Theo quyết định 28/2012/QĐ-UBND của UBND TP (QĐ 28) quy định hệ số để tính tiền sử dụng đất với phần diện tích vượt hạn mức theo sát giá thị trường (hệ số K) thấp nhất là 3,5 lần và cao nhất là 4,5 lần cho việc chuyển mục đích sử dụng phần diện tích đất vượt hạn mức. Hệ số quá cao này đã gây rất nhiều vướng mắc cho các quận, huyện khi thu tiền sử dụng đất.
Quy định này đối vời người nghèo, sống trên mảnh đất cha ông để lại thì việc áp dụng hệ số K như trên quả là việc “bất khả thi”. “Tôi chỉ có vài chục triệu tiền gửi tiết kiệm, lấy đâu ra vài trăm triệu mà làm sổ đỏ phần đất còn lại. Thôi cứ ở như thế này cũng chẳng sao, mình không mua bán gì nên cũng không cần sổ đỏ. Lấy được sổ đỏ về phải bán nhà thì cũng vậy” – Ông Tứ (ngụ quận 8) kể.
Được biết, hạn mức đất ở tại quận này là 160 m2, phần diện tích vượt phải nộp tiền gấp 2 lần giá đất do thành phố quy định nếu thuộc khu dân cư hiện hữu. Khi phần đất vượt hạn mức nằm ngoài khu dân cư hiện hữu, chủ đất sẽ phải nộp đến 4 lần theo giá đất của thành phố.
Số liệu được Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM đưa ra mới đây cho thấy, trên địa bàn hiện vẫn còn đến 129.000 trường hợp nhà, đất chưa đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận, 49.000 trường hợp không đủ điều kiện cấp sổ đỏ tại 6/24 quận, huyện. Nguyên nhân chủ yếu do các vướng mắc phổ biến như đất, nhà ở chuyển nhượng bằng giấy tay từ sau năm 2004 - 2006; nhà đất tạo lập sau thời điểm Luật Đất đai 1993 có hiệu lực nhưng không phù hợp quy hoạch.
Bên cạnh đó, hiện đã có 11.606 hồ sơ đã nộp tiền sử dụng đất để được cấp giấy chứng nhận (tổng số tiền thu về là 525 tỉ đồng); 3.367 trường hợp ghi nợ tiền sử dụng đất (số tiền nợ là 1.268 tỉ đồng) và 2.361 hồ sơ người dân chưa biết sẽ đóng tiền sử dụng đất hay ghi nợ. Đặc biệt, trong đó có 322 trường hợp xin trả lại giấy chứng nhận vì không đủ khả năng tài chính.
Theo bà Đào Thị Hương Lan, Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM, những người có tiền thì đã làm xong hết giấy tờ trước thời điểm có QĐ28, khi QĐ 28 được áp dụng thì lọt lại đa số là người nghèo. Nếu chỉ tính theo bảng giá đất thì họ đã phải ghi nợ rồi, nếu tính thêm hệ số K thì chắc chắn họ không kham nổi.
Giảm hệ số K
Để tháo gỡ khó khăn cho người dân Ban Thường vụ Thành ủy đã chấp thuận chủ trương sửa lại hệ số K để tính thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phải đất ở sang đất của hộ gia đình, cá nhân, như sau: Hệ số K được áp dụng chung cho cả đối tượng xin công nhận và chuyển mục đích (không phân biệt như trong QĐ 28).
Hệ số K được điều chỉnh theo từng khu vực: khu vực 1 K=2 gồm các quận 1, 3, 4, 5, 10, 11, Tân Bình, Phú Nhuận; khu vực 2 K=1,5 gồm các quận 2, 6, 7, 8, 9, 12, Gò Vấp, Bình Thạnh, Bình Tân, Thủ Đức, Tân Phú; khu vực 3 K=1,3 gồm các huyện Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè (riêng huyện Cần Giờ K=1,1).
Trường hợp người dân đã hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất theo mức cũ (QĐ 28) và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì không áp dụng hồi tố việc điều chỉnh hệ số K. Đối với người dân đã lập xong thủ tục nộp tiền sử dụng đất, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng còn ghi nợ tiền sử dụng đất và trường hợp người dân mới nhận được thông báo đã hoàn tất thủ tục kê khai, nộp tiền sử dụng đất nhưng chưa nộp, giao Cục Thuế TP hướng dẫn UBND các quận, huyện theo hướng hủy hồ sơ ban đầu, thực hiện tính lại theo mức thu mới.
