Ngay sau khi thuế quan đối với Trung Quốc do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt có hiệu lực vào thứ Ba (4/2), Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết, sẽ áp thuế 15% đối với than đá và LNG nhập khẩu từ Mỹ và 10% đối với dầu thô cũng như thiết bị nông nghiệp cùng một số loại ô tô của Mỹ bắt đầu từ ngày 10/2.
Dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) cho thấy, lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ đã giảm 52% xuống còn khoảng 230.540 thùng/ngày trong 11 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm trước.
Trong cả năm ngoái, lượng nhập khẩu của Mỹ chiếm 1,7% lượng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc, trị giá khoảng 6 tỷ USD, giảm so với mức 2,5% vào năm 2023.
Tuy nhiên, dữ liệu hải quan cho thấy lượng nhập khẩu LNG từ Mỹ của Trung Quốc đã tăng lên, tổng cộng là 4,16 triệu tấn với giá trị 2,41 tỷ USD vào năm ngoái, gần gấp đôi khối lượng năm 2018 và chiếm khoảng 5,4% lượng nhập khẩu của Trung Quốc.
Nhà phân tích Alex Siow của ICIS cho biết, LNG của Mỹ được nhập khẩu thông qua các hợp đồng dài hạn có thể vẫn mang tính tiết kiệm đối với người mua Trung Quốc so với giá giao ngay, ngay cả khi có thuế quan, nhưng họ có khả năng sẽ tránh mua hàng giao ngay của Mỹ.
"Các công ty Trung Quốc có thể sẽ săn lùng các nguồn hàng giao ngay khác, chẳng hạn như các nguồn từ châu Á…Tuy nhiên, có thể không dễ để tìm thấy, vì thị trường LNG trong năm 2025 vẫn là một thị trường thắt chặt", ông cho biết.
Thuế quan cũng sẽ tác động đến các nhà nhập khẩu Trung Quốc đang tìm kiếm các thỏa thuận cung cấp dài hạn mới với Mỹ, đặc biệt là các công ty tiện ích.
Mỹ là nước xuất khẩu LNG hàng đầu trên toàn cầu nhưng chỉ là nhà cung cấp lớn thứ 5 cho Trung Quốc. Tuy nhiên, Mỹ vẫn có tham vọng tăng mạnh xuất khẩu LNG trong những năm tới dưới thời chính quyền Tổng thống Trump, và Trung Quốc - nước nhập khẩu nhiên liệu lớn nhất thế giới - được xem là khách hàng tiềm năng nhất.
Nhà phân tích năng lượng Saul Kavonic của MST Marquee cho biết, thuế quan của Trung Quốc sẽ thúc đẩy nhiều khí đốt của Mỹ đến châu Âu và mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất khu vực khác như Úc.
"Tác động tiêu cực đối với LNG của Mỹ từ các mức thuế quan này sẽ chỉ bù đắp một phần cho nhu cầu mạnh mẽ từ những người mua khác muốn mua thêm LNG của Mỹ dưới áp lực từ Tổng thống Trump để cân bằng thâm hụt thương mại", ông cho biết.
Nhà phân tích Mia Geng của FGE cho biết, khi Trung Quốc áp thuế 25% đối với dầu thô của Mỹ trong cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, Trung Quốc đã ngừng mua 300.000-400.000 thùng dầu thô của Mỹ mỗi ngày và chuyển sang các lựa chọn thay thế như nguồn cung từ Tây Phi và châu Á.
"Chúng tôi vẫn đang đánh giá nội bộ nhưng có vẻ như có thể xuất hiện sự tạm dừng trong việc mua trong khi các lựa chọn thay thế dầu nhẹ và ngọt sẽ được tìm kiếm. Điều này ảnh hưởng đến khoảng 100.000 thùng/ngày dòng chảy gần đây của Mỹ, đây không phải là số lượng lớn đối với các nhà máy lọc dầu Trung Quốc", bà cho biết.
Nhà phân tích June Goh của Sparta Commodities cho biết, mức thuế này sẽ khiến dòng dầu thô WTI của Mỹ chảy vào Trung Quốc trở nên đắt đỏ so với các lựa chọn thay thế như dầu CPC của Kazakhstan và dầu Murban của Abu Dhabi.
"Tuy nhiên, xét về tổng thể, điều này sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến giá dầu WTI vì dầu WTI vẫn có thể dễ dàng chảy vào các khu vực khác", ông cho biết.
Trong khi đó, đại diện một công ty kinh doanh dầu thô Trung Quốc cho biết mức thuế này sẽ ảnh hưởng nhiều nhất đến công ty lọc dầu quốc doanh Sinopec, vì đây là bên mua dầu thô lớn nhất của Mỹ. Ông kỳ vọng rằng các nhà nhập khẩu Trung Quốc sẽ tìm kiếm sự miễn trừ từ các nhà chức trách như trước đây, trong khi các công ty lọc dầu dự kiến sẽ tìm kiếm nguồn cung thay thế và tăng nhập khẩu từ Trung Đông.
Đối với than, Trung Quốc không phải là nước nhập khẩu lớn từ Mỹ, nhưng giá trị của các lô hàng than cốc - chủ yếu được sử dụng trong sản xuất thép - đã tăng hơn 30% lên 1,84 tỷ USD vào năm 2024.
