Dự án báo động đỏ về tiến độ
Cho đến thời điểm này, mọi nghi vấn đang dồn cả về Dự án Đường sắt đô thị TP. Hà Nội tuyến số 1 (giai đoạn I) - công trình hạ tầng có quy mô vốn lớn nhất ở khu vực phía Bắc nhận vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản.
Đây là dự án do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư, Ban quản lý các dự án đường sắt (RPMU) làm đại diện chủ đầu tư. Cần phải nói thêm rằng, Japan Transportation Consultant, Inc (JTC) - nhà thầu vừa thừa nhận đã trao khoảng 0,8 triệu USD (khoảng 16 tỷ đồng) cho một quan chức cao cấp của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam sau khi giành được hợp đồng tư vấn Dự án Đường sắt đô thị tuyến số 1,TP. Hà Nội là một tên tuổi có uy tín trong lĩnh vực tư vấn thiết kế công trình đường sắt tại Nhật Bản.
Theo thông tin từ Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT), Dự án Đường sắt đô thị TP. Hà Nội tuyến số 1 (giai đoạn I) có quy mô xây dựng mới đường sắt đôi trên cao điện khí hóa đoạn Giáp Bát - Gia Lâm với chiều dài 15,36 km và khu Tổ hợp Ga Ngọc Hồi dài 3,85 km, có tổng mức đầu tư 19.460 tỷ đồng (13.972 tỷ đồng vay JICA, còn lại là vốn đối ứng), dự kiến thực hiện trong thời gian 2008 - 2017.
Tại dự án này, JTC tham gia với tư cách là nhà thầu chính trong liên danh các công ty tư vấn Việt Nam - Nhật Bản gồm JARTS, JRC, JEC, KOKEN và các công ty tư vấn Việt Nam gồm Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng GTVT (TRICCO), TEDI và TEDI-South, viết tắt là liên danh JKT sau khi vượt qua cuộc đấu thầu cạnh tranh được tổ chức vào tháng 4/2008.
Sau khi đánh giá các hồ sơ dự thầu, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam trao hợp đồng tư vấn thiết kế cho liên danh JKT với giá trúng thầu 2,9 tỷ yên (517,59 tỷ đồng) và 320,58 tỷ đồng. RPMU và liên danh tư vấn đã ký hợp đồng ngày 9/9/2009, thời gian thực hiện từ ngày 1/10/2009 đến 30/11/2011. Trong quá trình thực hiện dịch vụ tư vấn, do có một số nội dung thay đổi, phát sinh đã dẫn tới việc điều chỉnh tổng giá trị hợp đồng tư vấn sau điều chỉnh là 3,6 tỷ yên (742,4 tỷ đồng đồng) và 236 tỷ đồng đồng, thời gian thực hiện kéo dài thêm 11 tháng đến ngày 31/10/2012.
Cần phải nói thêm rằng, hiện cả Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và Bộ GTVT đang xếp Dự án vào loại báo động đỏ về tiến độ khi đã vỡ hầu hết các mốc tiến độ quan trọng, trong đó có việc khởi công Tổ hợp Ga Ngọc Hồi (kế hoạch là cuối tháng 12/2012).
Ảnh hưởng xấu đến các dự án ODA Nhật Bản
Đây là khẳng định của Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Hiroshi Fukada về những tác động tiêu cực sau khi nghi án đưa hối lộ được báo chí Nhật Bản phanh phui.
Hiện các cơ quan chức năng của Việt Nam, trong đó có cơ quan chủ quản của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã ráo riết vào cuộc ngay sau khi nhận được thông tin từ các cơ quan báo chí trong và ngoài nước. Cùng với việc thành lập tổ điều tra đặc biệt, tối ngày hôm qua (25/3), Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông đã trực tiếp sang Nhật để tiếp cận các nguồn thông tin về nghi án nhận hối lộ.
Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông sẽ làm việc với các cơ quan của Nhật Bản, đối tác và các nguồn tin để làm rõ hơn về vụ việc Công ty JTC đưa hối lộ khoảng 16 tỷ đồng để nhận được phần việc trong dự án ODA đường sắt đô thị, trong đó mục tiêu ưu tiên của chuyến công tác đặc biệt này là có được danh sách các cán bộ đã nhận tiền của nhà thầu Nhật Bản.
Mặc dù đến thời điểm này, tất cả các cán bộ lãnh đạo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã và đang liên quan trực tiếp tới Dự án đều phủ nhận cáo buộc nhận “lại quả”, nhưng đến tính đến ngày 25/3, đã có 4 cán bộ lãnh đạo thuộc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và Cục Đường sắt Việt Nam đã bị tạm dừng chức vụ, gồm 2 phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam; 2 giám đốc đương nhiệm và tiền nhiệm của Ban quản lý các dự án đường sắt để viết tường trình.
“Bộ GTVT sẽ khẩn trương kiểm tra, làm rõ những vấn đề báo chí nêu và xử lý nghiêm khắc những vi phạm, bất kể người đó là ai. Điều này sẽ góp phần củng cố thêm mối hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa Việt Nam và Nhật Bản hiện nay. Đồng thời cũng khẳng định quyết tâm của Bộ thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước và yêu cầu của nhân dân về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cam kết.
Bộ GTVT đã tạm dừng giải ngân dự án mà JTC đang thực hiện và hoãn ký hợp đồng gói thầu tiếp theo với nhà thầu tư vấn này.
