Thông tin được đưa ra tại Báo cáo Kinh tế vĩ mô quý I/2024, diễn ra sáng nay, ngày 17/5. TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và Chính sách (VEPR - trực thuộc Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội).
Báo cáo của VEPR tiếp tục nhắc tới những khởi sắc trong 4 tháng đầu năm, gồm động lực tăng trưởng chính là sản xuất và xuất khẩu đã có tín hiệu phục hồi tích cực. "Tuy nhiên, xu thế chưa thực sự bền vững và còn nhiều rủi ro bất định phía trước", TS. Việt thay mặt nhóm nghiên cứu đưa ra nhận định. Đây cũng chính là lý do nhóm nghiên cứu của VEPR khá thận trọng trong dự báo.
“VEPR nhận định tăng trưởng của Việt Nam năm 2024 ở mức cận dưới mục tiêu là 6%. Thậm chí có những rủi ro, khó khăn đã vạch ra nhưng có diễn biến phức tạp hơn, có thể chỉ đạt 5,5% như dự báo của WB”, TS. Nguyễn Quốc Việt chia sẻ quan điểm của nhóm nghiên cứu.
Các khó khăn được liệt kê là sự trì hoãn cắt giảm lãi suất của FED làm giảm xuất khẩu và đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam; xung đột địa chính trị trên thế giới diễn biến phức tạp và kéo dài, ảnh hưởng đến xuất, nhập khẩu và sản xuất của Việt Nam.
Cùng với đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức về thị trường, về nhân lực, công nghệ và vốn; áp lực lạm phát tăng do xu hướng lạm phát trên thế giới vẫn cao. Những tác động từ biến đổi khí hậu, hạn hán, lũ lụt, xâm nhập mặn... cũng được nhắc đến.
"Đặc biệt, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam còn yếu, nhất là đầu tư tư nhân và cầu trong nước, nên chúng tôi đề xuất 5 khuyến nghị chính sách trên động lực tăng trưởng còn yếu và còn khó”, ông Việt cho biết
Cụ thể, các chuyên gia VEPR đề xuất các giải pháp tăng cường giải ngân đầu tư công đảm bảo đúng tiến độ và tập trung vào dự án cơ sở hạ tầng vừa giúp đạt mục tiêu đầu tư nhưng cũng nhằm đảm bảo phát triển trong dài hạn.
Ưu tiên các chính sách và cải cách nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp: hỗ trợ xuất khẩu năm 2023 là cần thiết và tiếp tục nghiên cứu; Cần tiếp tục giảm thuế VAT trong năm 2024.
“Tuy nhiên, chúng tôi đề nghị cân nhắc mở rộng thêm đối tượng áp dụng, không nên tạo nên áp lực tăng các loại thuế, phí để tạo điều kiện cho tăng cầu trong nước”, ông Việt nói.
Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất đảm bảo hài hoà, hiệu quả trong mục tiêu tăng trưởng tín dụng hỗ trợ sản xuất, kinh doanh; đa dạng hóa kênh truyền dẫn vốn cho nền kinh tế, nên cần khai thác thêm kênh tín dụng xanh, cho thuê tài chính...
Hoàn thiện chiến lược chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy các yếu tố tạo giá trị gia tăng thực của nền kinh tế số.
Đặc biệt, VEPR tiếp tục đề xuất các giải pháp để nâng cao mức độ độc lập, tự chủ của nền kinh tế và của các doanh nghiệp Việt Nam.
"Doanh nghiệp mà khó khăn thì các chỉ tiêu vĩ mô khác khó đạt. Chúng tôi muốn nhắc đến bức tranh doanh nghiệp tương đối ảm đạm khi số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng lên đáng kể so với số doanh nghiệp đăng ký mới; quy mô vốn doanh nghiệp đang giảm đi. Đây là lý do cần tiếp tục các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp", ông Việt đề xuất.
Đặc biệt, VEPR cũng bày tỏ quan điểm, cho dù có một số yếu tố rủi ro, tác động đến ổn định kinh tế, như tỷ giá, giá vàng, bong bóng tài sản có thể tăng áp lực lạm phát trong năm nay, nhưng khả năng kiểm soát rủi ro tốt nên không phải là lý do để hạn chế các giải pháp kể cả tài khóa và tiền tệ trong hỗ trợ doanh nghiệp.
