Trên toàn thế giới, giá nhiên liệu cao ngất ngưởng so với giá dầu thô đang cho thấy sự khan hiếm có thể báo động cho các chính phủ bị áp lực bởi lạm phát. Chỉ trong vài tháng nữa, Bắc bán cầu sẽ bước vào mùa Đông, đẩy nhu cầu sưởi ấm tăng cao.
Thị trường trong năm ngoái thậm chí còn tồi tệ hơn do ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine và giá cả cuối cùng đã giảm xuống khi được hỗ trợ bởi một mùa Đông tương đối ôn hòa. Tuy nhiên, các kho dự trữ hiện đang bị thu hẹp khiến thị trường toàn cầu có thể không thể chịu được bất kỳ sự bất ngờ nào của thị trường tăng giá, và tình trạng hạn chế nguồn cung có thể xảy ra bất cứ lúc nào hoặc cú sốc nhu cầu có thể đến từ thời tiết lạnh giá hoặc nền kinh tế mạnh bất ngờ.
Các thị trường dầu mỏ đã bị rung chuyển bởi lợi nhuận sản xuất nhiên liệu tăng vọt trong những tuần gần đây, với hoạt động tăng cường của các nhà máy lọc dầu đã làm giảm lượng tồn kho dầu toàn cầu vào thời điểm các nhà sản xuất dầu thô bao gồm Ả Rập Xê Út cắt giảm sản lượng.
Hàng tồn kho giảm sút
Theo Công ty Tư vấn Wood Mackenzie, kho dự trữ nhiên liệu dầu diesel ở Tây Bắc châu Âu sẽ giảm trong những tháng tới. Mặc dù đây là điều bình thường vào thời điểm này trong năm, nhưng hàng tồn kho hiện đang thấp hơn so với định mức lịch sử, mặc dù vẫn tăng so với cùng kỳ năm ngoái.
Emma Howsham, nhà phân tích nghiên cứu lọc dầu và thị trường sản phẩm dầu tại Wood Mackenzie cho biết: “Triển vọng nguồn cung dầu diesel/gasoil châu Âu bị hạn chế trong dự báo hiện tại của chúng tôi, do sản lượng dầu diesel/gasoil thấp hơn dự kiến từ các loại dầu thô nhẹ hơn, sự chuyển đổi sang nhiên liệu máy bay phản lực và sự ngừng hoạt động của nhà máy lọc dầu ngoài kế hoạch. Nhu cầu dự kiến sẽ tăng hàng tháng cho đến tháng 11”.
Trong khi đó, việc chuyển sang sử dụng dầu thô ít đậm đặc hơn - loại dầu bị Ả Rập Xê Út, Nga và các nước khác cắt giảm sản lượng - đã dẫn đến sản lượng nhiên liệu loại dầu diesel của châu Âu thấp hơn 1,6% trong tháng 7 so với mức trung bình trong lịch sử.
Trong bối cảnh khủng hoảng nguồn cung hiện tại, các thị trường đang theo dõi chặt chẽ thị trường Trung Quốc khi các nhà máy lọc dầu của nước này chờ đợi một vòng hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu mới từ chính phủ, điều này sẽ cho phép họ tiếp tục vận chuyển nhiên liệu. Mặc dù dòng chảy dồi dào của Trung Quốc có thể giúp giảm bớt tình trạng thắt chặt hiện tại, nhưng có khả năng lần này chỉ tác động nhẹ tới thị trường chung.
Jianan Sun, nhà phân tích dầu mỏ tại Energy Aspects cho biết, không có khả năng xuất khẩu dầu diesel của Trung Quốc tăng đột biến, ngay cả sau khi hạn ngạch được ban hành. Nhu cầu dầu diesel trong nước của Trung Quốc đã “tăng đột biến” với mức chi tiêu cho cơ sở hạ tầng cao hơn dự kiến để bù đắp cho những tổn thất từ thị trường bất động sản. Kết quả là, các kho dự trữ không thể xây dựng ngay cả trong những mùa nhu cầu yếu hơn.
Tại Mỹ, giá dầu diesel bán lẻ đã tăng liên tục kể từ cuối tháng 7. Các nhà máy lọc dầu của Mỹ đã không thể tích trữ hàng tồn kho trong mùa Hè này, giai đoạn điển hình cho tăng trưởng nguồn cung giữa các vụ mùa và trước mùa Đông sưởi ấm. Đó là bởi vì các điều kiện thị trường đã khiến việc dự trữ trở thành một hoạt động kinh doanh thua lỗ, tương tự như năm ngoái.
Ngoài ra, nhà máy lọc dầu Irving của Canada - nhà cung cấp chính của New England - sẽ trải qua hoạt động bảo trì kéo dài 7 tuần bắt đầu từ tháng 9. Điều này khiến khu vực này nằm ngoài tầm với của các đường ống dẫn dầu, phụ thuộc vào các chuyến hàng bằng đường biển từ các vùng xa hơn.
Kỳ vọng tăng giá
Dầu diesel - có các thông số kỹ thuật khác nhau và được sử dụng trong mọi thứ, từ ô tô và tàu thủy đến máy sưởi và máy móc hạng nặng - là phần lớn nhất trong nhu cầu sản phẩm dầu mỏ.
Các quỹ phòng hộ đang kỳ vọng vào xu hướng tăng giá, trong đó các vị thế mua ròng trên dầu diesel Nymex đã tăng lên mức cao nhất trong 18 tháng vào tháng 8.
Ngoài ra, dầu diesel còn là nhiên liệu quan trọng cho chuỗi cung ứng của thế giới, và sự thiếu hụt nghiêm trọng cũng như cú sốc giá có thể gây ra những tác động đối với chính phủ và các ngành công nghiệp.
Năm ngoái, giá dầu diesel tăng cao đã thúc đẩy các cuộc đình công của tài xế xe tải trên khắp châu Á, gây áp lực buộc các chính phủ phải cố gắng ngăn chặn lạm phát do chi phí năng lượng tăng cao. Ở Mỹ, nông dân và các công ty vận tải đường bộ mua với số lượng lớn thậm chí còn bị thiệt hại nhiều hơn do chi phí gia tăng.
Cuộc khủng hoảng hiện tại có thể làm nổi bật một tình thế tiến thoái lưỡng nan mà các quốc gia gặp phải trong việc loại bỏ dần các nhà máy lọc dầu khi họ cố gắng chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch.
Các đợt nắng nóng gần đây đã hạn chế sản lượng của nhà máy lọc dầu và ảnh hưởng đến hệ thống toàn cầu vẫn đang phải đối phó với việc một số nhà máy ngừng hoạt động trong những năm gần đây.
