Để hướng dẫn chi tiết quy định của Nghị định 118/2015 hướng dẫn Luật Đầu tư về thủ tục đầu tư cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK đối với NĐT nước ngoài, Bộ Tài chính đã bổ sung nội dung này vào dự thảo thông tư hướng dẫn giao dịch chứng khoán, thay thế Thông tư 74/2011/TT-BTC. Dự thảo vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước khi ban hành.
Thị trường đang mong ngóng quy định mới này sớm được ban hành và đưa vào áp dụng trong tháng 12 này, như lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) từng cho biết.
Tại sao là tỷ lệ 65%, mà không phải một tỷ lệ khác. Đâu là căn cứ để đưa ra tỷ lệ này?
Liên quan đến tiến độ cho ý kiến vào dự thảo thông tư trên, trao đổi với ĐTCK bên lề Hội thảo giới thiệu những nội dung mới của Nghị định 118/2015, diễn ra ngày 15/12, ông Quách Ngọc Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Bộ đã có trao đổi với UBCK về một số nội dung cần làm rõ; trong đó, có nội dung hướng dẫn NĐT nước ngoài sở hữu từ 65% vốn điều lệ của doanh nghiệp Việt Nam liên tục 1 năm trở lên thì đây là một trong những tiêu chí xem xét doanh nghiệp đó có là NĐT nước ngoài hay không.
Cần làm rõ tại sao là tỷ lệ này, mà không phải một tỷ lệ khác. Đâu là căn cứ để đưa ra tỷ lệ này, nó có đảm bảo thống nhất, chặt chẽ, phù hợp với các quy định của pháp luật khác hay không…?
“Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tham vấn kỹ lưỡng ý kiến các bên trước khi ra ý kiến chính thức và gửi phản hồi tới Bộ Tài chính, UBCK. Việc làm này nhằm đảm bảo đồng bộ với các quy định của pháp luật, đồng thời đảm bảo tính khả thi khi đưa vào áp dụng…”, ông Tuấn cho hay.
Ghi nhận ý kiến của các thành viên thị trường cho thấy, hướng dẫn về thủ tục đầu tư cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết trên TTCK đối với NĐT nước ngoài là vấn đề quan trọng.
Lãnh đạo một CTCK lớn nhìn nhận, nếu bước tháo gỡ chính sách này được hoàn tất và áp dụng trên thực tế thì mới giúp doanh nghiệp thuận lợi khi triển khai quy định nới room.
Nếu kéo dài “khoảng trống” hướng dẫn pháp lý như hiện nay sẽ khiến doanh nghiệp ngại nới room. Mặt khác, ngay cả khi doanh nghiệp mở room, NĐT nước ngoài cũng chẳng biết mua, bán cổ phiếu theo phương thức nào.
Lãnh đạo một công ty quản lý quỹ nhìn nhận, hướng dẫn thủ tục đầu tư cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK đối với NĐT nước ngoài là vấn đề mang tính kỹ thuật phức tạp, vì không chỉ liên quan đến yêu cầu đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với các quy định của pháp luật về đầu tư, mà nó liên quan đến hệ thống giao dịch, thanh toán bù trừ của cả CTCK lẫn sở GDCK và Trung tâm Lưu ký chứng khoán. Do đó, để sớm có một phương án tối ưu là thách thức lớn cho nhà quản lý.
“Trong bối cảnh như vậy, đề xuất của UBCK theo hướng doanh nghiệp trở thành NĐT nước ngoài khi thỏa mãn 3 điều kiện: NĐT nước ngoài nắm giữ từ 65% vốn điều lệ của doanh nghiệp Việt Nam liên tục 1 năm trở lên, thành viên HĐQT là người nước ngoài chiếm hơn 50% số lượng thành viên HĐQT tại doanh nghiệp, là khá phù hợp. Hãy cứ áp dụng đi rồi có vấn đề gì phát sinh sẽ tháo gỡ tiếp…”, vị lãnh đạo công ty quản lý quỹ trên bày tỏ.
Liên quan đền đề xuất của UBCK là khi doanh nghiệp nội địa trở thành NĐT nước ngoài, NĐT được phép mở 2 tài khoản giao dịch chứng khoán: một tài khoản phục vụ cho giao dịch các cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch trong diện hạn chế tỷ lệ sở hữu đối với NĐT nước ngoài; tài khoản phục vụ cho các giao dịch cổ phiếu không hạn chế tỷ lệ sở hữu với NĐT nước ngoài, ý kiến của một CTCK cho rằng, điều này nếu không triển khai khoa học sẽ gây khó cho NĐT và các CTCK.
Rắc rối này sẽ phần nhiều xảy ra với những doanh nghiệp niêm yết có nhiều NĐT nước ngoài quan tâm đầu tư… Để giảm thiểu rắc rối này cho CTCK, cần có thời gian cho họ nâng cấp phần mềm. Khi đó, phần mềm sẽ phải tự động chuyển đổi loại hình NĐT và cập nhật tỷ lệ room của các cổ phiếu mà NĐT nước ngoài nắm giữ.
