Tháng 5 ghi nhận lượng vốn đầu tư điều chỉnh, tăng thêm lớn nhất trong các tháng đầu năm 2024. Ảnh: Đức Thanh
Nhà đầu tư nào đang giữ “ngôi vương”?
Thu hút đầu tư nước ngoài tiếp tục xu hướng tích cực, mà một trong số đó là, trong tháng 5/2024, vốn đầu tư mới và vốn tăng thêm gần tương đương nhau. Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tháng 5/2024 ghi nhận lượng vốn đầu tư điều chỉnh, tăng thêm lớn nhất trong các tháng đầu năm 2024, gấp 2,8 lần tháng 4, tăng 72% so với tháng 3, gấp 4,1 lần tháng 2 và gấp hơn 3,6 lần tháng 1/2024.
“Tổng vốn đầu tư điều chỉnh trong 5 tháng đầu năm tuy vẫn giảm so với cùng kỳ năm 2023, song mức giảm đã được cải thiện dần, tăng 16,9 điểm phần trăm so với 4 tháng năm 2024. Tính chung 5 tháng, vốn đầu tư điều chỉnh chỉ giảm 8,7%, thấp hơn mức giảm 25,6% trong 4 tháng, 22,6% trong 3 tháng”, ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài cho biết.
Sự tăng tốc của vốn điều chỉnh trong tháng 5/2024 đã góp phần quan trọng đưa tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký trong 5 tháng lên hơn 11,07 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2023. Trong số này, có 7,94 tỷ USD của 1.227 dự án mới, tăng 50,8% về số vốn và tăng 27,5% về số dự án so với cùng kỳ năm trước. Phần còn lại bao gồm 2,08 tỷ USD vốn điều chỉnh, giảm 8,7% so với cùng kỳ; và 1,05 tỷ USD vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần, giảm 68,2% so với cùng kỳ năm trước.
Đây là con số được ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cho là “khá tích cực”, cho thấy Việt Nam vẫn nhận được sự đánh giá cao của các nhà đầu tư quốc tế. Tuy vậy, theo ông Toàn, con số này chưa cho thấy “bước nhảy vọt”, nhất là sau khi các nhà đầu tư Mỹ, châu Âu… bày tỏ mối quan tâm tới việc đầu tư các dự án bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.
Số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy, 5 tháng đầu năm, các nhà đầu tư Mỹ mới đăng ký đầu tư vào Việt Nam hơn 90 triệu USD, một con số rất khiêm tốn. “Các đối tác đầu tư lớn nhất trong 5 tháng đầu năm đều là các đối tác truyền thống của Việt Nam và đến từ châu Á”, ông Đỗ Nhất Hoàng nhận xét.
Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, 5 tháng qua, Singapore giữ “ngôi vương” trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư lớn nhất vào Việt Nam, với gần 3,25 tỷ USD, chiếm 29,3% tổng vốn đầu tư, tăng 28,2% so với cùng kỳ năm 2023. Tiếp sau đó là Hồng Kông, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Riêng 5 đối tác này đã chiếm tới 73% số dự án đầu tư mới và 73,5% tổng vốn đầu tư đăng ký của cả nước.
Điều đáng chú ý là, tuy Singapore dẫn đầu về số vốn đăng ký, nhưng xét theo số dự án đầu tư mới, thì Trung Quốc mới là đối tác dẫn đầu (chiếm 28,3%); còn Hàn Quốc dẫn đầu về số lượt điều chỉnh vốn (chiếm 24,1%) và góp vốn, mua cổ phần (chiếm 26,3%).
 |
| Trung Quốc là đối tác chiếm trên 28% số dự án có vốn đầu tư nước ngoài mới vào Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2024. |
Trung Quốc tăng tốc đầu tư vào Việt Nam
Trong xu hướng chung của dòng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, một điểm không thể không nhắc tới là việc các nhà đầu tư Trung Quốc thời gian gần đây đã tăng tốc đầu tư vào Việt Nam. Xu hướng này có lẽ mạnh hơn rất nhiều từ năm ngoái, sau khi Trung Quốc bãi bỏ chính sách Zero Covid.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh về xu hướng tăng tốc đầu tư vào Việt Nam của các nhà đầu tư Trung Quốc. Theo đó, điều tích cực là cùng với việc tăng tốc đầu tư vào Việt Nam, đã xuất hiện nhiều tập đoàn có quy mô quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ, điện - điện tử, chế biến, chế tạo, hạ tầng cơ sở, năng lượng tái tạo, xe điện… đăng ký đầu tư vào Việt Nam.
Có lẽ, những dự án mà Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng muốn nhắc đến chính là các dự án hàng trăm triệu USD, thậm chí lên tới cả tỷ USD của Goertek, BYD, rồi các dự án lốp xe Radian, sản xuất sợi Brotex…
Năm 2023, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đăng ký đầu tư vào Việt Nam tới 4,47 tỷ USD, tăng 77,6% so với năm 2022. Ngoài ra, 707 dự án mới, 179 dự án điều chỉnh vốn và 412 lượt góp vốn, mua cổ phần đã được các nhà đầu tư Trung Quốc đăng ký vào Việt Nam.
Trong khi đó, 5 tháng đầu năm nay, con số là 347 dự án mới, 55 lượt dự án điều chỉnh vốn và 172 lượt góp vốn, mua cổ phần, với tổng vốn đăng ký 1,126 tỷ USD, đứng vị trí thứ 4 trong các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư lớn vào Việt Nam.
Trong Báo cáo xếp hạng Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) 2023, Ban biên tập đã dành một phần riêng để nói về xu hướng đầu tư của các nhà đầu tư Trung Quốc. Cụ thể, kể từ năm 2019, trong bối cảnh quan hệ thương mại giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ trở nên căng thẳng và tốc độ phát triển kinh tế Trung Quốc chậm lại, các nhà đầu tư Trung Quốc bắt đầu tìm kiếm cơ hội tại Việt Nam. Theo đó, dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh từ 2,92 tỷ USD năm 2021 lên 4,47 tỷ USD trong năm 2023.
Tuy vậy, theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, kiêm Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), làn sóng đầu tư từ Trung Quốc cũng làm dấy lên lo ngại về chất lượng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, cũng như tác động của nó đối với các tiêu chuẩn về môi trường và năng lượng của Việt Nam. Nguy cơ các nhà đầu tư Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam để lẩn tránh xuất xứ hàng hóa cũng là điều được nhắc tới lâu nay.
Mặc dù vậy, Chính phủ Việt Nam vẫn rất khuyến khích và mong muốn các nhà đầu tư Trung Quốc tăng cường đầu tư vào Việt Nam. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, với mục tiêu thu hút đầu tư có chọn lọc, tạo sự kết nối lan tỏa giữa khu vực đầu tư nước ngoài và khu vực kinh tế trong nước, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, Việt Nam hoan nghênh các nhà đầu tư Trung Quốc đầu tư vào các lĩnh vực, như công nghệ cao, năng lượng tái tạo, công nghiệp phụ trợ, linh kiện điện tử, ô tô điện, pin điện, cơ sở hạ tầng thiết yếu, hình thành trung tâm tài chính quốc tế, tài chính xanh, đô thị thông minh, khu công nghiệp sinh thái, khu thương mại tự do...
“Đây là những ngành, lĩnh vực mà Trung Quốc có kinh nghiệm và thế mạnh, Việt Nam có nhu cầu và tiềm năng phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói và bày tỏ mong muốn rằng, các nhà đầu tư Trung Quốc quan tâm, tăng cường hợp tác, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, đưa các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị hàng hóa toàn cầu.
