“UBCK ủng hộ phát hành dưới mệnh giá”

Năm 2012, hoạt động phát hành huy động vốn của DN gặp rất nhiều khó khăn. Hai vướng mắc chính là giá cổ phiếu giảm dưới mệnh giá khiến phát hành bằng mệnh giá không thể thực hiện và quy định phải nắm giữ 1 năm mới được chuyển nhượng đối với NĐT mua cổ phiếu phát hành riêng lẻ. ĐTCK đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK).

Quan điểm của UBCK về việc phát hành dưới mệnh giá là gì, thưa ông?

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, TTCK sụt giảm…, thì việc tiếp cận vốn của các DN trở nên khó khăn hơn. Chủ trương hiện nay của Ban lãnh đạo UBCK là ủng hộ gỡ khó cho DN trong việc huy động vốn. Đối với vấn đề phát hành dưới mệnh giá, về căn bản, Nghị quyết ĐHCĐ của DN đã được các cổ đông thông qua phương án phát hành, có phương án sử dụng vốn được cổ đông thông qua, bản thân DN thấy cần thiết phải huy động vốn để tiếp tục vượt qua khó khăn…, thì khi đó, phát hành dưới mệnh giá là một nhu cầu chính đáng, cần được ủng hộ. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều vướng mắc và vướng mắc pháp lý là rào cản lớn với cả cơ quan quản lý và DN.

Chúng tôi sẽ họp thêm lần nữa, bởi ngay trong Ủy ban, các vụ chức năng cũng có ý kiến rất khác nhau. Chủ trương của lãnh đạo UBCK là ủng hộ, nhưng phải gỡ như thế nào để đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp lý, không có ảnh hưởng không mong muốn. Bởi khi DN phát hành dưới mệnh giá, số tiền thu về không đúng như số tiền đăng ký vốn điều lệ, dẫn đến việc vốn điều lệ “ảo”, sau này có thể sẽ ảnh hưởng đến việc xử lý nợ, đặc biệt đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán phải ghi vốn điều lệ trên giấy phép.

Vậy vướng mắc chủ yếu hiện nay là gì?

Vấn đề đầu tiên là thặng dư vốn cổ phần thì chúng tôi đã báo cáo Bộ Tài chính và Bộ cho ý kiến rồi. Phát hành dưới mệnh giá, thặng dư vốn cổ phần là âm, thì sẽ xử lý bằng các bút toán trong hạch kế toán. Nhưng vấn đề tiếp theo liên quan đến việc tuân thủ Luật Doanh nghiệp, UBCK xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ trả lời theo 2 ý. Thứ nhất là vốn điều lệ được tính theo số cổ phần nhân với mệnh giá. Số cổ phần là số tiền NĐT thực góp, thực trả tiền. Chữ “thực” thanh toán, thanh toán đủ là một vấn đề rất khó trong trường hợp này. Thứ hai là vấn đề này rất mới, trong các văn bản pháp luật chưa có quy định, nên thời gian tới cần nghiên cứu sửa đổi.

Hiện tại, chúng tôi đang ở vị thế khó, bởi UBCK với tư cách là cơ quan thi hành, không phải đơn vị ban hành văn bản pháp luật, nên khả năng gỡ rối về pháp lý của Ủy ban rất hạn chế.

Bây giờ phải gỡ bằng cách, những cái gì khó giải quyết hơn thì tạm gác sang một bên, ví dụ trường hợp phát hành của CTCK, tổ chức kinh doanh chứng khoán. Đối với các CTCP còn lại, trường hợp có thể xử lý trước là DN có thặng dư vốn cổ phần để đảm bảo bù đủ được phần âm thặng dư vốn cổ phần từ phát hành cổ phiếu dưới mệnh giá, để đảm bảo vốn điều lệ không bị “ảo”. Tất nhiên, đây mới là dự định của UBCK, bởi Ủy ban không thể tự quyết tất cả, mà vẫn phải xin ý kiến các bên có liên quan. Chúng tôi đang xin ý kiến của Bộ, gỡ được đối với các trường hợp có thặng dư vốn cổ phần thì cũng giải quyết được rất nhiều rồi.

Đối với phát hành riêng lẻ, các DN vẫn kêu khó tìm đối tác do bị vướng điều kiện ràng buộc 1 năm chuyển nhượng. Liệu UBCK có hướng để thay đổi quy định này?

Thực ra, việc hạn chế chuyển nhượng 1 năm đối với cổ phiếu phát hành riêng lẻ theo thông lệ quốc tế là hướng đến NĐT chiến lược, lâu dài. Tôi cho rằng, Việt Nam không nên bỏ qua điều đó. Giai đoạn này, DN đang khó khăn, họ cần có NĐT chiến lược, bởi NĐT chiến lược thường có cam kết hỗ trợ được lâu dài cho DN, giúp DN ổn định. Nếu là NĐT ngắn hạn, đầu tư để hưởng chênh lệch giá, thì đúng là có thể giải quyết bài toán huy động vốn cho DN trong lúc này, nhưng có thể DN sẽ phải đối mặt với những thách thức khác, ví dụ áp lực tạo điều kiện cho họ rút vốn. Thêm nữa, về vấn đề này, văn bản pháp lý đã ban hành rồi, không dễ sửa đổi trong ngắn hạn.