Ngày 21/4/2022, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và Quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures đồng phát hành Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam.
Đây là năm thứ hai Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam được phát hành trên cơ sở hợp tác giữa Do Ventures và Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Sự kiện được tổ chức ngày 21/4 - cũng là ngày được Liên Hợp Quốc chọn làm Ngày Đổi mới sáng tạo thế giới.
 |
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông, Covid-19 lại trở thành một chất xúc tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam (Ảnh: Lê Tiên) |
Phát biểu tại buổi công bố, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết “Đại dịch Covid-19 kéo dài với diễn biến phức tạp đã và đang làm thay đổi sâu sắc trật tự, cấu trúc kinh tế, phương thức quản trị toàn cầu, cách thức hoạt động kinh tế và tổ chức đời sống xã hội của tất cả các quốc gia trên thế giới. Tuy đặt ra nhiều thử thách cho nền kinh tế, Covid-19 lại trở thành một chất xúc tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam trong giai đoạn vừa qua. Công nghệ số đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua cơn khủng hoảng và còn giúp nhiều công ty có thể đạt được tăng trưởng vượt bậc”.
Sau một năm 2020 đầy khó khăn, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong nước đã phục hồi trở lại và vươn lên một tầm cao mới.
 |
Thứ trưởng cho biết, công nghệ số đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua cơn khủng hoảng và còn giúp nhiều công ty có thể đạt được tăng trưởng vượt bậc |
Nhận định về kết quả của báo cáo, bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures cho biết, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở nước ta đã có những bước hồi phục ấn tượng trong năm 2021 nhờ vào sự bền bỉ của các doanh nghiệp cũng như sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ.
Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam mang lại bức tranh tổng quan về tình hình đầu tư vào các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ngành công nghệ Việt Nam trong năm 2021 với một số điểm chính:
2021 là năm kỷ lục của đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam
Giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ra nhiều biến động cho thị trường, vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup Việt Nam vẫn đạt được mức cao kỷ lục trong năm 2021. Tổng số tiền đầu tư đạt 1,4 tỷ USD, tăng trưởng gấp 1,5 lần so với con số 874 triệu USD kỷ lục trước đó vào năm 2019. Khẩu vị của các nhà đầu tư đã nhanh chóng dịch chuyển để tập trung vào các nhóm ngành không bị tác động mạnh bởi đại dịch. Hơn nữa, sự thuận tiện của các ứng dụng hội thảo trực tuyến cũng khiến cho việc hạn chế đi lại không còn là rào cản trong quá trình đưa ra quyết định đầu tư.
 |
Giá trị đầu tư và số lượng thương vụ đầu tư tăng mạnh trong năm 2021 |
Việt Nam hiện đã có 4 kỳ lân
Trong năm 2021, Việt Nam đón chào sự xuất hiện của thêm hai kỳ lân công nghệ mới, Momo và Sky Mavis, nhờ vào tần suất sử dụng các sản phẩm số ngày một tăng cao của người dùng trong thời gian dịch bệnh. Thành công của hai công ty này càng khẳng định vị thế của Việt Nam như một trung tâm công nghệ mới nổi của khu vực. ĐMST tại Việt Nam sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn khi hiện có hàng chục công ty với định giá vài trăm triệu đô la Mỹ đang phát triển mạnh mẽ và sẽ sớm trở thành những kỳ lân mới trong những năm tiếp theo.
Nhà đầu tư tiếp tục kỳ vọng vào các Doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp Việt Nam
Tổng số quỹ đầu tư tham gia hoạt động tại Việt Nam tăng 60%, phân bổ đồng đều giữa các quốc gia. Trong số đó, quốc gia có số lượng nhà đầu tư tích cực nhất trong năm 2021 là Singapore, tiếp theo là Việt Nam và Hoa Kỳ. Hoạt động đầu tư từ Nhật Bản vào Việt Nam cũng dần sôi động hơn sau hai năm chững lại.
Sự tăng trưởng mạnh mẽ từ nhiều ngành
Trong khi Thanh toán và Thương mại điện tử vẫn là hai ngành đứng đầu trong việc thu hút vốn đầu tư, ngành Trò chơi trực tuyến (Gaming) đã vươn lên vị trí thứ ba trong số các ngành được đầu tư nhiều nhất nhờ vào sự thành công trên toàn cầu của Sky Mavis cùng sản phẩm Axie Infinity.
