Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng lãi suất cơ bản từ 8,5% lên 15%, đây là lần tăng lãi suất đầu tiên kể từ tháng 3/2021 nhưng vẫn thấp hơn kỳ vọng của thị trường. Việc tăng lãi suất lần này cũng là một dấu hiệu cho thấy nước này đang rời xa niềm tin không chính thống về việc hạ lãi suất sẽ giúp chống lại lạm phát.
Lý thuyết kinh tế truyền thống chỉ nói điều ngược lại, và các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đã nhanh chóng tăng lãi suất để chống lại sự tăng đột biến của giá tiêu dùng gắn liền với sự phục hồi sau đại dịch và xung đột Nga-Ukraine. Hôm thứ Năm (22/6), đã có một số đợt tăng lãi suất trên khắp châu Âu, từ ngân hàng trung ương Anh đến Thụy Sĩ.
Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã nói sẽ "chấp nhận" các chính sách của bộ trưởng tài chính mới, nhưng cũng nhấn mạnh rằng quan điểm của ông không thay đổi. Điều đó dẫn đến câu hỏi liệu ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ có thể hành động độc lập hay không.
Một tuyên bố từ Ủy ban Chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương cho biết họ đã quyết định bắt đầu “quá trình thắt chặt tiền tệ để thiết lập quá trình giảm lạm phát càng sớm càng tốt”.
“Việc thắt chặt tiền tệ sẽ được tăng cường hơn nữa khi cần thiết một cách kịp thời và dần dần cho đến khi đạt được sự cải thiện đáng kể trong triển vọng lạm phát”, tuyên bố của bộ cho biết.
Hamish Kinnear, nhà phân tích cao cấp tại công ty tình báo rủi ro Verisk Maplecroft cho biết, mức tăng từ 8,5% lên 15% đã “đánh dấu sự trở lại của việc hoạch định chính sách tiền tệ chính thống hơn, nhưng nó thấp hơn kỳ vọng của thị trường về mức tăng từ 17% đến 20%”.
Nhiều nhà kinh tế cho rằng, nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đang phát triển quá nóng do lãi suất thấp kéo dài trong một thời gian dài và hàng loạt gói hỗ trợ của chính phủ trước cuộc bầu cử vào tháng trước.
Những người thiết lập lãi suất gợi ý về việc tăng thêm chi phí đi vay trong những tháng tới, và cho biết sẽ thắt chặt chính sách “nhiều nhất có thể một cách kịp thời và dần dần cho đến khi đạt được sự cải thiện đáng kể trong triển vọng lạm phát”.
Dưới áp lực từ Tổng thống Erdogan, ngân hàng trung ương đã cắt giảm lãi suất cơ bản từ khoảng 19% vào năm 2021 xuống còn 8,5% vào đầu năm nay, bất chấp lạm phát tăng vọt lên mức 85% vào năm ngoái. Theo số liệu chính thức, lạm phát đã giảm xuống 39,5% vào tháng 5, nhưng nhóm nghiên cứu độc lập ENAG cho biết tỷ lệ lạm phát thực sự là 109%.
Các chuyên gia cũng cho rằng ngân hàng trung ương đã cạn kiệt dự trữ ngoại tệ khi cố gắng hỗ trợ đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ trước cuộc bầu cử vào tháng trước. Đồng tiền này đã mất khoảng 21% giá trị so với đồng đô la kể từ đầu năm.
