Do đó, có thể lường trước được việc một đại dịch toàn cầu cùng những sai sót, hoặc nhận định cho là sai sót trong quản lý doanh nghiệp sẽ dẫn đến khiếu kiện đối với giám đốc & cán bộ điều hành. Những áp lực này, cùng nhiều nhân tố vĩ mô khác được dự đoán sẽ khiến các công ty bảo hiểm tăng phí bảo hiểm Trách nhiệm Giám đốc & Cán bộ Điều hành (Directors’ & Officers’ Liability – D&O) và siết chặt điều kiện điều khoản bảo hiểm cho rủi ro D&O.
Tuy Việt Nam được đánh giá là thị trường tương đối ít khiếu kiện đòi bồi thường, các giám đốc và cán bộ điều hành không hoàn toàn tránh được kiện tụng trong nước và quốc tế. Vì vậy, ban Giám đốc/Hội đồng quản trị các công ty cần đảm bảo rằng phạm vi bảo hiểm D&O của công ty mình đủ rộng để hỗ trợ tốt nhất cho các giám đốc và cán bộ quản lý khi cần bào chữa đối với các khiếu kiện phát sinh từ các tác động của đại dịch.
Rủi ro trách nhiệm Giám đốc và cán bộ điều hành từ COVID-19
Khi tác động kinh tế của COVID-19 bắt đầu bộc phát thành hậu quả trên toàn thế giới, rủi ro giám đốc và cán bộ điều hành bị khiếu kiện sẽ gia tăng, nội dung khiếu kiện có thể liên quan đến:
- Cáo buộc không quản lý đủ chu toàn các rủi ro đối với công ty như không có kế hoạch nhằm giảm thiểu các tác động của đại dịch; không có các biện pháp bảo vệ nhân viên; không đầu tư vào các giải pháp công nghệ thông tin hoặc các giải pháp phản ứng khẩn cấp thảm họa.
Một ban giám đốc thể hiện được việc họ có kế hoạch duy trì hoạt động kinh doanh chi tiết, đánh giá rủi ro một cách nghiêm túc, cân nhắc tất cả các khía cạnh và từ đó đưa ra quyết định, sẽ có khả năng bào chữa tốt hơn trước tòa kể cả khi kết quả kinh doanh không được như mong đợi.
- Cáo buộc thất bại trong việc điều hành công ty vượt qua khủng hoảng và tối thiểu hóa thiệt hại. Các nhà quản lý đang phải đối phó với những điều kiện cực kỳ thách thức và những vấn đề phức tạp ở quy mô chưa từng thấy trước đây. Kể cả khi đã làm hết sức mình, họ vẫn có thể phạm phải những sai sót không cố ý.
Tòa án có thể sẽ nhân nhượng cho những nhà điều hành chứng minh được rằng họ đã thực hiện theo chỉ đạo của chính phủ hoặc tư vấn từ chuyên gia, và đã hành động hợp lý, tương ứng với những thông tin cập nhật cũng như với những nguồn lực họ có tại thời điểm đó.
- Mất khả năng thanh toán, đặc biệt với các công ty đã ở trong tình trạng tài chính suy yếu từ trước đại dịch, việc mất khả năng thanh toán vốn luôn là nguồn gốc phổ biến của các khiếu kiện D&O trên thế giới.
- Nghĩa vụ khai báo thông tin, cụ thể là trường hợp thông báo về vi-rút và hậu quả có thể có của vi-rút đối với công ty vi phạm luật chứng khoán và gây ảnh hưởng tới cổ đông. Giới truyền thông Hoa Kỳ đã đưa tin về vụ khiếu kiện chứng khoán đầu tiên liên quan đến vấn đề công bố thông tin về COVID-19 của các công ty. Chúng tôi cho rằng các nhà đầu tư khắp nơi sẽ càng lúc càng để tâm tới những thông tin này hơn.
Bảo hiểm trách nhiệm giám đốc và cán bộ Điều hành
Dù việc bị kiện không đồng nghĩa với việc các giám đốc và cán bộ điều hành sẽ phải chịu trách nhiệm, họ cần được bảo hiểm và/hoặc được công ty bồi hoàn cho những chi phí bào chữa để bảo vệ bản thân tốt nhất trước rủi ro khiếu kiện có thể có.
