Ả Rập Xê Út thường được sử dụng để thay thế. Việc cắt giảm sản lượng của nước này đã khiến nguồn cung của loại dầu thô này trở nên ít hơn.
“Châu Âu đã có hơn một năm để làm quen với tình trạng này với Nga và đối với khí đốt tự nhiên, họ đã thích nghi. Nhưng vấn đề dầu diesel này vẫn chưa được giải quyết. Và vấn đề này đang tràn vào thị trường dầu diesel ở khắp mọi nơi”, Bjarne Schieldrop, nhà phân tích hàng hóa chính tại SEB cho biết.
Shell vận hành nhà máy lọc dầu lớn nhất châu Âu tại Rotterdam, Hà Lan. Cơ sở ở Pernis từng sản xuất số lượng lớn dầu diesel được sản xuất bằng nguyên liệu thô của Nga. Sau xung đột Nga-Ukraine, châu Âu chuyển sang sử dụng dầu thô chua của Ả Rập Xê Út làm nguyên liệu đầu vào chính cho sản phẩm này. Bây giờ, họ đang mua nhiều dầu thô của Mỹ hơn và sản xuất ít dầu diesel hơn.
Giá dầu thô chua đã tăng trong thời gian gần đây, trong đó giá tiêu chuẩn Dubai gần đây ở mức cao nhất trong 10 tháng. Dầu chua nặng hơn thường rẻ hơn vì chúng khó tinh chế hơn, nhưng giá loại dầu thô chua này đã vượt qua giá của các loại dầu thô nhẹ hơn, ngọt hơn. Dữ liệu của Argus cho thấy giá của hai loại dầu này đã giao dịch ở mức chênh lệch cao nhất trong hơn một năm.
Mặt khác, dầu diesel đã trở thành một trong những giao dịch lớn nhất trên thị trường năng lượng trong thời gian gần đây. Theo dữ liệu của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai, các quỹ có đòn bẩy gần đây đã tích lũy vị thế mua ròng lớn nhất trong 22 tháng đối với hợp đồng tương lai dầu sưởi, một sản phẩm phái sinh của dầu diesel.
Nhưng sự gia tăng này là tin xấu cho người tiêu dùng. Động cơ diesel cung cấp năng lượng cho xe tải và xe lửa vận chuyển hàng hóa đến người dùng cuối cùng. Chi phí nhiên liệu cao hơn có thể dẫn đến giá cả tại các cửa hàng tăng cao khi các công ty chuyển chúng sang tay người tiêu dùng.
“Nó được sử dụng để vận chuyển mọi thứ ở chặng cuối. Giá dầu diesel cao đồng nghĩa với việc chi phí giao hàng đến siêu thị và các cửa hàng khác cao. Nó làm cho lạm phát trở nên khó khăn hơn”, ông Alan Gelder cho biết. Dầu diesel cũng thường được sử dụng để cung cấp năng lượng cho máy móc nông nghiệp và công nghiệp.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu, khoảng 42% ô tô của Liên minh châu Âu chạy bằng động cơ diesel, do đó giá cao hơn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều người tiêu dùng.
Một số nhà phân tích lo ngại rằng giá dầu diesel có thể tăng mạnh trong những tháng lạnh hơn, đặc biệt nếu Trung Quốc lặp lại các biện pháp hạn chế xuất khẩu các sản phẩm dầu vào mùa Đông năm ngoái.
