Nguyên nhân vụ án kéo dài được xác định do lỗi của đương sự như không thống nhất được định giá tài sản, bị đơn (Công ty Thái Hòa) khiếu nại chậm chạp và cố tình làm phức tạp thủ tục tố tụng.
Xét xử sau 8 năm khởi kiện
Đại diện của Sunprotexim trình bày, năm 1998, giữa nguyên đơn và Công ty Thái Hòa ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh, chế biến cà phê. Hợp đồng có hiệu lực từ năm 1998 – 2012. Thực hiện hợp đồng, Sunprotexim đã đưa khu đất tại Giáp Bát (quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội) có diện tích 916m2 vào liên doanh. Ngoài hợp đồng chính, hai bên cũng thống nhất ký kết phụ lục hợp đồng kèm theo.
Theo nội dung khởi kiện, đến nay hợp đồng liên kết đã hết hạn (quá 4 năm 3 tháng) nhưng Sunprotexim vẫn đề nghị được chấm dứt hợp đồng giữa hai bên. Đồng thời yêu cầu tòa án giải quyết các vấn đề liên quan đến hợp đồng.
Cụ thể, Sunprotexim buộc Công ty Thái Hòa phải thanh toán số tiền lợi nhuận liên doanh từ năm 2008 đến ngày 30/3/2016 là 670,5 triệu đồng. Tiền thuê đất và thuế đất mà Sunprotexim nộp cho Nhà nước là 795,2 triệu đồng. Tổng cộng, Sunprotexim đòi Công ty Thái Hòa phải trả số tiền là hơn 1,4 tỷ đồng.
Đối với tài sản là công trình Công ty Thái Hòa đã xây dựng trái phép trên khu đất, Sunprotexim mong muốn nhận lại sử dụng, trả lại tiền 4,1 tỷ đồng (theo biên bản định giá, chưa trừ khấu hao).
Sunprotexim đưa ra 3 lý do chấm dứt hợp đồng là: hợp đồng liên doanh có thời hạn 14 năm, trong khi hợp đồng thuê đất của Sunprotexim và Nhà nước chỉ có 13 năm; Công ty Thái Hòa vi phạm hợp đồng khi tự ý phá dỡ nhà cũ, xây dựng công trình mới trái phép và lợi nhuận Công ty được hưởng từ năm 2008 (36 triệu đồng/năm) là không hợp lý.
Đương sự chống đối
Vụ việc giữa hai công ty là tranh chấp thuộc diện điển hình nhưng tại sao sau 8 năm, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội mới mở được tòa?
Nguyên nhân được xác định từ chính các đương sự. Thời gian kéo dài một phần do hai bên không chịu trả tiền thuê cơ quan chuyên môn định giá tài sản. Đến khi Sunprotexim đồng ý trả tiền, việc thẩm định lại vấp cản trở từ phía Công ty Thái Hòa.
Vụ án đã phải tạm đình chỉ 3 lần. Lý do là vì sau khi tòa thụ lý, bị đơn mới “ung dung” nộp đơn khiếu nại, dù đã hết thời hạn. Song để đảm bảo quyền lợi của đương sự, tòa án vẫn tiến hành giải quyết khiếu nại. Đến giai đoạn tố tụng, Công ty Thái Hòa cố tình cho 5 công ty và cá nhân khác thuê nhà, bất chấp tài sản đang xảy ra tranh chấp. Tòa án phải tiến hành thủ tục từ đầu và gặp sự chống đối quyết liệt từ những người liên quan.
Sau nhiều năm, tòa mới hoàn thiện thủ tục tố tụng và đưa vụ án ra xét xử vào ngày 21/4/2016.
Trước yêu cầu của nguyên đơn, Công ty Thái Hòa đồng ý chấm dứt hợp đồng liên doanh nhưng không chấp nhận các khoản thanh toán lợi nhuận, tiền thuê đất và thuế đất. Bị đơn lập luận, trong hợp đồng hợp tác liên doanh có quy định điều khoản tiền thuê đất, lợi nhuận cố định là 36 triệu đồng/năm. Năm 2006, hai bên có ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh giá thuê. Nhưng phụ lục hợp đồng được thanh lý từ ngày 31/12/2006.
Bị đơn cũng cho rằng, biên bản định giá ngày 20/1/2014 dựa trên chứng thư thẩm định đã hết hiệu lực (6 tháng). Do đó, bị đơn đề nghị tạm hoãn phiên tòa để định giá lại tài sản.
CTCP Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam (mã THV) bị hủy niêm yết từ năm 2013).
Ngoài ra, bị đơn nhiều lần khẳng định cốt lõi vụ án là tranh chấp quyền sử dụng đất, nhưng lập luận này bị Sunprotexim bác bỏ.
Hội đồng xét xử cũng công bố công văn của UBND TP. Hà Nội thể hiện mặc dù hợp đồng thuê đất không còn hiệu lực, nhưng tài sản trên đất là tài sản cố định khi cổ phần hóa được Bộ Thương mại giao cho Sunprotexim tiếp tục quản lý, sử dụng. Thực tế, Sunprotexim làm thủ tục để được công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức có thời hạn. Song, do khu đất đang có tranh chấp nên hồ sơ vẫn bị “treo”.
Do vụ án có tính chất phức tạp, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội dự kiến sẽ tuyên án vào ngày 27/4 tới.