Đơn bảo hiểm D&O chi trả cho các chi phí mà công ty có nghĩa vụ bồi hoàn này. Quan trọng hơn, cá nhân người điều hành cũng sẽ được đơn bảo hiểm bồi thường trong trường hợp công ty không thể hoàn trả cho họ các chi phí này do vấn đề tài chính hoặc pháp lý.
Trong các báo cáo gần đây, công ty tư vấn rủi ro Aon đã nhận định xu hướng phí bảo hiểm D&O gia tăng trong Quý 1 năm 2020 – ở thị trường toàn cầu, Aon ước lượng mức tăng phí trung bình là 26.2% đối với các đơn bảo hiểm gốc tái tục với cùng hạn mức bảo hiểm và miễn thường đang áp dụng.
Tỷ lệ phí bảo hiểm cũng tăng hơn 10% đối với các công ty thuộc tất cả các ngành trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Ở thị trường Việt Nam, mức tăng này là 10% (trong vài trường hợp lên tới 20%).
Để chuẩn bị cho những biến động kinh tế sắp xảy ra, giám đốc, cán bộ điều hành và các công ty trước tiên cần đảm bảo mình được trang bị bảo hiểm phù hợp, sau đó cùng tư vấn của mình rà soát đơn bảo hiểm D&O hiện có, đặc biệt lưu ý phần loại trừ và giới hạn bồi thường của đơn bảo hiểm, với một số vấn đề cần lưu ý như sau:
- Các công ty bảo hiểm có thể tìm cách áp dụng điều khoản loại trừ mất khả năng thanh toán đối với các công ty đang gặp khó khăn về tài chính; nếu không thể tránh được điều khoản này, phạm vi loại trừ cần được cân nhắc kỹ.
- Đơn bảo hiểm D&O thường bao gồm loại trừ thương tật thân thể nhằm giới hạn phạm vi bảo hiểm đối với các khiếu kiện liên quan đến thương tật thân thể, đau ốm, bệnh tật hoặc tử vong. Mặc dù công ty bảo hiểm có thể sẽ không dựa vào loại trừ này khi xem xét những vụ bồi thường D&O trong hoàn cảnh hiện tại, nhưng trong điều kiện bình thường, điều khoản này thường nhằm loại trừ các khiếu kiện thuộc phạm vi của bảo hiểm trách nhiệm chung.
Vì thế các công ty cần kiểm tra xem phạm vi loại trừ này rộng hay hẹp, và liệu điều khoản này có mở rộng bảo hiểm cho các tình huống cụ thể nào không. Như thường lệ, kết quả bồi thường sẽ phụ thuộc vào các sự kiện, hoàn cảnh cụ thể và quy tắc bảo hiểm áp dụng.
- Nếu đơn bảo hiểm D&O có loại trừ ô nhiễm thì điều khoản này cũng cần được xem xét cẩn thận để xác định xem phạm vi loại trừ đó có bao gồm vi-rút/ mầm bệnh hay không, vì những loại trừ này thường có phạm vi áp dụng rộng ngoài mong đợi.
Trong tương lai, không thể bỏ qua khả năng sẽ có loại trừ COVID-19, hoặc loại trừ nhắm vào các rủi ro liên quan đến COVID-19 như không mua được bảo hiểm, mất khả năng thanh toán hoặc thậm chí là loại trừ các tình huống bất khả kháng.
Nếu các công ty bảo hiểm tìm cách áp đặt các loại trừ như vậy cho chương trình tái tục bảo hiểm D&O thì các công ty cần rà soát cẩn thận xem có bất kỳ sự kiện nào cần khai báo theo đơn bảo hiểm sắp hết hạn hay không.
COVID-19 đã làm xáo trộn nền kinh tế Châu Á vốn ổn định và đang tăng trưởng. Các công ty và tổ chức đang và sẽ phải trải qua những biến động kinh doanh khó lường trước. Bảo hiểm D&O giúp bảo vệ hiệu quả ban giám đốc/ hội đồng quản trị trước kiện tụng pháp lý phát sinh từ những tác động kinh tế của đại dịch để họ có thể tiếp tục làm việc quan trọng nhất là điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
