Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đang lấy ý kiến về Dự thảo Quyết định quy định về rà soát, công bố công khai, lập danh mục các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt do nhà nước quản lý (gọi tắt là đất công xen két – PV) và việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt tại Thành phố.
Cơ quan soạn thảo đánh giá quy định này một mặt tạo điều kiện để hợp các thửa đất nhỏ thành thửa đất lớn hơn, góp phần từng bước cải thiện bộ mặt cảnh quan đô thị.
Mặt khác tránh lãng phí tài nguyên đất đai do đưa được các thửa đất nhỏ hẹp trong đô thị vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu của nhân dân và tăng thu cho ngân sách nhà nước.
Theo dự thảo Quyết định, các tiêu chí xác định khu đất, thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt sẽ được thực hiện theo các tiêu chí được quy định tại khoản 1 Điều 47 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2024.
Dự thảo quy định, quý II hàng năm, UBND cấp xã sẽ tiến hành rà soát và lập danh mục các thửa đất công xen kẹt.
Sau khi hoàn thành việc rà soát, trong vòng 10 ngày phải niêm yết công khai danh mục tại trụ sở của UBND cấp xã, tại các điểm dân cư hoặc tổ dân phố hoặc nhà sinh hoạt cộng đồng nơi có đất…
Đồng thời, thông báo bằng văn bản cho người sử dụng đất liền kề biết để có ý kiến về phương án đề xuất sử dụng thửa đất nhỏ hẹp vào mục đích công cộng, giao hoặc cho thuê đất cho người sử dụng liền kề; lấy ý kiến về diện tích, ranh giới, hiện trạng thửa đất liền kề…
Sau khi kết thúc thời gian niêm yết (30 ngày), các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát để hoàn hiện, trình UBND cấp huyện phê duyệt danh mục các thửa đất công xen kẹt. Phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm đăng ký vào Kế hoạch sử dụng đất hàng năm để báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND Thành phố phê duyệt theo đúng quy định.
Sau khi kế hoạch sử dụng đất hàng năm được phê duyệt, UBND cấp xã nơi có đất thực hiện công bố công khai kế hoạch sử dụng đất hàng năm theo đúng quy định và công khai việc quản lý, sử dụng đất đối với đất công xen kẹt.
Sau 30 ngày làm việc, UBND cấp huyện có trách nhiệm chỉ đạo các đơn vị, địa phương quản lý và tổ chức thực hiện theo đúng quy định đối với các thửa đất sử dụng vào mục đích công cộng.
Đối với các thửa đất mà việc giao đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện thì Phòng Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND cấp huyện quyết định giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 2 Điều 47 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP.
Đối với các thửa đất mà việc giao đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề thuộc thẩm quyền của UBND Thành phố thì Phòng Tài nguyên và Môi trường thông báo cho người đăng ký nhu cầu sử dụng đất liên hệ Sở Tài nguyên và Môi trường để được hướng dẫn thực hiện theo quy định của pháp luật.
Được biết, đất công xen kẹt là một trong những nguyên nhân khiến các dự án nhà ở thương mại tại TP.HCM ách tắc nhiều năm. Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), hiện thành phố có khoảng 126 dự án nhà ở thương mại chậm tiến độ hoặc ngừng thi công do vướng các phần đất công xen kẹt, dù tỉ lệ đất công chỉ chiếm trên dưới 10% diện tích của các dự án này.
Năm 2020, Chính phủ ban hành Nghị định 148 cho phép các địa phương được quy định chi tiết để gỡ vướng cho đất công xen kẹt. Tuy nhiên, đến tháng 9/2023, Thành phố mới có Quyết định số Quyết định số 37/2023/QĐ-UBND Quy định rà soát, công bố công khai, lập danh mục các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt do Nhà nước quản lý và việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt tại Thành phố.
Nhưng do quy định mới thay đổi, Thành phố phải ban hành Quyết định thay thế để phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, tạo điều kiện thuận lợi cho Ủy ban nhân các quận, huyện và thành phố Thủ Đức kịp thời triển khai thực hiện, đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất liền kề và tránh láng phí tài nguyên đất đai.
Đồng thời, để tránh trùng lặp các quy định về tiêu chí xác định thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt, nguyên tắc giao đất, cho thuê đất, xác định mục đích sử dụng đát, thời hạn sử dụng đất, thẩm quyền, trình tự giao đất, cho thuê đất đã được quy định cụ thể tại Luật Đất đai và các Nghị định hướng dẫn thi hành.
Điều kiện để được giao đất xen kẹt
Theo Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt do Nhà nước quản lý được giao đất, cho thuê đất theo quy định này phải đáp ứng các tiêu chí sau:
Thuộc quỹ đất đã thu hồi theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đất chưa giao, đất chưa cho thuê hoặc đất đang giao quản lý quy định tại điểm d khoản 1 và khoản 2 Điều 7 Luật Đất đai;
Không đủ điều kiện, diện tích tối thiểu của việc tách thửa đất theo quy định của UBND cấp tỉnh;
Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
Không thuộc khu vực đất thực hiện các dự án, công trình đã được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, công bố công khai;
Đất dự kiến giao, cho thuê không có tranh chấp, khiếu nại, vi phạm hoặc có tranh chấp, khiếu nại, vi phạm nhưng đã có văn bản giải quyết theo quy định của pháp luật.
Nghị định nêu rõ, ưu tiên sử dụng các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt do Nhà nước quản lý vào mục đích công cộng. Trường hợp không sử dụng được vào mục đích công cộng thì thực hiện việc giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề.
Trường hợp thửa đất có từ hai người sử dụng đất liền kề trở lên có nhu cầu sử dụng thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt thì căn cứ vào quy hoạch, điều kiện thực tế sử dụng đất của người sử dụng đất liền kề để cơ quan có thẩm quyền về giao đất, cho thuê đất quyết định.
