Ông Phan Văn Vượng, Phó Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam thông tin về kết quả kiểm tra, giám sát tại Hội nghị (Ảnh Quang Vinh)
Ngày 15/4, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến rút kinh nghiệm sau kiểm tra, giám sát (đợt 1) bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Tại Hội ông Phan Văn Vượng, Phó Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã thông tin về kết quả kiểm tra, giám sát đợt 1 vừa qua.
Ông Vượng cho biết, trong đợt này, nội dung giám sát tập trung vào việc quán triệt, triển khai các văn bản chỉ đạo công tác bầu cử; việc thành lập và hoạt động của các tổ chức phụ trách bầu cử; việc thực hiện các quy định về hiệp thương giới thiệu người ứng cử ĐBQH, HĐND.
Việc lập, tiếp nhận, chuyển giao hồ sơ ứng cử; việc tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý, phân loại, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác bầu cử; công tác tuyên truyền về bầu cử; kết quả kiểm tra, giám sát bầu cử cũng là những vấn đề được kiểm tra, giám sát lần này.
Kết quả cho thấy, bên cạnh nhiều mặt tích cực, các đoàn cũng ghi nhận một số hạn chế, vướng mắc, trong đó có tình trạng một số văn bản hướng dẫn về công tác bầu cử của trung ương xuống tới địa phương chậm. Một số tỉnh phát triển, có nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiệp, nhà máy sản xuất; dân nhập cư, người lao động và công nhân đông… gây khó khăn cho việc rà soát lập danh sách cử tri.
Dự kiến, đợt giám sát thứ hai sẽ diễn ra từ ngày 20/4 - 22/5/2021 với việc triển khai 5 đoàn giám sát công tác bầu cử tại 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Theo quy định của pháp luật về bầu cử, các tổ chức phụ trách bầu cử, cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trong cuộc bầu cử, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp tiến hành giám sát cuộc bầu cử thông qua việc tham gia các tổ chức bầu cử, việc tổ chức hội nghị hiệp thương giới thiệu người ứng cử, tổ chức các hội nghị cử tri nơi công tác, nơi cư trú, tổ chức vận động bầu cử để người ứng cử tiếp xúc cử tri, tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo và giám sát trực tiếp tại tổ bầu cử trong ngày bầu cử (23-5-2021).
Hoạt động kiểm tra, giám sát việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử được thực hiện từ thời điểm bắt đầu tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri, vận động bầu cử (ngày 20/3/2021) đến ngày 13/4/2021. Giám sát việc lập, niêm yết danh sách cử tri sẽ thực hiện từ sau vòng hiệp thương lần 3 tới ngày bầu cử, 23-5-2021; việc lập, niêm yết danh sách người ứng cử được thực hiện trong khoảng thời gian từ 23/4 đến 13/5, trước khi bước vào ngày bầu cử chính thức. Các nội dung được tập trung kiểm tra, giám sát là thời gian công bố, lập, niêm yết danh sách, đảm bảo danh sách chính thức những người ứng cử được niêm yết là người đủ tiêu chuẩn ứng cử sau hội nghị hiệp thương lần 3.
Cơ quan giám sát cũng xem xét việc đảm bảo về số dư người ứng cử, đảm bảo việc xử lý, xóa tên người ứng cử trong thời gian Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban Bầu cử các cấp chưa công bố danh sách mà người ứng cử bị khởi tố bị can, bị bắt, giữ vì phạm tội quả tang, bị mất năng lực hành vi dân sự, chết hoặc vi phạm nghiêm trọng pháp luật về bầu cử. Việc giám sát đảm bảo đến thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, người có tên trong danh sách chính thức những người ứng cử đã được công bố mà rơi vào những trường hợp nêu trên phải bị xóa tên.
Mặt trận Tổ quốc cũng sẽ tập trung kiểm tra, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về người ứng cử, lập danh sách người ứng cử của cơ quan có thẩm quyền.
Hoạt động kiểm tra, giám sát việc tuyên tuyền, vận động bầu cử thực hiện từ khi triển khai, tổ chức bầu cử đến khi kết thúc cuộc bầu cử, nhắm tới việc đảm bảo đúng nguyên tắc, thời gian, hình thức vận động bầu cử cho người ứng cử, trách nhiệm của người ứng cử, những hành vi bị cấm trong vận động bầu cử.
Kiểm tra việc vận động bầu cử thông qua hội nghị tiếp xúc cử tri, qua phương tiện thông tin đại chúng thực hiện từ ngày 29/4 đến 7h sáng ngày 22/5, để đảm bảo công bằng về số lượng các hội nghị tiếp xúc cử tri, công bằng về số lượng các lần trả lời phỏng vấn, đăng tải chương trình hành động giữa những người ứng cử.
Giám sát trình tự bỏ phiếu, việc kiểm phiếu thực hiện từ 5h sáng tới 21h đêm ngày bầu cử, tập trung vào thời điểm bắt đầu và kết thúc bỏ phiếu, việc chấp hành nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín, đảm bảo không có trường hợp bỏ phiếu hộ, việc niêm phong hòm phiếu và kiểm phiếu để bảo bảo quy định về chứng kiến việc kiểm phiếu và khiếu nại về việc kiểm phiếu, ghi biên bản kiểm phiếu…
Sau cùng, hoạt động kiểm tra, giám sát sát việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử, cơ quan giám sát hướng dẫn thực hiện việc này kéo dài từ ngày 17/2 tới 30/6/2021.
