Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Getty).
Trong bài phát biểu qua video hôm 19/3, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine luôn đề xuất các giải pháp hòa bình, đồng thời mong muốn tham gia các cuộc đàm phán có ý nghĩa, chân thành về hòa bình, an ninh và không có sự gián đoạn.
"Tôi muốn mọi người lắng nghe tôi bây giờ, đặc biệt là ở Moscow. Đã đến lúc phải có một cuộc gặp, đã đến lúc phải đối thoại", ông Zelensky nói.
"Đã đến lúc khôi phục toàn vẹn lãnh thổ và công lý cho Ukraine. Nếu không, Nga sẽ phải gánh chịu tổn thất đến mức phải mất vài thế hệ mới có thể phục hồi được", nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc liệu thỏa thuận chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine có yêu cầu cả 2 tổng thống phải ký trực tiếp hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết điều đó "phụ thuộc vào thể thức của văn kiện" mà 2 nhà lãnh đạo sẽ ký kết.
Ông Peskov nói rằng, phía Nga sẵn sàng làm việc với tốc độ nhanh hơn nhiều so với hiện tại, nhưng phía Ukraine không có dấu hiệu cho thấy họ có thể đẩy nhanh tiến trình đàm phán. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin xác nhận quá trình đàm phán vẫn đang diễn ra.
Trợ lý của Tổng thống Ukraine, Mikhail Podolyak, hôm 17/3 cho biết Tổng thống Zelensky có thể gặp Tổng thống Putin "trong những tuần tới", nhưng chỉ với điều kiện là hiệp ước hòa bình giữa Moscow và Kiev đã sẵn sàng.
"Các cuộc đàm phán có thể kéo dài vài tuần hoặc thậm chí lâu hơn, do một số vấn đề pháp lý không thống nhất với nhau", ông Podolyak nói.
Ông Podolyak cho biết các yêu cầu chính của Ukraine bao gồm lệnh "ngừng bắn, rút quân và thỏa thuận chính trị liên quan đến các vùng lãnh thổ tranh chấp".
Theo ông Vladimir Medinsky, trợ lý của Tổng thống Nga và là trưởng đoàn đàm phán Nga, lãnh đạo 2 nước có thể gặp nhau chỉ khi chính phủ các bên phê duyệt một hiệp ước hòa bình.
"Tôi chỉ có thể nói rằng trước khi chúng ta đề cập đến một cuộc gặp của 2 nhà lãnh đạo, phái đoàn đàm phán của 2 bên phải chuẩn bị và thống nhất về việc soạn thảo một hiệp ước. Sau đó, hiệp ước phải được các ngoại trưởng và chính phủ 2 nước phê duyệt. Khi đó, 2 nước mới có khả năng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh (giữa 2 tổng thống)", ông Medinsky nói.
Ông Medinsky hôm 16/3 tuyên bố mục tiêu của Moscow trong các cuộc đàm phán với Kiev vẫn không thay đổi: Nga mong muốn thấy một Ukraine hòa bình, tự do, trung lập và độc lập.
Tổng thống Putin hôm 17/3 đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và nêu những yêu cầu của Nga để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine.
Yêu cầu đầu tiên do Tổng thống Putin đưa ra là Ukraine phải duy trì tình trạng trung lập và không xin gia nhập NATO. Ngoài ra, Tổng thống Putin cũng muốn Ukraine trải qua một quá trình giải giáp vũ khí để đảm bảo nước này không phải là mối đe dọa đối với Nga, đồng thời bảo vệ những người nói tiếng Nga ở Ukraine và "phi phát xít hóa".
Nga được cho là còn yêu cầu chính phủ Ukraine công nhận độc lập của các vùng lãnh thổ ly khai ở miền Đông. Moscow cũng yêu cầu Ukraine phải chính thức chấp nhận Crimea thuộc về Nga, sau khi Nga sáp nhập bán đảo này vào năm 2014. Đây được xem là những vấn đề khó thương lượng đối với Ukraine.
