Số doanh nghiệp tự nguyện thực hiện chỉ chiếm 20%, trong khi các nước tỷ lệ này khoảng 50%. Ngay tại những doanh nghiệp niêm yết lớn trên TTCK được xem là đi đầu về quản trị công ty ở Việt Nam, việc thực hiện quản trị công ty tốt theo thông lệ quốc tế mới chỉ bắt đầu. Những nỗ lực cải thiện tình hình quản trị công ty tại các DN, đặc biệt là DN niêm yết đang cho những trái ngọt ban đầu và đang dần trở thành một động lực cho những DN khác noi theo.
Theo định nghĩa của OECD, quản trị công ty được hiểu là một tập hợp những mối quan hệ giữa ban giám đốc, HĐQT, cổ đông và các bên có quyền lợi liên quan khác. Quản trị công ty cũng thiết lập cơ cấu, qua đó giúp xây dựng mục tiêu của doanh nghiệp, xác định phương tiện để đạt được các mục tiêu đó và giám sát hiệu quả thực hiện mục tiêu.
Bà Anne Molyneux, chuyên gia tư vấn cao cấp IFC cho biết, 3 năm làm thẻ điểm quản trị công ty cho 100 DN trên 2 sàn niêm yết Việt Nam cho thấy, DN quản trị công ty tốt thì sinh lời cao hơn và ngược lại. Quả ngọt cho những DN này không chỉ là khả năng tiếp cận vốn dễ dàng hơn (cả vốn chủ sở hữu được huy động và vốn vay), chi phí vốn thấp hơn, ưu đãi từ phía các nhà đầu tư, kết quả hoạt động kinh doanh tốt hơn, do giám sát và kiểm soát tốt hơn, mà còn đem lại vị thế của doanh nghiệp tốt hơn, giá trị cổ phiếu và giá trị DN tăng, quy trình ra quyết định hiệu quả hơn, giảm rủi ro khủng hoảng và các vụ scandal.
“Đấy là lý do vì sao phải cải thiện quản trị công ty”, bà Anne nhấn mạnh.
Để cải thiện quản trị công ty tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, cần thay đổi những khiếm khuyết về quản trị công ty như báo cáo tài chính chất lượng kém, chưa phản ánh đúng thực trạng, thậm chí có gian lận, năng lực giám sát tài chính kém, cam kết của HĐQT về quản trị công ty chưa đủ mạnh, các giao dịch cổ phiếu của HĐQT chưa minh bạch, giao dịch với các bên liên quan chưa minh bạch, một số chưa tuân thủ pháp luật, các chính sách của DN chưa phù hợp, đối xử với các cổ đông kém, có sự sở hữu chéo và thống lĩnh sở hữu.
Trong chương trình đánh giá Thẻ điểm quản trị công ty năm 2015 do ASEAN thực hiện, đã có 50 DN niêm yết được vinh danh có chất lượng quản trị công ty tốt nhất khu vực ASEAN.
Trong số các DN niêm yết có chất lượng quản trị công ty tốt nhất tại mỗi quốc gia được vinh danh, Việt Nam có 3 đại diện: CTCP Phân bón và hóa chất Dầu khí, CTCK TP. HCM và CTCP Sữa Việt Nam.
2 DN khác của Việt Nam được ghi nhận có chất lượng quản trị công ty cải thiện nhiều nhất trong ba năm 2012-2015 là: CTCP Hoàng Anh Gia Lai và CTCP Cơ điện lạnh. Mới đây, ngày 17/2/2016, tại Hongkong, FPT được Asia Money vinh danh là Công ty quản trị tốt nhất Việt Nam.