Kinh tế phục hồi ở mức tích cực sau khoảng thời gian giảm kỷ lục trong quý III/2021
Báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý IV/2021 của Ngân hàng UOB vừa công bố cho biết, tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam trong quý IV/2021 đã phục hồi lên 5,22% so với cùng kỳ năm ngoái, đảo ngược so với mức giảm kỷ lục -6,02% trong quý III/2021 (mức điều chỉnh so với ước tính trước đó là -6,17%), theo số liệu do Tổng cục Thống kê (GSO) công bố vào ngày 29 tháng 12.
Mặc dù số thống kê mới nhất tốt hơn so với tốc độ tăng 4,61% trong quý IV/2020, nhưng vẫn thấp hơn 2,5 điểm phần trăm so với mức trung bình 6,77% của quý IV trong giai đoạn 2011-2019, cho thấy rằng hoạt động kinh doanh - đặc biệt lĩnh vực dịch vụ - tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19.
Điều này được phản ánh trong sản lượng của các ngành dịch vụ chỉ tăng 1,22% trong năm 2021 chậm hơn so với mức tăng 2,34% vào năm 2020, do phân khúc dịch vụ lưu trú và thực phẩm giảm gần 21% từ mức giảm 15% vào năm 2020 mặc dù một số phân khúc khác như giáo dục, viễn thông và các dịch vụ tài chính đã tăng trưởng tốt trong năm nay. Lĩnh vực sản xuất tiếp tục hoạt động khởi sắc hỗ trợ mạnh mẽ cho tổng thể GDP cả nước với mức tăng 6,4% trong năm 2021, sau mức tăng 5,8% vào năm 2020.
Theo UOB, trong năm, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2,58%, chậm hơn mức tăng trưởng 2,91% vào năm 2020, cao hơn mức dự báo của chính phủ là 2,5%.
Khu vực ngoại thương tiếp tục hoạt động tốt
Các số liệu khác do Tổng cục Thống kê công bố cho thấy, lĩnh vực ngoại thương như thương mại và đầu tư nước ngoài tiếp tục hoạt động tốt hơn so với các lĩnh vực trong nước vốn là đặc điểm phổ biến tại nhiều nền kinh tế ở châu Á trong đại dịch COVID-19.
 |
Xuất khẩu tăng 24,8% trong tháng 12 (tháng 11: 26,3%) trong khi nhập khẩu tăng 14,6% (tháng 11: 24,1%), xuất siêu 2,54 tỷ USD (tháng 11: 1,26 tỷ). Trong cả năm, việc tăng tốc nhập khẩu cho đến hết năm 2021 đã làm giảm thặng dư thương mại xuống còn 4,3 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với mức thặng dư lớn ở mức 19,9 tỷ USD vào năm 2020.
Sản lượng các ngành sản xuất tháng 12 năm 2021 tăng 10,9% so với cùng kỳ năm ngoái, trong tổng mức tăng cả năm là 6% (năm 2020: 4,9%). Các phân khúc chính hoạt động tốt trong năm 2021 bao gồm sắt thép (tăng 22%), vật tư thiết bị y tế (tăng 16,4%), cơ khí vận tải (tăng 12,9%), điện tử (tăng 12,4%), may mặc (tăng 7,6%) và giày dép (tăng 5,2%), cùng những phân khúc khác.
 |
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được đẩy mạnh khi các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục đánh giá cao tiềm năng dài hạn của Việt Nam ngoài các diễn biến ngắn hạn trong đại dịch. Vốn FDI đăng ký cộng dồn tăng 9,5% lên 31,2 tỷ USD vào năm 2021, so với 28,5 tỷ USD vào năm 2020, được thúc đẩy bởi cả dòng vốn đầu tư vào các dự án hiện hữu và dòng vốn đầu tư gia tăng mới.
So với cùng kỳ 2020, Chỉ số giá tiêu dùng chỉ tăng 1,81% trong tháng 12, chậm hơn mức tăng 2,1% trong tháng 11 mặc dù tính toán trên mức tăng cơ sở thấp 0,2% vào tháng 12 năm 2020. Trong cả năm, lạm phát chung là 1,84%, giảm từ 3,24% vào năm 2020 và thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4% cho năm nay và năm tới.
Hoạt động bán lẻ là một trong những lĩnh vực theo UOB tăng trưởng kém trong năm 2021 khi du lịch và chi tiêu tiêu dùng thấp tiếp tục là lý do dẫn đến thiệt hại lớn trong cuộc chiến chống lại đại dịch. Sự xuất hiện của biến thể Omicron là một thách thức khác mà các doanh nghiệp phải đối mặt. Tổng doanh thu bán lẻ giảm 3,8% vào năm 2021, một kết quả kém hơn so với mức tăng 2,6% vào năm 2020 do các phân khúc liên quan đến du lịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt là trong nửa cuối năm.
