Báo cáo 9 tháng của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) cho thấy, tập đoàn gặp nhiều khó khăn hơn so với cùng kỳ năm 2015 trên hầu hết các lĩnh vực hoạt động. Một số khoản nợ có rủi ro lớn và có nguy cơ không thể thu hồi.
Cụ thể, 9 tháng qua, sản lượng than nguyên khai thực hiện đạt 67% kế hoạch năm, tương đương với 26,7 triệu tấn; than tiêu thụ đạt 25,7 triệu tấn, tương đương gần 80% kế hoạch. Trong khi đó, than tồn kho đã lên tới 10,8 triệu tấn, với 8,9 triệu tấn than sạch.
Các lĩnh vực chính khác như sản xuất, tiêu thụ điện đạt 6,2 tỷ kWh, bằng 67% kế hoạch năm; sản xuất, tiêu thụ thuốc nổ bằng 72% kế hoạch, tương ứng 46.950 tấn; sản xuất khoáng sản với các sản phẩm đồng tấm, kẽm thỏi, alumin cũng đạt không cao.TKV cho rằng nguyên nhân là do khó khăn trong tiêu thụ than cả nội địa và xuất khẩu. Theo đó, trong 9 tháng qua, xuất khẩu than của doanh nghiệp chỉ bằng 37% so với cùng kỳ. Cùng với đó, đến cuối tháng 4/2016, Chính phủ mới cho phép xuất khẩu than nên các khách hàng lớn đã chuyển sang ký hợp đồng mua than của các nước khác.
6 tháng đầu năm, một số nhà máy nhiệt điện lớn (Vũng Áng, Uông Bí...) gặp sự cố phải dừng hoạt động nên không nhập than. Hơn nữa, tiến độ nhận than của một số dự án nhiệt điện khác (An Khánh, Vũng Áng 1...) không theo đúng kế hoạch đã được Bộ Công Thương phê duyệt.
Đặc biệt, các loại thuế, phí trong giá thành than sản xuất trong nước liên tục tăng trong những năm gần đây. Nếu tính cả tiền cấp quyền khai thác 2% thì tổng các loại thuế, phí mà than hầm lò phải chịu là 12%, than lộ thiên là 14% mức thuế suất thuế tài nguyên gần như cao nhất so với các nước trong khu vực đã gây sức ép không nhỏ lên giá thành than tiêu thụ trong nước.
Để vượt qua khó khăn, lãnh đạo Tập đoàn tiếp tục thực hiện tái cơ cấu, tinh giản lao động có thể lên tới 4.000 người.
Cùng với đó, Tổng giám đốc TKV Đặng Thanh Hải yêu cầu bên cạnh nhiệm vụ đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ, một trong những nhiệm vụ trọng tâm những tháng còn lại của năm 2016 là giảm tồn kho than.
Tuy vậy, ông Hải kiên quyết: “Sẽ không bán than bằng mọi giá, thậm chí có thể tạm dừng cung cấp để thu hồi công nợ đối với những khách hàng đối tác”. Lãnh đạo tập đoàn cho biết có những khách hàng nợ hàng nghìn tỷ đồng trong khi TKV phải chịu chi phí lãi vay, chênh lệch tỷ giá.