Chủ trương của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là tiếp tục ổn định mặt bằng lãi suất, nhưng thực tế mức lãi xuất bắt đầu có biểu hiện nhích lên. Một phần do áp lực tỷ giá trước các tác động bên ngoài như Fed sẽ còn tăng lãi suất trong thời gian tới, phần khác là nhu cầu vốn của nền kinh tế tăng lên.
Trong thời gian qua, khi lãi suất giảm xuống mức thấp, các khách hàng, nhất là cá nhân đã tăng cường vay vốn mua nhà, tuy nhiên xu hướng này đang chùng xuống. Cùng với đó, gói vốn 30.000 tỷ đồng, ưu đãi lãi suất cũng đã được NHNN yêu cầu các NHTM dừng ký hợp đồng đúng thời điểm quy định vào 31/5 này. Đặc biệt, NHNN đang có dự thảo sửa đổi Thông tư 36/2014/TT-NHNN giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 60% xuống còn 40% và nâng hệ số rủi ro các khoản phải đòi bất động sản từ 150% lên 250%. Như vậy, cùng một lúc thị trường phải uống liều “kháng sinh” mạnh. Trong khi đó, nguồn cung bất động sản vẫn đang tăng lên theo nhịp ra hàng của các chủ đầu tư.
Một thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ cho biết, nhu cầu về nhà ở của người dân hiện nay là rất lớn, nhất là ở những thành phố như: TP. HCM và Hà Nội. Tuy nhiên, không nhiều người có thể tích lũy được ngay toàn bộ số tiền mua nhà mà vẫn phải vay ngân hàng.
Mặt khác, với xu hướng đầu tư mạnh vào căn hộ cao cấp thời gian qua, các sản phẩm bất động sản nhiều khi trở nên quá sức người mua, hay nói cách khác là cung - cầu khó gặp được nhau.
Vì vậy, nếu các chủ đầu tư bất động sản tiếp tục vay vốn ngân hàng để đầu tư vào các dự án mà sản phẩm đầu ra giá trị cao so với nhu cầu thực tế thị trường sẽ khó tiêu thụ.
Trong khi đó, lãi suất tiền vay của ngân hàng được tính từng ngày sẽ khiến chủ đầu tư khó khăn. Nếu lãi suất tăng lên, dòng vốn tín dụng bị siết lại, thị trường xì hơi thì không chỉ người mua nhà, chủ đầu tư mà ngân hàng cũng gặp khó.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng, với tín dụng bất động sản, việc đưa ra cảnh báo sớm là điều cần thiết, vì trong quá khứ đã có những bài học đắt giá về nợ xấu ngân hàng trong mảng bất động sản.
Tuy nhiên, theo chuyên gia tài chính Huỳnh Trung Minh, tín dụng cho vay bất động sản vẫn sẽ tăng trong năm nay, dù mức tăng có chậm hơn so với năm trước. Thực tế cũng cho thấy, các ngân hàng cũng bắt đầu thận trọng hơn khi đưa ra các gói tín dụng ưu đãi cho vay mua nhà, tiêu dùng lãi suất 6,8 - 7,5%/năm như năm trước. Bởi lãi suất huy động của các ngân hàng lớn hiện nay đã tăng lên mức 7,5%/năm. Hiện lãi suất huy động tiền gửi Vietcombank đã có mức 7,5%/năm cho lãi suất huy động.
Lãi suất tăng, tín dụng bất động sản bị siết cũng sẽ khiến người dân thận trọng hơn khi gõ cửa ngân hàng vay vốn mua nhà. Bên cạnh đó, ngày 28/3, NHNN đã có công văn hỏa tốc gửi 19 ngân hàng thương mại tham gia cho vay mua nhà theo gói 30.000 tỷ đồng. T
heo đó, từ ngày 31/3, NHNN yêu cầu dừng ký hợp đồng mới với toàn bộ các khách hàng của chương trình do gói chính sách này đã cam kết hết. Theo đó, đến ngày 10/3, các nhà băng đã cam kết cho vay 30.122 tỷ đồng đối với 46.246 khách hàng. Như vậy, với quyết định này, sẽ không có thêm khách hàng được hưởng gói 30.000 tỷ đồng.
Quyết định của NHNN đưa ra trên cơ sở các quy định về chính sách cho vay hỗ trợ nhà ở của gói 30.000 tỷ đồng theo Thông tư 11. Điều 2 và 8 của Thông tư này quy định, NHNN sẽ dừng tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại cho vay gói 30.000 tỷ đồng khi giải ngân hết số tiền này nhưng tối đa là 36 tháng (kể từ ngày 1/6/2013). Trong khi đó, hiện các ngân hàng thương mại mới giải ngân theo tiến độ 21.321 tỷ đồng (hơn 71% hạn mức được cấp).
Với những khách hàng đã được ký hợp đồng, đã cam kết giải ngân, dù vẫn được giải ngân nốt, nhưng mức lãi suất của các khoản vay sau thời điểm 31/5 này vẫn chưa ngã ngũ. Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã báo cáo xin Thủ tướng cho phép gia hạn cho các khách hàng đã ký hợp đồng gói 30.000 tỷ (nhưng giải ngân sau ngày 1/6) vẫn được hưởng lãi suất ưu đãi 5%/năm thay vì phải chịu lãi suất thương mại. Tuy nhiên, đến nay sau hơn một tuần, Thủ tướng Chính phủ vẫn chưa có ý kiến trả lời cụ thể về vấn đề này.