Dự báo tăng trưởng cho năm 2022
Báo cáo cho biết, sự phục hồi ở mức khả quan trong quý IV/2021 cho thấy các hoạt động kinh doanh tại Việt Nam đang dần trở lại bình thường, mặc dù đại dịch COVID-19 vẫn còn kéo dài, đặc biệt với sự xuất hiện của biến thể Omicron trên toàn cầu. Khu vực ngoại thương từ các hoạt động liên quan đến sản xuất, thương mại quốc tế và FDI là các điểm mạnh hỗ trợ tăng trưởng GDP trong hai năm vừa qua. Xu hướng tích cực này có thể sẽ tiếp tục diễn ra vào năm 2022 với dòng vốn FDI được tích lũy trong những năm qua sẽ hỗ trợ năng lực sản xuất.
"Không có gì ngạc nhiên khi vài lĩnh vực nội địa, bao gồm các phân khúc liên quan đến bán lẻ và du lịch, là những ngành tiếp tục bị ảnh hưởng chính khi đại dịch tiếp tục làm gián đoạn các hoạt động này trong nước. Tuy nhiên, với khoảng 70% trên mức tổng dân số 98 triệu của đất nước đã được tiêm ít nhất hai mũi vắc xin và các cơ quan chức năng có ý định triển khai các mũi tiêm nhắc lại cho người trưởng thành vào cuối quý I/2022, điều này sẽ đưa các hoạt động nội địa của Việt Nam vào vị thế tốt hơn nhiều hỗ trợ tăng trưởng vào năm 2022, đặc biệt là khi các hạn chế hoạt động xuyên biên giới được nới lỏng hơn nữa", Báo cáo của UOB nhận định.
Tuy nhiên, biến thể Omicron tiếp tục là một thách thức chính, làm gia tăng những rủi ro ảnh hưởng phục hồi kinh tế toàn cầu và trong nước, đặc biệt là trong quý I/2022. Do đó, UOB hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam xuống 6,8% (từ 7,4%) cho năm 2022 so với 2,58% vào năm 2021, so với dự báo chính thức là 6,0%-6,5% từ Chính phủ.
Tuy nhiên, UOB lưu ý rằng Việt Nam vẫn đang ở một vị trí thuận lợi cho tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ hơn dựa trên mức tăng trưởng cơ sở thấp trong năm 2020 và 2021, sức mạnh của các khu vực ngoại thương và đầu tư, cũng như cơ hội của các lĩnh vực kinh tế nội địa tiếp thêm động lực cho cơ hội tăng trưởng này.
 |
Ngoài ra, môi trường lạm phát thấp sẽ tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có khả năng giữ ổn định chính sách lãi suất để hỗ trợ các nỗ lực phục hồi kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh có rủi ro tiềm tàng với sự xuất hiện của biến thể Omicron, trong bối cảnh cả nước đang phục hồi nhất định sau đợt dịch bùng phát lần thứ 4.
Với kỳ vọng áp lực lạm phát sẽ được kiểm soát như Việt Nam đã từng làm tốt trước đây, UOB kỳ vọng lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,0% và lãi suất tái chiết khấu 2,5% được giữ không thay đổi, vốn là các mức lãi suất thấp kỷ lục cho đến thời điểm hiện tại.
VND dự kiến sẽ đi cùng sự giảm giá của các đồng tiền khác tại Châu Á vào năm 2022
Theo UOB, tỷ giá USD/VND đã biến động mạnh trong tháng 12. Từ khoảng 22.700 vào ngày 1/12, đã tăng vọt lên 23.100 chỉ trong vài ngày sau một loạt các phiên điều chỉnh của tỷ giá tham chiếu hàng ngày với nhu cầu mua ngoại tệ nhiều hơn từ cả khách hàng doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh tại các ngân hàng. Với sự hỗ trợ của NHNN và sự giảm giá nhẹ của USD trên thị trường toàn cầu, tỷ giá USD/VND hiện đã giảm về mức 22.845.
Nhìn chung, UOB kỳ vọng tỷ giá USD/VND sẽ tăng nhẹ cùng với xu hướng của các cặp tỷ giá giữa USD và các đồng tiền khác tại châu Á khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu tăng lãi suất vào năm tới. Dự báo tỷ giá USD/VND của UOB ở mức 23.100 trong quý I/2022, 23.200 trong quý II/2022, 23.300 trong quý III/2022 và 23.400 trong quý IV/2022.
