Kết quả biểu quyết thông qua toàn bộ Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).
Vẫn đảm bảo bình đẳng
Một trong những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thảo luận là sửa đổi khái niệm doanh nghiệp nhà nước.
Báo cáo giải trình trước khi đại biểu bấm nút, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến đại biểu cho rằng, khái niệm doanh nghiệp nhà nước như tại dự thảo Luật (doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) là chưa phù hợp (Luật hiện hành quy định tỷ lệ này là 100% - PV). Khái niệm doanh nghiệp nhà nước đã thay đổi liên tục, không bảo đảm tính nhất quán, tác động đến cách thức quản lý của các doanh nghiệp, tạo ra sự khác biệt trong cách thức quản lý với các doanh nghiệp khác.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định doanh nghiệp nhà nước gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết như dự thảo Luật nhằm thể chế hóa chủ trương về tỷ lệ cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước theo Nghị quyết số 12-NQ/TW.
Ông Thanh cho biết, Dự thảo Luật đã sửa đổi khái niệm doanh nghiệp nhà nước theo nguyên tắc phân chia các loại doanh nghiệp có sở hữu nhà nước theo mức độ sở hữu khác nhau, mỗi loại hình doanh nghiệp có quy định về tổ chức quản trị phù hợp để nâng cao hiệu lực quản trị, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác.
Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo việc rà soát các luật có liên quan về doanh nghiệp nhà nước để bảo đảm đồng bộ trong hệ thống pháp luật, có hiệu lực thi hành cùng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).
Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ quy định như dự thảo Luật đã được hoàn thiện, chỉnh lý trình Quốc hội thông qua.
Theo đó, điều 88 quy định:
1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, bao gồm:
a) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;
b) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, trừ doanh nghiệp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.
Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh cũng phản ánh, có ý kiến cho rằng, cổ phần chi phối là phải quyết định được những vấn đề trọng yếu của doanh nghiệp. Do đó, đề nghị doanh nghiệp nhà nước phải có cổ phần chi phối của Nhà nước đạt 65% thì mới là doanh nghiệp nhà nước.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì nội hàm “bảo đảm Nhà nước nắm giữ phần vốn góp hoặc cổ phần chi phối” tại khái niệm doanh nghiệp nhà nước bám sát quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 12. Quy định này nhằm mục đích kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả hơn việc sử dụng vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp nhà nước. Việc nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ đã bảo đảm quyền chi phối trực tiếp việc ra các quyết định thông thường (chỉ yêu cầu tỷ lệ trên 50%) và chi phối gián tiếp (phủ quyết) việc ra một số các quyết định khác (yêu cầu tỷ lệ 65%) của doanh nghiệp đó. Đồng thời, tỷ lệ này cũng phù hợp với với các cam kết, thông lệ quốc tế .
Kết quả biểu quyết riêng về điều 88 có 5 vị không biểu quyết, 16 vị không tán thành và 439 vị đồng ý.
Bỏ quy định về hộ kinh doanh
Vấn đề khác ý kiến trái chiều đến phiên thảo luận sau cùng là có nên quy định hộ kinh doanh tại luật này hay không.
Như Đầu tư online đã thông tin, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội, kết quả có 258/433 chọn phương án xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh.
Trên cơ sở đa số ý kiến đại biểu , Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu theo hướng bỏ quy định tại Chương VIIa về hộ kinh doanh; bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp (Điều 199a). Đồng thời, để bảo đảm tính liên tục cho đến khi ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh, cần thiết giao Chính phủ hướng dẫn đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh (khoản 4 Điều 217 quy định về điều khoản thi hành), Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh trình bày.
Vẫn liên quan đến những nội dung còn có ý kiến khác nhau khi thảo luận tại kỳ họp này, Chủ nhiệm Thanh cho biết, sau khi xin ý kiến đại biểu, dự thảo luật không quy định thủ tục thông báo mẫu dấu với Cơ quan đăng ký kinh doanh.
Dự thảo luật trình Quốc hội thông qua cũng giữ quy định tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông phổ thông là 5%, bãi bỏ quy định về thời gian sở hữu “ít nhất 6 tháng liên tục” nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của các cổ đông.
Liên quan đến chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty đại chúng, sau nhiều tranh luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật quy định đối tượng được mua và chuyển nhượng trái phiếu chỉ giới hạn cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cần thiết, phù hợp với Luật Chứng khoán và thông lệ phổ biến.
Theo điều khoản chuyển tiếp, các công ty không có cổ phần hoặc phần vốn góp do Nhà nước nắm giữ thực hiện góp vốn, mua cổ phần trước ngày 01 tháng 7 năm 2015 không phải thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 195 của Luật này nhưng không được tăng tỷ lệ sở hữu chéo.
Khoản 2 điều 195 quy định: . Công ty con không được đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ. Các công ty con của cùng một công ty mẹ không được đồng thời cùng góp vốn, mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.
