Thị trường khí đốt châu Âu liên tục biến động mạnh trong những tháng gần đây, do nắng nóng cực độ, hoạt động bảo trì tại các nhà máy khí đốt và gần đây nhất là tình trạng đình công tại các cơ sở khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn ở Úc.
Công nhân tại các dự án khí đốt tự nhiên Gorgon và Wheatstone (Tây Úc) của tập đoàn năng lượng khổng lồ Chevron đã đình công vào tuần trước, sau một cuộc tranh chấp kéo dài về lương và bảo đảm việc làm. Hiện tại, không có cuộc đàm phán nào nữa được lên kế hoạch để giải quyết tranh chấp, điều này làm tăng thêm lo ngại rằng việc ngừng sản xuất kéo dài sẽ gây áp lực lên nguồn cung toàn cầu.
Úc là quốc gia đóng vai trò quan trọng trong thị trường LNG toàn cầu. Mặc dù phần lớn hàng xuất khẩu của nước này là đến Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc, nhưng sự gián đoạn do các cuộc đình công có thể sẽ dẫn đến việc châu Á và châu Âu phải cạnh tranh LNG từ các nhà cung cấp khác.
Ana Maria Jaller-Makarewicz, nhà phân tích năng lượng tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng cho biết: “Nỗi lo ngại về tình trạng mất cân bằng cung và cầu khí đốt đã chi phối thị trường”.
Trong khi đó, sự kết hợp giữa mức tiêu thụ khí đốt thấp hơn và việc châu Âu lấp đầy các cơ sở lưu trữ trước thời hạn đã giúp ngăn giá khí đốt tăng vọt lên mức cao nhất bất thường vào mùa Hè năm ngoái là 340 euro/MWh.
Nhà phân tích Jaller-Makarewicz cho biết: “Thị trường khí đốt đang trở nên rủi ro hơn, giá khí đốt và LNG ngày càng biến động và bị ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố toàn cầu. Sự không chắc chắn về các sự kiện trong tương lai có thể ảnh hưởng đến nguồn cung cấp khí đốt khiến việc dự đoán nguồn cung và cầu có thể cân bằng như thế nào và giá có thể leo thang bao nhiêu là cực kỳ khó khăn. Như đã thấy trong các sự kiện năm ngoái ở châu Âu, cách duy nhất mà các nước nhập khẩu có thể giảm thiểu rủi ro, đó là giảm mức tiêu thụ trong nước”.
Biến động tăng cao
EU đã đạt được mục tiêu lấp đầy 90% công suất của các cơ sở lưu trữ khí đốt trước thời hạn ngày 1/11 khoảng 2,5 tháng. Điều này đã đặt khối vào một vị thế tương đối mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của mùa sưởi ấm trong mùa Đông sắp tới.
Dữ liệu mới nhất do tập đoàn công nghiệp Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu (GIE) tổng hợp cho thấy mức lưu trữ tổng thể của EU đang ở mức trung bình đầy gần 94%.
Tuy nhiên, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã cảnh báo rằng ngay cả các địa điểm lưu trữ đầy đủ cũng “không đảm bảo” trước các điều kiện thị trường trong suốt mùa Đông.
“Các mô phỏng của chúng tôi cho thấy rằng một mùa Đông lạnh giá cùng với việc Nga ngừng cung cấp khí đốt qua đường ống cho EU bắt đầu từ ngày 1/10/2023, có thể dễ dàng làm gia tăng biến động giá cả và căng thẳng thị trường”, IEA cho biết.
Cảnh báo của IEA được đưa ra khi EU tiếp tục ngừng xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga sau xung đột Nga-Ukraine. Các nhà phân tích tại công ty tư vấn chính trị Eurasia Group lo ngại rằng có thể xảy ra “sự gián đoạn thực sự” đối với thị trường châu Âu, bao gồm cả việc ngừng hoạt động do bão mùa Đông ở Na Uy và việc cắt giảm lượng khí đốt còn lại của Nga sang châu Âu.
Christyan Malek, người đứng đầu chiến lược năng lượng toàn cầu và người đứng đầu bộ phận nghiên cứu vốn cổ phần dầu khí EMEA tại JPMorgan cho biết, tình hình thị trường khí đốt “rất biến động” và do đó khó dự đoán.
Các thị trường khí đốt châu Âu dường như đang định giá cả về việc châu Âu sẽ đạt mục tiêu lưu trữ khí đốt trước thời hạn và nguy cơ một mùa Đông đặc biệt lạnh giá có thể dẫn đến giá “tăng mạnh” vào cuối năm nay.
“Chúng tôi đạt 95% dung lượng lưu trữ vào cuối năm nay và 50% dung lượng lưu trữ vào tháng 3 năm sau. Điều đó nghĩa là gì? Điều đó có nghĩa là chúng tôi có một vùng đệm khá tốt…Nhưng bây giờ, nếu trời rất lạnh vào mùa Đông chúng tôi sẽ gặp vấn đề”, ông Christyan Malek cho biết.
Trong khi các nhà phân tích cho biết, điều kiện thị trường không ổn định có thể khiến thị trường cảm thấy lo lắng, một số người tin rằng các cuộc đình công ở Úc là điều duy nhất có thể giữ giá tăng trong những tháng tới.
Kaushal Ramesh, nhà phân tích tại Rystad Energy cho biết, thị trường khí đốt biến động trở lại sau khi hoạt động đình công diễn ra tại các cơ sở khí đốt lớn ở Úc.
“Tuy nhiên, tác động tiềm tàng của các cuộc đình công có thể là yếu tố tăng giá duy nhất trên thị trường ngắn hạn, do chúng ta hiện đã bước vào giai đoạn chuẩn bị cho mùa Đông và các chỉ báo đều mang tính bi quan ở cả châu Âu và châu Á”, ông cho biết.
