Theo phản ánh của các thành viên thị trường, một rủi ro đối với quỹ ETF nội địa là đến nay, TTCK Việt Nam chưa có một bộ chỉ số đại diện cho toàn thị trường, theo nghĩa bao gồm các cổ phiếu niêm yết tiêu biểu trên cả hai Sở GDCK.
Vì thiếu tính đại diện như vậy, nên chỉ cần vài cổ phiếu có giá trị vốn hóa lớn nằm trong rổ cổ phiếu tính các chỉ số VN30 hay HNX30 giảm giá, đã tác động không tích cực đến biến động của các quỹ ETF được phát triển dựa trên các chỉ số này. Nếu hạn chế này không sớm được khắc phục, thì không chỉ các quỹ ETF, mà cả các sản phẩm mới được phát triển trong tương lai dựa trên các bộ chỉ số sẽ phải chịu những ảnh hưởng tiêu cực. Nói cách khác, khi các bộ chỉ số không được xây dựng theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế, thì tính hấp dẫn của các chỉ số rất hạn chế đối với các tổ chức đầu tư có nhu cầu cao trong sử dụng các chỉ số để phát triển các sản phẩm mới.
Lãnh đạo một công ty quản lý quỹ chia sẻ, các bộ chỉ số hiện tại của TTCK Việt Nam chưa đại diện được cho toàn thị trường, cho các ngành/nhóm ngành. Các chỉ số này đang phụ thuộc lớn vào sự biến động giá của một vài ngành, thậm chí là vài mã cổ phiếu. Điều này gây nên hệ lụy tiêu cực là đôi khi chỉ vì biến động xấu của vài ngành, vài mã cổ phiếu, mà có thể phản chiếu “méo mó” sức khỏe của nền kinh tế, cũng như toàn thị trường.
Trao đổi với ĐTCK, ông Nguyễn Thành Long, Phó chủ tịch UBCK cho biết, trong định hướng phát triển TTCK thời gian tới, UBCK sẽ tập trung chỉ đạo xây dựng bộ chỉ số đại diện cho toàn TTCK Việt Nam. Việc xây dựng chỉ số này sẽ áp dụng tối đa các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, tránh lặp lại những hạn chế trong phát triển các chỉ số thời gian qua.
Theo đó, các chỉ số được xây dựng và phát triển dựa trên tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng, chứ không phải dựa trên tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Hai tỷ lệ này rất khác nhau. Nếu một chỉ số được tính toán dựa trên tỷ lệ cổ phiếu đang lưu hành, mà không dựa trên tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng, sẽ khiến cho chỉ số đó phản ánh không xác thực diễn biến của thị trường, mà quá phụ thuộc vào biến động của các cổ phiếu có tỷ lệ vốn hóa lớn nằm trong rổ tính toán chỉ số.
Ngoài ra, để khuyến khích các DN phát triển bền vững, phát triển “xanh”, đồng thời đưa TTCK Việt Nam hội nhập sâu hơn với TTCK thế giới, nhất là với các thị trường trong khu vực, ông Long cho biết, UBCK cũng thúc đẩy phát triển các chỉ số xanh theo thông lệ quốc tế. Một số thị trường lân cận Việt Nam như Singapore, Thái Lan… đã phân bảng niêm yết cổ phiếu “xanh”, các bộ chỉ số xanh, để hướng các DN phát triển bền vững hơn, qua đó mang lại nhiều lợi ích hơn cho chính DN, thị trường, cũng như cổ đông.