Sau nhiều lần hoãn và trả hồ sơ điều tra bổ sung, ngày 26/9, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội đã mở lại phiên xử sơ thẩm đối với Hoàng Văn Cường (sinh năm 1960, trú ở phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Theo cáo trạng, Công ty cổ phần Sàn bất động sản Việt Nam do Lê Hồng Bàng (sinh năm 1976, ở thị xã Sơn Tây, Hà Nội) và các cổ đông sáng lập từ năm 2008. Trên thực tế, công ty này không có vốn để hoạt động kinh doanh và cũng không hoạt động kinh doanh, không báo cáo tài chính theo quy định.
Từ tháng 2 đến tháng 7/2009, Lê Hồng Bàng cùng Hoàng Văn Cường, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư phát triển xây dựng thương mại Cường Thịnh (Công ty Cường Thịnh) và Hà Tuấn Linh, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và thương mại Hoàng Hà ký 4 hợp đồng liên danh đầu tư và kinh doanh dự án nhà ở.
Trên thực tế, các doanh nghiệp này không có khả năng về tài chính, không đủ điều kiện và đăng ký kinh doanh đầu tư tạo lập nhà, công trình xây dựng để kinh doanh theo quy định.
Từ các hợp đồng trên, các công ty này đã “vẽ” ra một số dự án đầu tư xây dựng nhà ở thấp tầng, chung cư, văn phòng cho thuê, trung tâm thương mại...tại xã Minh Khai, huyện Từ Liêm (nay là phường Minh Khai, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội) như: dự án Khu nhà ở Phương Đông; Khu nhà ở 683; Khu nhà ở Lộc Hòa và Khu nhà ở 683B.
Tất cả 4 dự án trên đều chưa được UBND TP. Hà Nội duyệt quy hoạch; chưa chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở; chưa xác nhận chủ đầu tư, không có quyết định phê duyệt giao đất làm dự án xây dựng nhà ở...
Bằng thủ đoạn gian dối, tạo dựng hồ sơ pháp lý của các dự án, ký các hợp đồng liên doanh để tạo dựng các dự án; thuê làm các bản vẽ thiết kế dự án để phân ô, phân lô và ghi rõ chủ đầu tư dự án là Công ty cổ phần Sàn bất động sản Việt Nam, Công ty Cường Thịnh, Công ty Hoàng Hà để quảng bá, giới thiệu với mọi người.
Cả 3 giám đốc doanh nghiệp đã nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp của các hộ dân và tổ chức san lấp mặt bằng trái phép, khiến nhiều người bị hại tin tưởng dự án là có thật và nộp tiền cho Cường, Bàng dưới hình thức “Hợp đồng vay vốn”, thực chất là đăng ký mua căn hộ.
Quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, từ tháng 6 đến tháng 7/2009, Hoàng Văn Cường đã thu tiền dưới hình thức ký hợp đồng vay vốn với 25 người có nhu cầu đăng ký mua căn hộ bằng phiếu thu tiền, với tổng số tiền hơn 46 tỷ đồng, sau đó chiếm đoạt.
Ngoài ra, Cường còn nhận từ Lê Hồng Bàng 2,5 tỷ đồng (đây là tiền nằm trong số tiền Bàng chiếm đoạt của 397 khách hàng khác) để lo chi phí dự án. Như vậy, tổng cộng Hoàng Văn Cường đã chiếm đoạt của các bị hại gần 49 tỷ đồng và chưa khắc phục hậu quả.
Năm 2018, trong khi Bàng nhận án tù chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thì Cường bị truy nã cùng tội danh. Đến tháng 10/2021, Hoàng Văn Cường ra đầu thú và khai nhận hành vi phạm tội của bản thân. Trong vụ án này, Hà Tuấn Linh và một người khác cũng đang bị truy nã.
Tại tòa, Cường thành khẩn khai nhận hành vi, song cho rằng vì tin tưởng Lê Hồng Bàng là các dự án sẽ nhanh chóng được phê duyệt, triển khai nên mới nhận tiền của các bị hại khi chưa đủ cơ sở pháp lý.
Về số tiền chiếm đoạt của các bị hại, Cường khai đã sử dụng hơn 21,3 tỷ đồng để mua đất nông nghiệp của hàng chục hộ dân ở quận Bắc Từ Liêm, sử dụng một phần cho hoạt động thường xuyên của doanh nghiệp, số còn lại đã chi vào các dự án mà Công ty Cường Thịnh thi công ở một số địa phương, đến nay chưa thu hồi được.
Đánh giá hành vi trên, Viện Kiểm sát cho rằng, hành vi của Cường là đặc biệt nghiêm trọng, vì đã sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn của 25 bị hại. Do đó, cần phải áp dụng mức án không xác định thời hạn đối với bị cáo nhằm răn đe và phòng ngừa chung.
Bào chữa cho bị cáo Cường, luật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng Luật sư Giang Thanh) nêu quan điểm nhất trí về mặt tội danh truy tố bị cáo. Tuy nhiên về một số tình tiết của vụ án, luật sư đề nghị các cơ quan tố tụng xem xét thêm và áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo.
Cụ thể, luật sư cho rằng chưa đủ căn cứ vững chắc để quy kết Hoàng Văn Cường chiếm đoạt gần 49 tỷ đồng, bởi 2,5 tỷ đồng nhận từ Lê Hồng Bàng là tiền bị cáo bán cổ phần doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, đối với số tiền hơn 13 tỷ đồng được xác định bị cáo Cường chiếm đoạt của 4 trong số 25 bị hại, thì những bị hại này chưa đến làm việc với Cơ quan điều tra trong quá trình điều tra, chưa có lời khai trong hồ sơ vụ án và hiện nay không xác định được họ ở đâu.
Ngoài ra, luật sư Tuyến cũng đề nghị cần phải truy thu 21,3 tỷ đồng mà 33 hộ dân ở quận Bắc Từ Liêm đang nắm giữ (thông qua việc bán đất nông nghiệp bất hợp pháp) cho bị cáo Cường và đồng phạm. Đây là số tiền nằm trong số tiền bị cáo chiếm đoạt của các bị hại nên cần phải thu hồi để giảm thiểu thiệt hại của vụ án.
Bào chữa cho giám đốc doanh nghiệp lừa đảo, luật sư cũng chỉ ra những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho thân chủ của mình. Từ đó, luật sư đề nghị Tòa án áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với bị cáo Cường.
Sau khi xem xét các chứng cứ và lời khai của bị cáo, cũng như khai báo của các bị hại tại tòa, đánh giá bị cáo này đã chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn và chưa khắc phục được đồng nào, nên Hội đồng xét xử quyết định tuyên phạt Hoàng Văn Cường mức án tù chung thân.
