Dự kiến tỷ giá năm nay chỉ tăng khoảng 1-1,5% so với năm ngoái do quan hệ cung - cầu ngoại tệ tương đối tốt. Ảnh: Đức Thanh
Áp lực tăng không lớn
Các chuyên gia kinh tế nhận định, tác động từ thắt chặt tiền tệ của Fed đến Việt Nam là không nhiều, vì cơ quan quản lý, các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư đều đã lường trước được động thái này.
Theo chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS. Cấn Văn Lực, việc Fed tăng lãi suất sẽ có một số tác động đến Việt Nam, nhưng không quá lớn. Điều này sẽ khiến chi phí vay và trả nợ nước ngoài bằng USD tăng lên, đồng thời tác động một phần tới tỷ giá.
Ngoài ra, động thái tăng lãi suất của Fed có thể tạo nên sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư. Dòng vốn sẽ quay về Mỹ vì lãi suất USD ở đó cao hơn và một phần cũng quay trở lại châu Âu vì mức độ rủi ro ở đó được đánh giá thấp.
Riêng tỷ giá USD/VND năm nay sẽ gặp nhiều áp lực hơn năm ngoái, song theo TS. Lực, tỷ giá vẫn sẽ ở trạng thái tương đối ổn định. Dự kiến, tỷ giá năm nay chỉ tăng khoảng 1-1,5% so với năm ngoái do quan hệ cung - cầu ngoại tệ tương đối tốt.
Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect kỳ vọng, dự trữ ngoại hối của Việt Nam đạt 122,5 tỷ USD vào cuối năm và tỷ giá tăng không quá 2% trong cả năm 2022 do giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng trưởng ổn định và nguồn kiều hối dồi dào đóng góp ổn định vào thị trường ngoại hối.
Các nhà phân tích của Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, áp lực điều hành tỷ giá từ nay đến cuối năm vẫn còn rất lớn, VND sẽ bị mất giá nhưng không quá mạnh như các đồng tiền khác dựa trên một số cơ sở. USD đang neo ở mức cao kỷ lục, lộ trình tăng lãi suất của Fed đã phản ánh phần nhiều vào đợt tăng từ đầu năm đến nay, chỉ số USD sẽ khó giảm mạnh, nhưng cũng khó tăng cao hơn từ vùng hiện tại.
Theo nhận định của VDSC, diễn biến cán cân thương mại và cung - cầu USD trong nước có thể tạo áp lực lên tỷ giá trong một số thời điểm, nhưng NHNN vẫn có khả năng can thiệp để cân bằng lại khi cần thiết. Số liệu của Tổng cục Hải quan cũng cho thấy, cán cân thương mại thâm hụt khoảng 1,7 tỷ USD trong tháng 5/2022 và lũy kế 5 tháng đầu năm thì thặng dư thương mại đạt 632 triệu USD.
Về cơ bản, Nhóm phân tích VDSC cho rằng, cán cân thanh toán của Việt Nam năm 2022 sẽ đối diện với nhiều làn gió “ngược”, bao gồm tình hình giá nguyên liệu và nhập khẩu xăng dầu tăng cao - là yếu tố không khả quan đối với cán cân thương mại. VDSC kỳ vọng, VND chỉ mất giá khoảng 2-2,5% trong năm 2022, cao hơn 1 điểm % so với kỳ vọng đưa ra đầu năm nay.
Nhưng không chủ quan
Mặc dù đánh giá lần tăng lãi suất này của Fed không đáng lo ngại, song giới chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần phải theo dõi sát động thái của Fed từ nay đến cuối năm.
Theo TS. Cấn Văn Lực, nếu Fed tăng lãi suất nhiều lần với cường độ mạnh để kiểm soát lạm phát, thì chắc chắn tỷ giá USD/VND sẽ khó tránh khỏi tác động tâm lý. Bên cạnh đó, USD mạnh có thể gây áp lực lên tỷ giá hối đoái Việt Nam.
Thực tế, USD mạnh kéo tỷ giá USD/VND tăng 1,7% kể từ đầu năm 2022. Tuy nhiên, VND vẫn là một trong những đồng tiền ổn định nhất khu vực. Các chuyên gia phân tích của Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) dự báo, biến động của tỷ giá trong thời gian tới không quá lớn, cả năm dao động quanh mức trên dưới 2%.
Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng, việc Fed tăng lãi suất sẽ khiến USD lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác, trong đó có VND, tạo sức ép lớn hơn lên tỷ giá USD/VND. Áp lực mất giá của nhân dân tệ sẽ giảm dần trong nửa cuối năm 2022 và định hướng điều hành tỷ giá linh hoạt tiếp tục được khẳng định trong cuộc họp mới nhất của Ngân hàng Nhà nước.
Ngân hàng Nhà nước cũng phát đi tín hiệu sẵn sàng ứng phó với áp lực lớn hơn nữa từ những biến động bên ngoài trong thời gian tới. Dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện tương đương 3,1 tháng nhập khẩu. Với việc Fed đẩy nhanh lộ trình tăng lãi suất USD để kiềm chế lạm phát năm nay, các chuyên gia cho rằng, dư địa để Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách tiền tệ ngày một thu hẹp.
Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước sẽ nỗ lực duy trì chính sách tiền tệ phù hợp, chưa vội thắt chặt chính sách ngay để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và ổn định thị trường. Ngân hàng Nhà nước vẫn ưu tiên mục tiêu duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ doanh nghiệp, chỉ số giá tiêu dùng bình quân nửa đầu năm 2022 dự báo ở mức 2,5% và nhu cầu trong nước vẫn yếu, chưa phục hồi hoàn toàn về mức trước đại dịch.
TS. Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Đại học Bristol (Anh) nhận định, so với mức tăng 0,25% của những lần trước, việc Fed tăng thêm 0,75% có thể tác động rõ nét hơn, nhưng vẫn không phải quá lớn đến Việt Nam, vì vay ngoại tệ của Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp FDI. Về tỷ giá, chính sách của Ngân hàng Nhà nước là tiếp tục điều hành linh hoạt, ổn định, song doanh nghiệp cũng phải chủ động thích ứng.
Trong khi lạm phát vẫn ở dưới mục tiêu 4% của NHNN, HSBC Việt Nam dự báo, tình trạng giá năng lượng cao còn kéo dài sẽ tiếp tục đẩy giá cả nói chung lên, nhiều khả năng lạm phát sẽ có lúc vượt qua trần 4% trong nửa sau của năm 2022, nhưng chỉ là tạm thời. Tình hình đó có thể khiến Ngân hàng Nhà nước phải điều chỉnh lãi suất thêm 50 điểm cơ bản trong quý III/2022 trước khi tăng lãi suất 3 lần, mỗi lần 25 điểm cơ bản trong năm 2023.
Tuy nhiên, HSBC đánh giá, Ngân hàng Nhà nước cũng theo kịp tiến độ bình thường hóa chính sách tiền tệ. Nhờ xuất khẩu ấn tượng và tiêu dùng cá nhân phục hồi, Việt Nam chắc chắn lấy lại mức tăng trưởng như trước đại dịch.
