Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội
2 cuộc đàm phán về mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2016 thất bại chỉ vì đại diện các bên khăng khăng bảo vệ quan điểm của mình. Theo ông, mức tăng nào là phù hợp, 16,8% theo Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam; 6-7% theo các hiệp hội doanh nghiệp hay 9-10% như Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam?
Các bên đều có lý của mình. Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam muốn đẩy nhanh tiến độ lương tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu, theo lộ trình sẽ hoàn thành vào năm 2018. VCCI muốn đảm bảo khả năng tồn tại và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Chính tôi đã từng mong muốn mức tăng lương từ 10 – 12%.
Nhưng tính đi tính lại, quyết định này cần phải đảm bảo được sự hài hòa về lợi ích của các bên liên quan. Nếu quá cao, lợi bất cập hại. Lo nhất là doanh nghiệp khó khăn, thu hẹp sản xuất, người lao động sẽ thiếu việc làm, thậm chí là mất việc. Khi đó, nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng.
Trong tình hình kinh tế vĩ mô hiện tại, xét 2 yếu tố cấu thành tiền lương tối thiểu thì CPI đang tăng ở mức thấp, hiện tại chưa đến 2%, lạm phát cả năm dự kiến khoảng 3 – 4%; năng suất lao động khoảng 3,7%, nếu như với xu hướng phát triển 4 – 5%, tính chung là khoảng 7-8%.
Như vậy, theo tôi, mức tăng lương tối thiểu của năm 2016 nên là 10%.
Tại sao là 10%, thưa ông?
Phải thêm 2% vào mức 8% trên để khuyến khích tăng năng suất lao động, để đảm bảo nguyên tắc tiền lương là đòn bẩy tăng năng suất lao động.
Có thể nói ai được, ai mất trong phương án này?
Trong bối cảnh hiện tại, việc đàm phán mức tăng lương không nên coi là cuộc đấu tranh giữa hai bên mà phải xác định là tìm kiếm sự hài hoà lợi ích. Các bên liên quan đều phải chia sẻ vì lợi ích chung.
Với phương án này,cơ bản đáp ứng nhu cầu của người lao động và theo lộ trình đã định. Nhưng nếu đi quá nhanh trong lúc này, doanh nghiệp khó khăn, thu hẹp, việc làm giảm. Phải nói thêm là tiền lương là 1 trong các yếu tố giá thành, tiền lương cao thì việc hội nhập kinh tế, xuất khẩu sẽ khó khăn. Khi đó, ngân sách và cả người lao động cũng bị ảnh hưởng.
Tôi muốn nhấn mạnh quan điểm, cần có sự chia sẻ trong các đề xuất để người lao độngcó thể đảm bảo tái sản xuất sức lao động, doanh nghiệp phải tồn tại để tạo việc làm.
