Tiếp tục Kỳ họp thứ 7, sáng 7/6 Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.
Một trong những đề xuất rất mới nhưng được nhiều đại biểu rất ủng hộ là thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) nói, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do, trong khi đây là mô hình kinh tế đã khá phổ biến, được nhiều quốc gia áp dụng thí điểm, việc tạo cơ chế áp dụng thí điểm tại Đà Nẵng.
“Tôi đồng tình cao ủng hộ chính sách này”, ông Thông phát biểu.
Tuy nhiên, theo đại biểu Thông, do sự khác biệt về thể chế, đặc điểm địa chính trị và nhu cầu phát triển thương mại của từng quốc gia, và đây cũng là mô hình đầu tiên chưa có tiền lệ ở nước ta từ trước đến nay. Do đó, trong quá trình triển khai thực hiện chính sách, cần phải có cơ chế giám sát đặc biệt để vừa làm vừa kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm và nhất là định lượng được các tác động của chính sách này nhằm đảm bảo tính khách quan và bao quát từ thực tiễn triển khai thực hiện.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) phân tích, Đà Nẵng nằm ở vị trí chiến lược quan trọng, giáp Biển Đông với đường bờ biển dài, nằm trên trục giao thông huyết mạch Bắc - Nam, là cửa ngõ giao thông. Thành phố là đô thị hạt nhân, là một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước
Qua hơn 4 năm thực hiện Nghị quyết 119, Đà Nẵng đã vươn mình mạnh mẽ với những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là lĩnh vực du lịch, công nghệ thông tin, công nghệ cao.
Kinh tế Đà Nẵng tăng tốc với tốc độ tăng trưởng bình quân trong 9 năm từ. 2011-2019 là từ 7,9-8%. Nhưng khi đại dịch Covid-19 xuất hiện thì tăng trưởng của Đà Nẵng giảm dần nhưng Đà Nẵng có nhiều điểm sáng về du lịch, trở thành điểm dến du lịch của cả nước và thế giới, khách du lịch tăng gấp đôi với những nơi đáng đến như Sun world, Bà Nà Hill. Năm 2023 thu hút nhiều khách quốc tế với trên 372 đoàn đến Đà Nẵng.
Ông Ngân nhấn mạnh, Đà Nẵng sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa nếu có cơ chế, trước mắt tập trung xây dựng cơ chế huy động nguồn lực xây dựng thí điểm Khu Thương mại tự do, Trung tâm Tài chính quốc tế, phát triển Đà Nẵng thành Trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, Trung tâm công nghệ cao của cả nước…
“Tôi rất ủng hộ thành lập cơ chế thành lập Khu thương mại tự do. Đây là một cơ chế rất thành công trên thế giới, đặc biệt ở những nước có ưu thế về cảng biển như Singapore có 9 Khu Thương mại tự do, Trung Quốc có 21… Hơn 30 năm qua, Khu thương mại tự do phát triển rất hiệu quả, đóng góp cho sự phát triển của các nước đó”, ông Ngân nói.
Vị đại biểu TP.HCM nhấn mạnh, Việt Nam có bờ biển dài, đẹp với 3260km và đã quy hoạch có hơn 34 cảng biển quốc tế, đây là điểm rất thuận lợi để Đà Nẵng đi đầu thực hiện cơ chế thí điểm này.
Ông Ngân đề nghị thêm một số cơ chế để cho Đà Nẵng triển khai thành công mô hình mới, vì khi Đà Nẵng triển khai thành công sẽ nhân rộng, “và mong sẽ nhân rộng ngay chứ không phải chờ đợi vì các thành phố, địa phương có đặc điểm tương tự Đà Nẵng rất nhiều, có rất nhiều cảng kết nối được với Khu Thương mại tự do như cảng Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Cần Thơ, Trà Vinh, Khánh Hòa, Quảng Ngãi…”
“Nhưng để Khu thương mại tự do có thể phát triển, điều quan trọng nhất là hạ tầng, phải kết nối được bên trong và bên ngoài khu thương mại. Dù hàng rào xây dựng là hàng rào cứng, hàng hóa đi qua Khu Thương mại tự do phải chịu thuế xuất nhập khẩu nhưng phải đảm bảo sự kết nối. Thứ hai là phải phân cấp trọn gói để Đà Nẵng có thể thực hiện được, ví dụ về tài nguyên hay đất mà phải đi xin thì rất khó”, ông Ngân nêu quan điểm.
Ở góc nhìn về chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nói, Dự thảo Nghị quyết đã đưa ra 21 chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, đặc biệt trong đó cho phép thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, phát triển các dự án khởi nghiệp sáng tạo, thu hút nhà đầu tư chiến lược gắn với đào tạo, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), phát triển vi mạch bán dẫn, công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa, vật liệu mới, năng lượng sạch,…
Để thực hiện được các cơ chế, chính sách đặc thù như vậy thì không thể thiếu các chính sách nâng cao chất chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức cũng như phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài.
Nhưng, vị đại biểu Quảng Trị nhận xét, trong dự thảo Nghị quyết chưa đề cập đến các giải pháp hoặc chính sách này và trách nhiệm thực hiện mà mới chỉ quy định “Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng của Thành phố”. Điểm này chỉ nói đến quy định mức thu nhập, nhưng chưa đề cập đến chính sách tiền lương, đãi ngộ đối với các nhà khoa học, các chuyên gia, người có tài năng.
Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, dự thảo Nghị quyết nên bổ sung thêm 3 chính sách để bảo đảm tính khả thi trong thực hiện các chính sách đặc thù của Nghị quyết. Gồm, cơ chế, chính sách xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCCVC, trọng dụng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
