Thông tin chứng trường, dễ và khó

Dễ...

Là thị trường hoạt động minh bạch bậc nhất trong nền kinh tế, nên nhiều loại thông tin trên TTCK được định kỳ công bố ra toàn thị trường. Trong đó, đặc biệt là các thông tin của doanh nghiệp như: báo cáo tài chính, các chỉ tiêu an toàn tài chính, kết quả họp ĐHCĐ, HĐQT...

Đây là kho thông tin mà người làm báo trong lĩnh vực chứng khoán không khó tiếp cận và khai thác. Với loại thông tin theo mùa này, có gì đó giống như nông dân, người làm báo cho ra đời những sản phẩm thông tin mang hơi hướng “mùa nào thức ấy”.

Từ đặc thù các doanh nghiệp trong lĩnh vực chứng khoán phải định kỳ minh bạch thông tin như vậy, nên cổ đông của các doanh nghiệp, giới đầu tư, cũng như cánh báo chí có điều kiện để soi chiếu những thông tin mà doanh nghiệp công bố có “vênh” so với những gì doanh nghiệp làm hay không. Khá nhiều trường hợp doanh nghiệp bị phát hiện “nói một đằng, làm một nẻo”, nhất là về các vấn đề nóng mà nhà đầu tư, thị trường hay quan tâm như: trả cổ tức, tiến độ triển khai dự án, hiệu quả kinh doanh… Đây là những đề tài hấp dẫn với cánh báo chí.

Để nâng cao tính tuân thủ của các doanh nghiệp trong thực hiện nghĩa vụ minh bạch thông tin hoạt động, nhiều thông tin về thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm các doanh nghiệp niêm yết, CTCK, công ty quản lý quỹ… được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thường xuyên công bố rộng rãi ra thị trường. Đây cũng là nguồn “nguyên liệu” khá ngon, để giới truyền thông trong lĩnh vực chứng khoán “chế biến” thành các món thông tin khác nhau tùy theo tôn chỉ, mục đích của bản báo, cũng như gu của công chúng tiếp nhận thông tin. 

... và khó

Như vừa đề cập, làm báo còn gì sướng bằng việc “nguyên liệu” thông tin đã được các doanh nghiệp, cơ quan quản lý định kỳ cung cấp. Nhưng tưởng sướng, mà lại hóa khổ, vì một khi thông tin mà bàn dân thiên hạ biết hết rồi, thì còn gì là thông tin báo chí. Làm mới những tin tức, sự kiện cũ không dễ, tìm kiếm thông tin độc quyền, thông tin mới và hấp dẫn lại càng khó hơn.

Tiếng là nhiều thông tin, nhưng do chứng khoán là lĩnh vực hẹp, trong khi tần suất xuất bản thông tin của các cơ quan truyền thông ngày một gia tăng và cạnh tranh nhau khốc liệt, nên lắm lúc cánh phóng viên chứng khoán rơi vào trạng thái… bí cái để viết. Nhất là khi nhiều tờ báo điện tử, trang thông tin điện tử khai thác mảng thông tin về TTCK ra đời, với đặc thù tin bài không bị giới hạn “đất” đăng tải.

Báo giấy đang phải đối mặt với sự cạnh tranh không cân sức với các báo điện tử về tốc độ đưa tin, cũng như sức ảnh hưởng và lan tỏa thông tin tới công chúng. Sự kiện vừa diễn ra 5-10 phút, cánh phóng viên báo điện tử đã đẩy tin bài vèo vèo lên trang, sau đó được lan truyền với cấp số nhân. Có đồng nghiệp làm báo giấy thốt lên đầy ngao ngán: “Báo mình xuất bản hàng tuần, nên cách nào làm mới những thông tin luôn là một thách thức.

Nhiều khi công sức, chất xám mà người làm báo giấy bỏ ra lớn hơn đáng kể so với người làm báo điện tử, nhưng nghịch lý là những bài viết sâu sắc lắm khi không thắng được với những tin bài chỉ thuần túy thông tin thô, nhưng lại được truyền đi với tốc độ chóng mặt. Chạnh lòng, nhưng biết làm sao khi tư duy, cách thức làm báo cũng như thói quen tiêu dùng thông tin của công chúng đang thay đổi”.

Một ông chủ kín tiếng hiện đầu tư khá nhiều vào lĩnh vực chứng khoán, truyền thông mới đây tiết lộ với người viết: tuy tờ báo giấy (xuất bản hàng tuần) do ông hùn vốn đầu tư vẫn phát hành khá tốt, với doanh thu quảng cáo không đến nỗi nào, nhưng ông vừa “khai tử” để dồn lực đầu tư cho báo điện tử, vì không muốn chậm chân trong cuộc đua cải thiện thứ hạng trong làng báo điện tử.

Cũng vì chứng khoán là lĩnh vực hẹp, nên số lượng các chuyên gia sẵn sàng chia sẻ quan điểm, góc nhìn về chính sách, về diễn biến thị trường, tưởng nhiều nhưng hóa ra lại ít. Nhiều là với những chủ đề “dễ nói”, nhưng với những vấn đề nói ra là… đụng chạm, thì số người sẵn sàng công khai danh tính khi chia sẻ quan điểm chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Đây là một cái khó cho người làm báo gắn với nghiệp chứng trường. Nói ra thì mang tiếng là “vạch áo cho người xem lưng”, chứ lắm lúc bí quá, người làm báo phải biến thành “chuyên gia bất đắc dĩ”, để chuyển tải được những ý tứ muốn nhắn gửi đến các thành viên thị trường với thành ý xây dựng, góp phần thúc đẩy TTCK phát triển ngày càng minh bạch, công bằng hơn.