TTCK Lào: Cửa hẹp với NĐT nhỏ Việt Nam

>> Đầu tư sang TTCK Lào: Cạm bẫy thanh khoản

Phiên giao dịch ngày 21/1 đánh dấu sự tiếp tục thăng hoa của LSX Composite Index khi chỉ số chứng khoán Lào tăng phiên thứ 7 liên tiếp, đóng cửa ở mức 1.329,99 điểm. Hiện TTCK Lào vẫn chỉ có hai cổ phiếu BCEL (Ngân hàng Ngoại thương) và EDL-Gen (Công ty phát điện EDL) niêm yết. So với giá tham chiếu ngày đầu, hai mã này đã tăng 109% và 41%. Đây là những con số đầy cám dỗ với một bộ phận NĐT Việt Nam, tuy nhiên, con đường tới chứng khoán Lào không hề bằng phẳng…

A là một NĐT ở quận 12, TP. HCM. Anh tiết lộ rằng, đã manh nha ý định đầu tư sang TTCK các nước láng giềng từ cách đây gần 3 năm. Bởi vậy, ngay khi các phương tiện thông tin đại chúng trong nước loan báo TTCK Lào sắp hoạt động, A nung nấu quyết tâm tham gia. Dù chưa một lần đặt chân đến xứ sở Triệu Voi, nhưng anh mường tượng TTCK Lào chắc chắn cũng sẽ giống TTCK Việt Nam cách đây 10 năm qua lời kể của NĐT nọ: ai mua gì cũng thắng, giá cổ phiếu chỉ có lên và lên; chỉ số chứng khoán có thể tăng gấp 4-5 lần và giá các chứng khoán tăng 7-8 lần là… chuyện nhỏ.

Tuy nhiên, sự hồ hởi của A đã gặp trở ngại. Thông tin về TTCK Lào rất hạn chế! Tới lui một hồi anh cũng chỉ thấy trên Báo ĐTCK và trang vietstock.vn có một số thông tin. Thậm chí, sát tới ngày TTCK Lào sắp mở cửa, A còn chưa hình dung được mình cần làm gì để có thể tiếp cận với "miền đất hứa". Rồi anh cũng đã đọc được thông tin của một số tổ chức trong nước hướng dẫn về thủ tục. Nhưng nắm sơ sơ các thủ tục, anh lại không biết tìm tổ chức trung gian nào có thể trợ giúp việc mở tài khoản, chuyển tiền tư vấn. Chẳng nhẽ phải sang tận nơi, lạ nước lạ cái? Cái khó ló cái khôn, anh chợt nghĩ đến việc tìm đến sự tư vấn của chính đầu mối cung cấp thông tin.

Lý do giống A, nhưng NĐT Tân Tiến ở sàn chứng khoán ACBS (Lê Ngô Cát, TP. HCM) tìm đến chứng khoán Lào còn bởi "hội chứng" chán thị trường trong nước: đã 13 tháng sau khi cơ quan quản lý hứa hẹn nhưng vẫn chưa thấy triển vọng giao dịch T+2 "sủi tăm"; năm 2010, cổ phiếu trong nước bị "đội lái" thao túng; DN trong nước đã và tiếp tục đua nhau phát hành… Tuy nhiên, cũng như NĐT A, khi bắt tay vào "hành trình" tới chứng khoán Lào, Tân Tiến mới thấy mọi chuyện không hề dễ dàng như anh tưởng. Ngoài chuyện thông tin hạn chế, có một số tổ chức trong nước đang chấp nhận mở giúp NĐT trong nước tài khoản tại TTCK Lào, nhưng chi phí lên gần 5 triệu đồng/TK. Chưa hết, một số đơn vị trung gian chỉ chấp nhận chuyển tiền khi NĐT nộp vào tài khoản ít nhất 1 tỷ đồng. Đến đây thì lửa nhiệt tình của NĐT A giảm hẳn, dù đang nuôi mộng xứ người. Vốn liếng của anh tại TTCK nội địa cũng chưa đến 1 tỷ đồng.

Giải thích về nỗi niềm này của nhiều NĐT, đại diện của một trong các tổ chức trung gian phân trần rằng, họ phải thu chi phí mở tài khoản vì toàn bộ hồ sơ phải phát chuyển xuyên quốc gia cho CTCK LaneXang (LSX- CTCK liên doanh do CTCK Sacombank góp 50,5% vốn). Tại Vientiane, đối tác giúp NĐT đăng ký ID với Sở Giao dịch chứng khoán Lào (LSX), mở tài khoản ngân hàng, mở tài khoản giao dịch chứng khoán…  sau đó, gửi trả hồ sơ cho NĐT Việt Nam. Còn con số 1 tỷ đồng tối thiểu được giải thích là do chi phí chuyển tiền khá cao, có thể lên tới 1% giá trị/lần nên với NĐT có số vốn quá nhỏ, đơn vị trung gian sẽ khó hỗ trợ, tư vấn. Về lâu dài, các định mức này sẽ giảm xuống.

Tổ chức trung gian này cho biết thêm, hiện tại mới có khoảng vài chục tài khoản NĐT Việt Nam đã mở và hầu hết là các NĐT lớn. Dù vậy, NĐT Việt Nam quan tâm tới chứng khoán Lào vẫn nên có sẵn 1 tài khoản phục vụ cho các đợt IPO sắp tới. NĐT có thể sang Vientiane để tham gia đấu giá trực tiếp. Lý do thuyết phục nhất là cổ phiếu BCEL đã tăng gấp đôi so với giá trung bình IPO cách đây 1 tháng!

Sau vồn vã ban đầu, giờ đây, niềm hưng phấn của một số NĐT trong nước đã hạ nhiệt khi nhìn sâu hơn vào TTCK Lào. Các NĐT lớn thâm nhập thị trường Lào sẽ đối mặt với thách thức thanh khoản, còn các NĐT nhỏ phải cân nhắc tới hiệu quả đầu tư. Không phủ nhận cơ hội tại một thị trường mới mở như Lào, nhưng giới phân tích trong nước đánh giá TTCK Lào có nhiều rủi ro như: rào cản về thông tin, phương thức giao dịch thủ công… Thêm các quy định của các tổ chức trung gian, TTCK Lào không dễ thâm nhập với các NĐT cá nhân vốn nhỏ.

TTCK Lào có khá nhiều phí giao dịch so với TTCK Việt Nam