Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia là một hệ thống thông tin nghiệp vụ chuyên môn về đăng ký doanh nghiệp, bao gồm các cấu phần cơ bản: cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và chương trình ứng dụng đăng ký doanh nghiệp quốc gia.
Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia là trang thông tin điện tử, để các tổ chức, cá nhân thực hiện đăng ký doanh nghiệp qua mạng điện tử, truy cập thông tin về đăng ký doanh nghiệp, nhằm phục vụ cho công tác cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của cơ quan đăng ký kinh doanh, khai thác và công bố nội dung thông tin đăng ký doanh nghiệp.
Đến hết năm 2010, cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đã thành kho dữ liệu chứa đựng thông tin của hơn 800.000 doanh nghiệp đã đăng ký. Theo số liệu của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến hết tháng 9/2016, số lượng truy cập cổng thông tin này đạt 62 triệu lượt.
Đối với đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến hết tháng 6/2016, Việt Nam có 21.398 dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (dự án FDI) còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký đạt gần 293 tỷ USD.
Trong đó, vốn thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư nước ngoài ước đạt khoảng 146 tỷ USD (bằng 49,9% tổng vốn đăng ký còn hiệu lực). Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 19/21 ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam, trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến và chế tạo chiếm tỷ trọng lớn nhất với 58,26% tổng vốn đăng ký, đúng thứ 2 là ngành kinh doanh bất động sản với 18%, còn lại là các ngành nghề khác.
Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư nước ngoài được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng theo Quyết định số 48/2009/QĐ-TTg ngày 31/3/2009, nhằm chuẩn hóa và tin học hóa các nghiệp vụ quản lý hoạt động FDI, đồng thời thiết lập một kho dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, dự án FDI và dự án đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài; thiết lập hệ thống thu thập, cập nhật thông tin về hoạt động FDI trên phạm vi toàn quốc.
Như vậy, hiện nay, nếu muốn tìm kiếm thông tin về doanh nghiệp có vốn Việt Nam (doanh nghiệp có phần vốn nước ngoài dưới 50% vốn điều lệ), người có nhu cầu có thể tìm đến Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia (https://dangkykinhdoanh.gov.vn).
Tuy nhiên, nếu muốn tìm thông tin về các doanh nghiệp FDI, thì cổng thông tin này chưa thể đáp ứng, bởi các dữ liệu về doanh nghiệp FDI lại đang được chuẩn hóa và tin học hóa tại một hệ thống khác tại Cục Đầu tư nước ngoài. Hiện tại, với 21.398 dự án FDI còn hiệu lực thì số doanh nghiệp FDI ước tính khoảng 18.000 doanh nghiệp.
Theo pháp luật hiện hành, doanh nghiệp có vốn Việt Nam và doanh nghiệp FDI có những quy định khác nhau về quyền và nghĩa vụ: sở hữu đất đai, các khoản thuế phải nộp, ngành nghề kinh doanh…
Chẳng hạn, Điều 57, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định về thanh toán trong mua bán, thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai: đối với doanh nghiệp Việt Nam, thu không quá 70% giá trị hợp đồng, còn doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thu không quá 50% giá trị hợp đồng… Đó là chưa kể, trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp có vốn Việt Nam có thể chuyển đổi thành doanh nghiệp FDI hoặc ngược lại…
Do đó, trước nhu cầu thực tế thị trường, các cơ quan quản lý cần nhanh chóng chuẩn hóa và tin học hóa thông tin về các doanh nghiệp FDI, để sớm đồng nhất, quy dữ liệu về một mối là Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, giúp người có nhu cầu có thể dễ dàng truy xuất dữ liệu, nhất là các quy chuẩn để phân biệt rõ hơn ranh giới giữa doanh nghiệp có vốn Việt Nam và doanh nghiệp FDI.
