Thị trường thận trọng
Chia sẻ trong chương trình Bí mật đồng tiền số 38, bà Nguyễn Thị Hằng Nga, Phó tổng giám đốc, Giám đốc đầu tư Công ty quản lý quỹ VCBF không cảm thấy bất ngờ khi thị trường giảm, vì cuối năm 2021, nhiều cổ phiếu bị đẩy lên vùng định giá rất vô lý, nhà đầu tư cá nhân lại quá hào hứng với diễn biến trước đó của thị trường, đã mua vào mà không quan tâm đến định giá thực sự của cổ phiếu.
"Trong quý IV/2021, một số cổ phiếu đã tăng tới 2-3 lần, hay như nhóm chứng khoán, định giá P/B lên đến 3 lần, trong khi book của CTCK đã được điều chỉnh theo giá thị trường rồi. Cuối năm 2021, chúng tôi đã kỳ vọng thị trường điều chỉnh", bà Nga nói.
Theo bà Nga, vấn đề rất lớn của thị trường là lạm phát, rất đau đầu với các NHTW. Ngay từ khi covid xảy ra, VCBF đã tự đặt câu hỏi “khi kết thúc covid có lạm phát hay không”, khi đối diện với gián đoạn sản xuất, chuỗi cung ứng…, khi thị trường mở cửa thì chắc chắn cầu dồn nén trước đó sẽ tăng đột biến, trong khi cung không thể nào tăng nhanh kịp. Tuy nhiên, lạm phát trên thế giới cao như ở Mỹ đỉnh là 9,1% trong tháng 6/2022, hay con số mới nhất là 8,3% - gây ngạc nhiên.
"Không kỳ vọng lạm phát của Mỹ tăng như vậy! VCBF cũng có kỳ vọng về lạm phát nhưng thực tế lại cao hơn so với dự tính. Một phần nguyên nhân là xung đột Nga – Ukraine – yếu tố không thể đoán định trước", bà Nga nhấn mạnh.
Với số liệu CPI mới công bố của Mỹ, bà Phạm Huyền Trang, Giám đốc phân tích cổ phiếu, Trung tâm phân tích đầu tư CTCK SSI bất ngờ khi cao hơn so với số liệu các nhà phân tích dự báo trước đó. Nhìn sâu vào con số cho thấy, cầu tiêu dùng (cụ thể dịch vụ như giá thuê nhà tháng 8 của Mỹ) tăng mạnh, kéo CPI tăng. Điều này dẫn đến Fed sẽ tăng lãi suất tháng 9 tới đây, mọi người đã nói đến kịch bản thậm chí có thể tăng 100 điểm, với xác suất 50-50. Vậy cơ hội cho nền kinh tế Mỹ hạ cánh mềm là thấp. Nguy cơ suy thoái toàn cầu cũng rõ rệt.
Việt Nam có các số liệu vĩ mô từ nay đến cuối năm tốt hơn, CPI kiểm soát tốt, GDP tăng trưởng tốt, tuy nhiên, vẫn sẽ bị ảnh hưởng bởi thế giới, theo đó, bà Huyền Trang dự báo thị trường sẽ đi theo hướng thận trọng trong mùa đông tới.
"Các yếu tố đột biến nếu có, như thanh khoản đột biến, hay đột biến lợi nhuận của bluechip thì chưa xuất hiện trong ngắn hạn, nên thị trường vẫn thận trọng, dù có thể có phục hồi ngắn hạn", bà Huyền Trang cho biết.
Với cá nhân bà Trang, thông tin tiêu cực có thể là Fed tăng lãi suất, nhưng sau thông tin lạm phát thì thị trường đã bắt đầu phản ánh khả năng tăng lãi suất cao của Fed, sau đó thị trường sẽ có nhịp hồi trong ngắn hạn. Về dài hạn, thị trường thế giới vẫn khá xấu trước nguy cơ suy thoái, Việt Nam cũng không tránh khỏi ảnh hưởng.
“Góc độ nhà đầu tư dù đang không mua gì, bán gì thì vẫn là đang đầu tư. Nhà đầu tư nên kiên nhẫn. Để chọn đúng, chọn trúng cổ phiếu tốt thì vẫn xuất phát từ các yếu tố cơ bản là nắm rõ doanh nghiệp, có khả năng định giá doanh nghiệp và quản trị rủi ro tốt”, bà Trang nói.
Nhóm ngành triển vọng trong góc nhìn chuyên gia
Chia sẻ về góc nhìn các ngành triển vọng cuối năm, cụ thể như bất động sản, bà Trang cho rằng, có sụt giảm thanh khoản, mức độ tăng giá chững lại, những Nghị định, quy định liên ngành chưa có dự thảo cuối cùng, theo đó SSI Research cho rằng chưa phải là thời điểm thích hợp để xem xét các cổ phiếu bất động sản.
