Với quy mô bảng cân đối kế toán và sự hiện diện lớn trên thị trường, đây là một nỗ lực lớn với nhiều yếu tố mà các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư cần cân nhắc.
Thị trường kỳ vọng gì?
BOJ sẽ công bố kế hoạch về cách thức giảm lượng trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) khổng lồ mà ngân hàng trung ương mua vào trong vòng một đến hai năm - động thái hướng tới việc nới lỏng sự kiểm soát đối với thị trường và bình thường hóa chính sách tiền tệ.
Mặc dù có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng sự đồng thuận chung tập trung vào việc BOJ sẽ dần dần giảm lượng trái phiếu JGB mua vào hàng tháng xuống còn 3.000 tỷ yên (19,52 tỷ USD) từ mức hiện tại là 6.000 tỷ yên.
Các nhà phân tích cho biết mục tiêu cuối cùng sẽ là cắt giảm mua trái phiếu và giảm bảng cân đối kế toán khổng lồ xuống mức lãi suất ngắn hạn bắt đầu tăng. Các kế hoạch được công bố trong tháng này sẽ là bước đầu tiên trong quá trình thắt chặt định lượng kéo dài.
BOJ cũng muốn đường cong lợi suất dốc hơn để các ngân hàng có thể kiếm được biên lợi nhuận khá từ hoạt động cho vay. BOJ cũng muốn dành đủ thời gian để các nhà đầu tư hấp thụ các trái phiếu mà họ sẽ không mua nữa và tránh tình trạng khiến lợi suất tăng đột biến.
Takeshi Yamaguchi, chuyên gia kinh tế trưởng tại Morgan Stanley MUFG Securities cho biết, nếu ngân hàng trung ương giảm lượng trái phiếu mua hàng tháng xuống còn 3.000 tỷ yên, thì lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm sẽ chỉ tăng từ 10 - 20 điểm cơ bản.
Điều đó tác động như thế nào đến chức năng của thị trường?
Bảng cân đối kế toán của BOJ đã phình to trong thập kỷ qua khi ngân hàng trung ương tích cực mua trái phiếu chính phủ để bảo vệ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC) để giữ cho lợi suất kỳ hạn 10 năm ở mức giới hạn quanh 0 phần trăm, nhưng chính sách này hiện đã không còn hiệu lực.
Tổng tài sản của BOJ tính đến tháng 6 là 754.000 tỷ yên (4.900 tỷ USD), gấp năm lần Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tính theo tỷ lệ tổng tài sản trên GDP. Lượng nắm giữ trái phiếu chính phủ của BOJ chiếm phần lớn nhất, lên tới 585.000 tỷ yên (3.800 tỷ USD).
Tuy nhiên, việc thu hẹp bảng cân đối kế toán của BOJ sẽ không diễn ra nhanh chóng hay dễ dàng.
BOJ đã nắm giữ 175.000 tỷ yên tổng tài sản và 98.000 tỷ yên trái phiếu chính phủ Nhật Bản vào tháng 4/2013 khi bắt đầu nới lỏng tiền tệ.
Các nhà kinh tế tại Capital Economics ước tính BOJ sẽ mất khoảng 9 năm để giảm lượng nắm giữ trái phiếu chính phủ Nhật Bản xuống còn 100.000 tỷ yên nếu ngừng mua trái phiếu hoàn toàn.
Việc bảo vệ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất có nghĩa là hoạt động mua của BOJ tập trung nhiều nhất vào trái phiếu kỳ hạn 10 năm hoặc ngắn hơn, khiến điều kiện cung cầu trở nên chặt chẽ, do đó, những người tham gia thị trường và các nhà phân tích suy đoán rằng đó là nơi mà BOJ có thể giảm lượng mua nhiều nhất.
