Tổng thống Trump không nêu rõ những quốc gia nào sẽ bị ảnh hưởng nhưng cho rằng đó sẽ là một nỗ lực rộng lớn cũng có thể giúp giải quyết các vấn đề về ngân sách của Mỹ.
"Tôi sẽ công bố rằng, vào tuần tới, thương mại bình đẳng và công bằng, để chúng tôi được đối xử bình đẳng với các quốc gia khác…Chúng tôi không muốn nhiều hơn hay ít hơn", theo báo cáo của Reuters trích lời Tổng thống Trump.
Trong khi đó, một giáo sư Trung Quốc nói với tờ Global Times hôm thứ Bảy (8/2) rằng, các biện pháp thuế quan leo thang tiềm tàng của Mỹ không chỉ làm gián đoạn thêm các nền kinh tế cụ thể đã hội nhập sâu vào hệ thống thương mại toàn cầu, mà còn có nguy cơ làm mất ổn định khuôn khổ thương mại quốc tế rộng lớn hơn, vì thuế quan chung không bắt nguồn từ các nguyên tắc thị trường mà theo logic chính trị "Nước Mỹ trên hết".
Reuters cho biết, động thái này sẽ thực hiện cam kết trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump là áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Mỹ bằng với mức thuế mà các đối tác thương mại áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Mỹ.
Trước đó, chính quyền Trump đã công bố chính sách thuế quan đối với Mexico, Canada và Trung Quốc, ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ - động thái đã gây ra những lo ngại đáng kể trên trường quốc tế và vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ nhiều quốc gia và lĩnh vực kinh doanh khác nhau.
Nhưng Tổng thống Trump đã trì hoãn mức thuế 25% đối với Mexico và Canada trong vòng một tháng, trong khi mức thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã có hiệu lực vào ngày 4/2 và Trung Quốc đã đệ đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc tăng thuế của Mỹ.
Cui Hongjian, giáo sư của Học viện Quản trị Khu vực và Toàn cầu tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh cảnh báo rằng, các chính sách thuế quan toàn diện có thể làm xáo trộn chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu, đẩy chi phí thương mại lên cao và làm suy yếu nền tảng của dòng chảy thương mại thế giới và quản trị toàn cầu.
“Khi các biện pháp thương mại của Mỹ có khả năng leo thang, các nền kinh tế bị ảnh hưởng khác cũng đang xây dựng các chiến lược ứng phó, điều này có thể dẫn đến sự gián đoạn trong hệ thống thương mại toàn cầu, đặc biệt là làm suy yếu vai trò của các tổ chức quốc tế như WTO”, ông cho biết.
Việc leo thang các biện pháp thuế quan sẽ làm gián đoạn nghiêm trọng các cơ chế đàm phán thương mại toàn cầu, đặc biệt ảnh hưởng đến lợi ích của các quốc gia phụ thuộc nhiều vào thương mại nước ngoài và hợp tác quốc tế. Cuối cùng, điều này sẽ gây hại cho người tiêu dùng và các ngành công nghiệp của Mỹ, vì động thái này có khả năng đẩy lạm phát và chi phí thương mại lên cao.
Tuy nhiên, cam kết vững chắc của Trung Quốc đối với hệ thống thương mại đa phương và các biện pháp thực tế của nước này nhằm tăng cường hợp tác khu vực sẽ giúp bảo vệ vị thế kinh tế của Trung Quốc và ổn định thương mại khu vực.
“Trung Quốc không chủ động gây ra các tranh chấp thương mại và sẵn sàng giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại và tham vấn; tuy nhiên, Trung Quốc chắc chắn sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích của chính mình trước các hành vi bắt nạt đơn phương”, He Yongqian, người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết.
Nhiều quốc gia đang chuẩn bị cho những gián đoạn tiềm ẩn và theo dõi chặt chẽ diễn biến, vì các hành động của Mỹ có thể làm đảo lộn động lực thương mại toàn cầu và có khả năng khiến các thỏa thuận thương mại hiện có rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Tờ Guardian cho biết rằng đối với Úc, một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện sẽ là tin xấu đối với mặt hàng xuất khẩu lớn nhất và có giá trị nhất của quốc gia này là quặng sắt.
"Có lẽ chúng ta sẽ mất nhiều hơn được từ một cuộc chiến tranh thương mại", Warren Pearce, giám đốc điều hành của Hiệp hội các công ty khai khoáng của Úc cho biết.
