Mô hình thời tiết El Nino thường dẫn đến điều kiện nóng hơn, khô hơn và do đó giá lương thực cao hơn ở các quốc gia bị ảnh hưởng, khiến các nhà hoạch định chính sách có thêm lý do để tiếp tục đẩy chi phí đi vay.
Eimear Daly, chiến lược gia thị trường mới nổi tại NatWest cho biết: "Các nhà đầu tư vẫn chưa thảo luận sâu về tác động của El Nino, điều này khiến tôi lo lắng rằng chúng ta có thể tự mãn với rủi ro này. Hiện tại, các thị trường đang cố định kỳ vọng và không tập trung vào những gì có vẻ như rủi ro đình lạm gia tăng”.
Hiện tượng El Nino năm nay được xem là đặc biệt nghiêm trọng vì nó kết hợp với sóng nhiệt khiến nhiệt độ toàn cầu liên tục đạt mức cao kỷ lục.
Châu Á đặc biệt dễ bị tổn thương trước cú sốc giá do biến đổi khí hậu do tỷ lệ lương thực trong ngân sách hộ gia đình cao hơn. Dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy, lương thực chiếm khoảng 46% trong rổ lạm phát ở Ấn Độ, 36% ở Thái Lan và 33% ở Indonesia. Ngoài ra, nhiều loại hàng hóa đã tăng giá, với gạo và đường giao dịch ở mức cao nhất trong nhiều năm, trong khi lúa mì tăng vọt trong tháng này sau khi Nga rút khỏi thoả thuận xuất khẩu ngũ cốc.
Mô hình của Bloomberg cho thấy, các thị trường mới nổi cũng dễ bị ảnh hưởng bởi tác động lạm phát do El Nino hơn so với các thị trường phát triển.
Trích dẫn một mô hình xem xét các sự kiện El Nino trong quá khứ, nhà kinh tế học Bhargavi Sakthivel ở Anh cho biết, sự xuất hiện của mô hình thời tiết này có thể khiến lạm phát ở Argentina và Brazil tăng thêm 0,75% và 0,5% ở Ấn Độ và Philippines. Nếu El Nino kéo dài sẽ kéo giảm tốc độ tăng trưởng, có thể dẫn đến hiện tượng đình lạm.
Một số nhà quản lý tiền đang ngày càng lo ngại về tác động tiềm ẩn đối với nợ của các thị trường mới nổi.
Julio Callegari, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định châu Á tại JPMorgan Asset Management cho biết: “Nếu El Nino trở nên dữ dội - như trong năm 2014 và 2015 - thì điều này thực sự có thể thay đổi kỳ vọng lạm phát ở các thị trường mới nổi vào năm 2024 và ảnh hưởng đến hành vi của các ngân hàng trung ương ở nhiều quốc gia”.
 |
Hiệu suất trái phiếu toàn cầu và thị trường mới nổi |
Ít nhất cho đến nay, các nhà đầu tư không tỏ ra quá sợ hãi. Trái phiếu của các thị trường mới nổi đã tăng giá trong tháng qua nhờ sự lạc quan rằng lạm phát đang trên đà giảm và lãi suất của ngân hàng trung ương đang ở gần - hoặc đã ở - mức cao nhất.
Chỉ số Bloomberg về trái phiếu của thị trường mới nổi bằng đồng nội tệ đã tăng khoảng 4% trong năm nay, vượt qua mức tăng 2,7% của chỉ số trái phiếu toàn cầu.
Theo các chiến lược gia của Goldman Sachs, mặc dù khả năng El Nino gây gián đoạn nguồn cung lương thực là một rủi ro lớn đối với câu chuyện lạm phát ở các thị trường mới nổi, nhưng các nhà đầu tư phần lớn đã xem lướt qua mối đe dọa đó.
 |
Tỷ lệ chi phí lương thực trong rổ CPI của một số quốc gia |
Mặt khác, Ấn Độ là quốc gia có thể cảm nhận rõ rệt tác động của El Nino.
Chính phủ Ấn Độ tuần trước đã cấm xuất khẩu một số loại gạo trong nỗ lực hạ giá lương thực sau khi chi phí tiêu dùng bất ngờ tăng cao. Mặc dù quyết định này có thể giúp ích cho ngân sách hộ gia đình, nhưng nó sẽ gây thêm áp lực đối với chi phí toàn cầu vào thời điểm El Nino đang gây lo ngại về thiệt hại mùa màng.
Không chỉ gạo làm tăng thêm lạm phát. Giá cà chua ở một số vùng của Ấn Độ đã tăng gấp 8 lần trong năm nay do mưa lớn gây thiệt hại cho mùa màng.
Brendan McKenna, nhà kinh tế thị trường mới nổi và chiến lược gia ngoại hối tại Wells Fargo Securities cho biết, dữ liệu giá tiêu dùng của Ấn Độ “có lẽ là bằng chứng đầu tiên về El Nino và tác động có thể có của nó đối với lạm phát. Với các quốc gia có tỷ lệ lương thực cao trong rổ CPI, nếu El Nino có ảnh hưởng lớn như vậy, những quốc gia đó có thể thấy giá tăng đột biến”.
Với việc Ấn Độ có thể là một dấu hiệu báo trước về lạm phát do lương thực lan rộng hơn, những người nắm giữ trái phiếu ở các thị trường mới nổi có thể tự hỏi liệu họ có quá lạc quan hay không.
Rajeev De Mello, nhà quản lý quỹ tại Gama Asset Management cho biết: “Giá lương thực cao hơn sẽ gây tổn hại cho các nhà nhập khẩu lương thực lớn và sẽ cản trở kế hoạch cắt giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương thị trường mới nổi. Do rủi ro mà El Nino có thể gây ra, các nhà đầu tư có thể đã nhanh chóng cắt giảm định giá một phần”.