Ngoài ra, đại dịch Covid-19 tạo nên sự bùng nổ về lượng giao dịch ở một số ngành mới, từ đó dẫn đến mức tăng trưởng vượt bậc về số tiền đầu tư trong những lĩnh vực này. Ba ngành nổi bật nhất bao gồm Y tế, Giáo dục, và Chuyển đổi số trong doanh nghiệp với mức tăng trưởng trong năm 2021 lần lượt là 1.016%, 526%, và 205%.
 |
Trò chơi trực tuyến (Gaming) đã vươn lên vị trí thứ ba trong số các ngành được đầu tư nhiều nhất |
Các vòng gọi vốn lớn xuất hiện trở lại
Tổng số giao dịch của các thương vụ trên 10 triệu USD vượt mức 1 tỷ USD, tăng 255% so với năm trước. Trong khi nguồn vốn chảy vào vòng Seed tăng lên mức cao kỷ lục cả về số lượng và giá trị thương vụ, thì nguồn vốn chảy vào các vòng sau series A đã trở về mức trước Covid. Đặc biệt, năm 2021 chứng kiến sự xuất hiện của 05 giao dịch trị giá trên 100 triệu USD trong các lĩnh vực Thanh toán, thương mại điện tử, và Gaming. Với số lượng lớn các công ty giai đoạn đầu đầy tiềm năng và môi trường kinh doanh thuận lợi nhờ vào sự hỗ trợ sâu sát của Chính phủ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã sẵn sàng để bước vào giai đoạn trưởng thành hơn.
 |
Tổng số giao dịch của các thương vụ trên 10 triệu USD tăng mạnh trong năm 2021 |
Triển vọng 2022: Thương mại điện tử và Fintech sẽ tiếp tục dẫn đầu
Theo bà Lê Hoàng Uyên Vy, với đà phát triển hiện nay, các nhà sáng lập Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái được thành công và đưa Việt Nam trở thành một trung tâm công nghệ đáng chú ý trong khu vực.
Khi việc áp dụng công nghệ mới trở thành yêu cầu hiển nhiên trong thế giới hậu Covid-19, các công ty đổi mới sáng tạo sẽ tiếp tục là huyết mạch của một nền kinh tế có tính cạnh tranh thông qua hoạt động tạo việc làm, mang đến lựa chọn cho người tiêu dùng, và thách thức các mô hình truyền thống.
 |
Bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures giới thiệu báo cáo |
Dự báo xu hướng đầu tư trong năm 2022, đại diện Do Ventures cho rằng, thương mại điện tử và Fintech sẽ tiếp tục là hai lĩnh vực dẫn đầu khi càng nhiều người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm trực tuyến.
“Chúng tôi dự đoán sẽ có một làn sóng các mô hình mới được quan tâm trong hai lĩnh vực này, ví dụ như tạp hoá online (online grocery), mô hình D2C, thương mại nhanh (quick commerce), cùng với các giải pháp tài chính như là quản lý tài sản, cho vay tiêu dùng, cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ”, bà Vy cho hay.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cũng sẽ tiếp tục quan tâm đến các lĩnh vực mới nhiều tiềm năng như nền kinh tế sáng tạo (creator economy), các nền tảng phát triển kỹ năng (upskill platforms), và web 3.0 với sự phổ cập của tiền điện tử và công nghệ blockchain.
 |
Sự kiện nhận được sự quan tâm đông đảo giới khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo |
Với vai trò là cơ quan hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia cho biết, NIC sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách vượt trội, khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) nhằm khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước, đảm bảo sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế.
"Với những thành quả chúng ta đã đạt được trong năm 2021, chúng ta có thể tin rằng 2022 sẽ là năm bản lề để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam có những bước phát triển đột phá, mở ra nhiều cơ hội cho giai đoạn phát triển tiếp theo của doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và nền kinh tế số Việt Nam", ông Huy kỳ vọng.
Cũng tại sự kiện, một số quỹ đầu tư và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam đã tiến hành ký kết hợp tác đầu tư như Quỹ CyberAgent Capital và VIC Partners hợp tác với Công ty Reti ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực bất động sản; Quỹ Nextrans hợp tác với Công ty Selex Motors về xe điện thông minh.