Với ngành điện, ông Thái Gia Hào, chuyên gia phân tích cao cấp trung tâm phân tích đầu tư CTCK SSI cho rằng, theo kịch bản tăng trưởng của Việt Nam, trong 5 năm tới, tăng trưởng GDP trên 6%, thì tiêu thụ điện cũng sẽ tăng trung bình khoảng 9% - cũng là động lực nhóm này. Vào mùa đông năm nay, nhóm thủy điện có thể chú ý, với mực nước hồ khá tốt so với cùng kỳ, như REE (mới có quyết định tăng sở hữu tại VSH lên trên 50%) - là cách hợp lý để REE tăng công suất thủy điện, vì dư địa mở rộng và đầu tư mới cho thủy điện không còn nhiều.
Trong nhóm điện, ông Hào đưa ra khuyến nghị REE và PC1. Đặt trong bối cảnh lãi suất tăng, REE là doanh nghiệp có tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu thấp so với bình quân ngành, nên mức độ ảnh hưởng từ lãi suất sẽ thấp hơn so với doanh nghiệp cùng ngành. Còn PC1 có kinh nghiệm đầu tư điện gió, cung cấp cả dịch vụ xây lắp cho các dự án điện gió khác.
Đối với Đầu tư công, bà Trang đánh giá tốc độ giải ngân hơi chậm, trong 8 tháng mới giải ngân dưới 30% con số kế hoạch. Nhà đầu tư kỳ vọng sẽ đẩy mạnh những tháng cuối năm. Thông thường chu kì đầu tư công tính 13 tháng, (giải ngân tháng 1 năm sau) - là yếu tố có thể xem xét các cổ phiếu liên quan. Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu như giá dầu, sắt thép đang giảm - là yếu tố có thể xem xét cho các dự án đầu tư công đẩy mạnh.
Nhóm dầu khí, chứng kiến sự tăng trưởng mạnh của PVD dù kinh doanh thua lỗ và bị cắt margin, nhưng thông tin tích cực là được quỹ ngoại Dragon Capital mua vào.
Bà Nga chia sẻ quỹ có xem xét PVD. Luận điểm mà nhà đầu tư đang nhìn vào PVD là có thể được ký hợp đồng mới với giá cao hơn. Hiện PVD đang có 1 dàn cho thuê với giá 80.000 USD/ngày - được cho là không mang nhiều lợi nhuận, chỉ mang về dòng tiền. Có những dàn cho thuê chỉ khoảng 57.000 USD/ngày, trong khi ở thị trường Đông Nam Á, giá đã khoảng 90.000 USD/ngày. Nhìn vào thị trường dàn toàn thế giới, tỷ lệ sử dụng dàn là khoảng 80%, trong số các dàn đang dùng thì có nhiều dàn trên 30 tuổi - sắp tới sẽ phải dừng hoạt động.
Trước Covid-19, có chủ điểm lớn được tập trung là chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo, khi đó, mọi người có nhận định chung là cầu về dầu sẽ giảm. Thực tế là giá dầu đã giảm rất thấp, nên đầu tư cho ngành dầu khí (cụ thể là dàn) cũng rất thấp. Trước 2014, cân bằng giữa cung cầu dàn thì thừa dàn rất nhiều, từ 2014 đến nay gần như không có dàn đóng mới.
Ở bối cảnh hiện nay, giá dầu tăng lên, nhu cầu về dàn tăng lên trong khi dàn cũ già đi, dàn mới thì chưa có, cộng với tỷ lệ sử dụng dàn tăng lên 80% so với năm ngoái chỉ khoảng 70%. Diễn biến này đẩy giá thuê dàn theo ngày tăng lên.
Dự báo, đến quý I/2023 có thể ký lại hợp đồng, hoặc là cuối năm nay. Theo đó, nhà đầu tư kỳ vọng các hợp đồng hiện tại kết thúc thì sẽ có đơn giá mới tốt hơn. VCBF có tính toán, giả định tăng tỷ lệ cho thuê dàn của PVD lên 90% (so với năm ngoái 80%) và giá trung bình 80.000 USD/ngày, thì năm 2023, PVD có thể lãi 35 - 36 triệu USD, so với năm nay là cực khác biệt.
Theo bà Nga, đó là cách đánh giá về triển vọng lợi nhuận, nhưng để đầu tư, luôn luôn so sánh triển vọng này với định giá có hấp dẫn hay không.
Nhóm ngành có bứt phá là lương thực, như TAR, PAN, LTG…, bà Trang chia sẻ, các cổ phiếu hàng đầu trong nhóm này thì khi dấy lên những lo ngại lạm phát cao, bất ổn chính trị, đứt gẫy chuỗi cung ứng, thiên tai… đều tạo kỳ vọng cho nhà đầu tư. Việt Nam là quốc gia đảm bảo an ninh lương thực tốt, tuy nhiên, đây chỉ là kỳ vọng. Nhìn lợi nhuận 6 tháng đầu năm của các doanh nghiệp trên thì đều tăng tốt và dự báo tăng tốt năm 2022, đây là yếu tố cơ bản để giá cổ phiếu tăng.
