Điểm mặt nhiều sai sót
Kết luận số 5580/BKHĐT-ĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 11/8/2015 xác định tại gói thầu số 6 cung cấp 2 máy phát điện, loại máy công suất 2.250KVA thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai có nhiều sai sót.
Trong hồ sơ mời thầu (HSMT) gói này đưa các nội dung yêu cầu về xuất xứ hàng hóa. HSMT yêu cầu đã tạo lợi thế cho một số nhà thầu, hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác. Vì vậy các nhà thầu là doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp máy phát điện trong nước, không được cạnh tranh bình đẳng trong đấu thầu. Hành vi này vi phạm khoản 2, Điều 12, Nghị định 63/2014/NĐ-CP; điểm i, khoản 6, Điều 89, Luật Đấu thầu 2013.
Thậm chí, HSMT còn yêu cầu “hãng sản xuất máy phát điện phải có thương hiệu và phải có kinh nghiệm trên 45 năm” để hướng đến một số nhà sản xuất cụ thể. Chủ đầu tư này còn yêu cầu, nhà thầu phải có tối thiểu 3 hợp đồng tương tự thực hiện các gói thầu cung cấp và lắp đặt máy phát điện cho các công trình thuộc lĩnh vực y tế. Sự định hướng có chủ ý này vi phạm quy định tại khoản 2, Điều 18, Luật Đấu thầu.
Không chỉ vậy, yêu cầu về doanh thu trung bình hàng năm quá cao so với giá trị gói thầu, được coi là “không phù hợp với quy định tại Thông tư 05/2010/TT-BKH”.
Đợt kiểm tra đột xuất cũng chỉ ra gói thầu Xây dựng đường dây trung thế, trạm biến áp 2.000KVA và máy phát điện dự phòng 500KVA thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Trung tâm kỹ thuật Phát thanh truyền hình Đồng Nai cũng vướng những sai sót tương tự, với yêu cầu về xuất xứ hàng hóa là “nhập khẩu đồng bộ” từ Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan, các nước G7; Ngoài ra, chủ đầu tư đánh giá không đạt và loại nhà thầu Liên danh Công ty TNHH Hưng Thịnh Phát - Công ty cổ phần Sáng Ban Mai đối với nội dung về đảm bảo dự thầu, trong khi liên danh nhà thầu này có đảm bảo dự thầu hợp lệ.
Đặc biệt, Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai vẫn phê duyệt kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu, bất chấp đơn vị thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu đã nêu nội dung sai sót.
Phớt lờ vi phạm
Trong kết luận, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ hầu hết các chủ đầu tư được kiểm tra đều không đủ năng lực trong lĩnh vực đấu thầu, không kiểm soát hết được các nội dung trong hồ sơ mời thầu cũng như đánh giá hồ sơ dự thầu… Theo đó, Bộ cũng đề nghị UNBD tỉnh Đồng Nai chỉ đạo xem xét, xử lý các tồn tại, sai sót nêu trên. Đồng thời, báo cáo kết quả xử lý, xử phạt các hành vi vi phạm phải gửi về Bộ để tổng hợp, theo dõi và đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trước ngày 1/10/2015.
Ông Phan Minh Tri, đại diện phát ngôn Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai thừa nhận trách nhiệm về những sai sót, nhưng Dự án đã hoàn thành, đưa vào hoạt động. “Chúng tôi rút kinh nghiệm và đã báo cáo kiểm điểm với UBND tỉnh Đồng Nai”, ông Tri nói.
Trong một diễn biến khác, ngày 25/9/2015, UBND tỉnh Đồng Nai có Văn bản 7856/UBND-ĐT giao Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Nai chủ trì đôn đốc các chủ đầu tư khẩn trương báo cáo kết quả thực hiện kiểm điểm và đề xuất UBND tỉnh xử lý sai phạm.
Ông Trần Thành Trọng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sáng Ban Mai cho biết, ông thất vọng trước tình trạng không thực hiện nghiêm kết luận yêu cầu xử lý các vi phạm. “Đây là sự cố tình làm méo mó các chính sách đúng đắn trong hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trong nước, đi ngược lại tinh thần của cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Chúng tôi sẽ sớm có văn bản kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị xử lý theo kết luận đã công bố”, ông Trọng nói.
Theo đại diện Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Đài Phát thành và Truyền hình Đồng Nai, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai đều chưa có văn bản báo cáo Bộ.
“Các chủ đầu tư trên đã vi phạm Chỉ thị số 494/CT - TTg của Thủ tướng Chính phủ về ưu tiên sử dụng vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước. Tại các gói thầu được kiểm tra, HSMT đều thể hiện sự phân biệt đối xử với hàng hóa sản xuất trong nước. Nghiêm trọng hơn, các sai phạm này lại xảy ra ở các gói thầu mà chủ đầu tư có nhiệm vụ tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam".
Đại diện Cục Quản lý đấu thầu còn cho biết thêm, trước sự chây ì của các chủ đầu tư trong việc khắc phục sai phạm, Cục đã có văn bản trình lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng về các sai phạm đồng thời, đề nghị sửa đổi Thông tư số 01/2011/TT- BKHĐT quy định chi tiết về kiểm tra công tác đấu thầu để có chế tài cụ thể với các chủ đầu tư sau kết luận kiểm tra, khắc phục hậu quả tại các gói thầu có sai sót.
Phóng viên Báo Đầu tư nhiều lần liên lạc với Chánh văn phòng UNBD tỉnh Đồng Nai theo số điện thoại công bố công khai để ghi nhận quan điểm xử lý của địa phương, nhưng không lần nào nhận được hồi đáp.